واکاو‌ی بحران طلاق| شیپور افزایش طلاق در کرمانشاه به صدا درآمد / طلاق به دهه هفتادی‌ها رسید + فیلم
گروه استانها ـ با وجود اینکه طلاق در دین اسلام بسیار مذمت شده اما افزایش روز به روز آن سبب متزلزل شدن جامعه و افزایش آسیب‌های اجتماعی شده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرمانشاه، خانواده از ابتدای تاریخ تاکنون در بین تمامی جوامع بشری و در دین مبین اسلام به عنوان اصلی‌‌ترین نهاد اجتماعی، زیربنایی جوامع و منشأ فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تاریخ بشر بوده است اما امروز این نهاد اجتماعی بیش از گذشته در معرض خطر از هم گسیختگی و طلاق قرار دارد.
برخلاف تصور برخی که طلاق را راهی به سوی خوشبختی می‌دانند این معضل اجتماعی نه‌تنها زن، مرد و فرزندان را با چالش‌های جدی روبه‌رو می‌کند بلکه سبب تزلزل در جامعه می‌شود و براساس گزارشهای اعلام شده بسیاری از بزهکاران از فرزندان طلاق هستند.
خداوند دو جنس مخالف زن و مرد را آفریده است که از هر جهت با هم تفاوت دارند و این مزیت برای زندگی مشترک است که با دیدگاه متفاوت بتوانند پایه یک زندگی جدید را بنا سازند اما گاهی زن و مرد بدون آگاهی این تفاوت‌ها را دلایلی برای طلاق عنوان می‌کنند و به راحتی به تن به طلاق و مشکلات بعد از آن می‌دهند.
هرچند طلاق حلال‌ترین حرام خدا است اما در روایات اسلامی شدیداً از آن مذمت شده زیرا عرش خدا را می‌لرزاند و باید به عنوان آخرین راهکار نه اولین راهکار مورد توجه قرار گیرد اما افزایش روز به روز طلاق و شکسته شدن قبح آن در جامعه به ویژه کرمانشاه که روزگاری برای خانواده‌ها ننگ محسوب می‌شد، زنگ خطر جدی برای مسئولان و سیاستگذاران حوزه آسیب‌های اجتماعی است.
در این میان جشن طلاق یکی از بدعت‌هایی است که اخیراً به آن دامن زده شده و همانند بسیاری از موضوعات ناپسند دیگر برخاسته از فرهنگ غرب است و هیچ سنخیتی با فرهنگ غنی اسلامی ایرانی ندارد اما متأسفانه فعالیت گسترده شبکه‌های ماهواره‌ای و تمایل جوانان به زندگی و فرهنگ غربی این فرهنگ ناشایست را بین زوجین ترویج داده است.
مقایسه آمار طلاق نسبت به سال‌های گذشته مهر تأییدی بر نگرانی‌های موجود است به طوری که صادق خدادادی مدیرکل ثبت احوال استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: در 9 ماه امسال 9174 مورد ازدواج و 2482 مورد طلاق در استان کرمانشاه به ثبت رسیده و میزان طلاق در استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 5/5 درصد کاهش یافته است.
با وجود کاهش 5/5 درصدی آمار طلاق در استان اما نسبت طلاق به ازدواج و تعداد زنان مطلقه تحت پوشش کمیته امداد غیرقابل چشم پوشی است و چنانچه برای فرهنگ‌سازی در این زمینه اقدام نشود هزینه‌های بسیار زیادی باید پرداخت شود.
متأسفانه در جامعه کنونی آنچنانکه به سلامت جسمی توجه می‌شود به سلامت روانی توجه نمی‌شود در حالی که اگر زن و مرد مشاوره قبل از ازدواج را جدی بگیرند و به شناخت و آگاهی نسبی نسبت به یکدیگر برسند به طور قطع آمار طلاق کاهش یافته و به دنبال آن آسیب‌های اجتماعی دیگر نیز ایجاد نمی‌شود.
ازدواج کلینیکی برای حل بحران‌های روانی نیست
مجید درویشی کارشناس حوزه مشاوره بهزیستی استان کرمانشاه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در کرمانشاه، اظهار داشت: چنانچه بخواهیم طلاق را از بعد روانشناسی اجتماعی کالبدشکافی کنیم عوامل و دیدگاه‌های مختلفی در این زمینه وجود دارد که طلاق یکی از نگرانی‌های جدی سیاستگذاران پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در کشور شده است.
وی با اشاره به اینکه ما طلاق را به عنوان یک واقعیت و آسیب تلخ می‌بینیم و عوامل متعددی در وقوع طلاق دخالت دارد عنوان کرد: یکی از دلایل اصلی طلاق که متأسفانه امروز در جامعه کمتر مورد توجه قرار گرفته آگاهی و شناخت قبل از ازدواج است.
درویشی با بیان اینکه برای آگاهی و شناخت قبل از ازدواج تلاش نمی‌شود و شاید جزو باورهای ما در مراحل قبل از ازدواج نیست افزود: شناخت به معنی این است که هر فرد تا چه میزان ویژگی‌های شخصیتی، روانی، اجتماعی، اخلاقی، تربیتی و خانوادگی خود را می‌شناسد و در مرحله بعد فردی متناسب و نزدیک به ویژگی‌های خود را انتخاب کند.
این متخصص حوزه مشاوره با اشاره به اینکه به طور طبیعی زمانی که انسان‌ها از نظر ارزش‌ها، شخصیت، باورها، اعتقادات و نظام شناختی از هم فاصله داشته باشند به همان میزان تعارض ایجاد می‌شود گفت: ضرورت و اهمیت آموزش‌های پیش از ازدواج در جامعه امری انکارناپذیر است و پژوهش‌ها نیز بر این موضوع تأکید دارند.
درویشی بیان کرد: براساس پژوهش‌ها افرادی که قبل از ازدواج مشاوره پیش از ازدواج را جدی گرفته‌اند یا آگاهی‌های لازم قابل قبول را درباره یکدیگر به دست آورده‌اند، هرچند نمی‌توان گفت ازدواج کاملا موفقی داشته‌اند اما با حداقلی از تعارضات و درگیری‌ها مواجه بوده‌اند.
وی با بیان اینکه ازدواج کلینیکی برای حل بحران‌های شخصیتی، روانی و اخلاقی افراد نیست گفت: فردی که مشکلات روحی، شخصیتی و روانی همچون افسردگی دارد نباید ازدواج را به عنوان راهی برای درمان افسردگی ببیند و افراد قبل از ازدواج باید از سلامت روان نسبی برخوردار باشند که مشکلات روحی و روانی آن‌ها تهدیدی برای زندگی دو نفر نباشد.
درویشی با اشاره به اینکه در مشاوره‌های پیش از ازدواج به طور قطع از آزمون‌های روانی نیز استفاده می‌شود افزود: در مشاوره قبل از ازدواج ویژگی‌های شخصیتی دو طرف تحلیل و میزان هم‌سطح بودن افراد از نظر شناختی، عاطفی، روانی، اعتقادی، خانوادگی و باورها ارزیابی می‌شود.
فشار اقتصادی، از دلایل مهم وقوع طلاق
این مدرس دانشگاه فشار اقتصادی آشکار در جامعه را یکی دیگر از دلایل اصلی طلاق عنوان کرد و گفت: به تعبیر بزرگان دینی زمانی که فقر از دری وارد می‌شود ایمان از پنجره خارج می‌شود و حتی گاهی عشق و ایمان نیز نمی‌تواند در مقابل فقر مقاومت کند و این یک واقعیت است.
درویشی با بیان اینکه بیکاری، نداشتن منبع درآمد، سرخوردگی زوجین به ویژه مرد از دیگر دلایل طلاق است افزود: گاهی افرادی که در این شرایط قرار می‌گیرند حتی اگر به طلاق فکر نکنند به خود و خانواده آسیب می‌رسانند؛ عده‌ای بین طلاق و مرگ طلاق را انتخاب می‌کنند که به طور قطع طلاق نسبت به خودکشی یا آسیب رساندن به دیگران گزینه بهتری است.
وی با اشاره به اینکه دخالت اطرافیان و خانواده‌ها نیز می‌تواند از دلایل افزایش طلاق باشد عنوان کرد: گاهی افرادی بعد از ازدواج نیز به خانواده یعنی پدر، مادر، خواهر و برادر وابسته هستند و هنوز به استقلال نرسیده‌اند و در نهایت دخالت این افراد و پذیرندگی و میل به مقاومت نداشتن دو طرف سبب بروز مشکلاتی می‌شود.
درویشی با بیان اینکه گاهی مشکلات بین زن و شوهر کمتر از مشکلات بیرون از خانواده است افزود: گاهی اطرافیان برای زن و مرد تصمیماتی می‌گیرند که ممکن است از نظر یکی از طرفین قابل قبول نباشد و این زمینه تعارض و اختلاف را ایجاد می‌کند و به تدریج سبب بروز طلاق می‌شود.
وی اختلالات روانپزشکی و روانشناختی را از دیگر دلایل مهم برای طلاق دانست و گفت: افسردگی، اختلالات دوقطبی، اضطراب، وسواس و بدبینی مشکلاتی هستند که چنانچه درمان نشوند می‌تواند زمینه طلاق را فراهم کند.
درویشی عنوان کرد: دلیل دیگر افزایش طلاق که در جامعه ما به عنوان یک تابو با آن برخورد می‌شود مسئله اختلال در عملکرد جنسی یا به اصطلاح عامیانه سرد و گرم بودن زن و مرد است به طوری که در تمام پژوهش‌های دنیا ثابت شده بیش از 70 تا 80 درصد طلاق‌ها ریشه در مشکلات حل نشده جنسی دارد.
وی افزود: دین مبین اسلام نیز به صراحت روی این موضوع تأکید می‌کند که باید این مشکلات درمان شود اما متأسفانه به دلیل مسائل فرهنگی افراد خیلی راجع به این موضوع صحبت نمی‌کنند و به عنوان یک مشکل سربسته باقی می‌ماند و به تدریج تار و پود زندگی را از بین می‌برد بنابراین افراد باید تحت آموزش‌های مسائل جنسی و آمیزشی قرار بگیرند که می‌تواند میزان رضایت افراد را در زندگی ارتقا دهد.
درویشی با بیان اینکه وابستگی یکی از طرفین به مواد مخدر یا اعتیاد یکی دیگر از دلایل اصلی طلاق محسوب می‌شود بیان کرد: در برخورد با فرد معتاد در واقع با بیمار شخصیتی مواجه هستیم و تحقیقات نشان داده افرادی که اختلال شخصیت مغزی یا اجتماعی دارند مستعد جرائم اجتماعی همچون اعتیاد هستند و اعتیاد نیز ریشه در نداشتن قدرت و مهارت نه گفتن دارد.
برابری آمار روابط مثلثی و فرازناشویی بین زنان و مردان
این متخصص حوزه مشاوره روابط مثلثی یا فرازناشویی را از دیگر دلایل طلاق عنوان کرد و گفت: متأسفانه این موضوع بین زنان و مردان وجود دارد که در گذشته در بین مردان هفت درصد و بین زنان دو درصد خیانت وجود داشت اما این آمار اکنون بین زن و مرد برابری می‌کند.
وی افزود: بنابراین یک زن می‌تواند زمینه بروز کج‌روی‌های یک مرد را فراهم کند و مرد نیز می‌تواند سبب این موضوع شود؛ علاوه بر ویژگی‌های شخصیتی افراد، ارتباط بیمار زن و مرد می‌تواند سبب دلزدگی زناشویی شود و هویت و منیت افراد در ارتباط از بین برود و زن و مرد این هویت را با افراد دیگری کسب کنند.
ورود تعارضات فرهنگی به جامعه قبح طلاق را شکسته است
درویشی با اشاره به دلایل شکسته شدن قبح طلاق در جامعه امروزی بیان کرد: متأسفانه زمانی که هجمه‌های جدیدی از تعارضات فرهنگی و ارزشی وارد یک جامعه می‌شوند به طور قطع ارزش‌های جامعه کمرنگ می‌شوند.
وی افزود: در گذشته دغدغه خانواده‌ها این بود که طلاق سبب آبروریزی می‌شود و آن را ننگی برای خانواده می‌دانستند و چه بسا بسیاری از زنان و مردان به همین دلیل سال‌ها با هم و کنار هم بوده‌اند اما زندگی نکرده‌اند، طلاق عاطفی گرفته‌اند اما طلاق قانونی نگرفته‌اند و البته من خیلی موافق این شرایط نیستم زیرا طلاق در موقعیتی که واجب است باید اتفاق بیافتد.
این کارشناس مشاوره بهزیستی استان کرمانشاه با بیان اینکه طلاق برای اسلام منفورترین حلال است اما گاهی چون راه دیگری وجود ندارد مجبور به پذیرش طلاق هستیم گفت: همیشه گزینه طلاق روی میز مشاوره من وجود دارد اما به عنوان آخرین گزینه زیرا این یک واقعیت است.
برخی صحبت‌ها سبب ترس از ازدواج بین جوانان شده است
وی با اشاره به اینکه قبح طلاق به دلیل افزایش طلاق شکسته شده است عنوان کرد: افراد متعهدی که متأسفانه در جمع هستند به جای اینکه ازدواج را به عنوان یک منبع آرامش گزارش کنند از آن به عنوان یک منبع عدم آسایش و پشیمانی یاد می‌کنند و همین موضوع سبب ترس از ازدواج شده است.
درویشی با تأکید بر اینکه برخی صحبت‌ها ترسی نسبت به ازدواج در جامعه ایجاد کرده‌اند افزود: مشکلات اقتصادی و مخارج زندگی و مسکن غیرقابل انکار است و افراد باید بتوانند آرامش و آسایش دیگری را تأمین کنند در غیر این صورت ازدواج معنا ندارد و چنانچه توان این کار وجود ندارد نباید فرد دیگری را گرفتار کرد.
وی گفت: متأسفانه چون ما از باورهای دینی، اعتقاد، ارزش‌ها و اصول فاصله گرفته‌ایم قبح طلاق هم شکسته شده زیرا تأکیداتی که در دین وجود دارد کمرنگ شده و به هر میزان این باورها کمرنگ شوند آسیب‌های اجتماعی پررنگ‌تر می‌شوند.
درویشی عنوان کرد: گاهی دو طرف با آگاهی و شعور به این نتیجه می‌رسند که نمی‌توانند با یکدیگر زندگی کنند و این طلاق توافقی بسیار بهتر از گذراندن مراحل طولانی طلاق و دادگاه و مشکلات بسیار برای خانواده‌ها است.
وی گفت: چنانچه دو نفر به رشد و بالندگی رسیده باشند همانطور که با آرامش ازدواج کردند می‌توانند با آرامش نیز از یکدیگر جدا شوند.
درویشی افزود: هرچند همیشه مخالف طلاق بوده‌ام اما طلاق توافقی توسط قانون تعریف شده و این یک واقعیت است که بسیاری از طلاق‌ها توافقی است.
وی با اشاره به اینکه طلاق توافقی ممکن است پیامدهایی داشته باشد گفت: حق طلاق نیز که از سوی مرد به زن داده می‌شود اکنون بسیار رواج پیدا کرده و پیامدهای حقوقی به دنبال دارد و غیرقابل حل است.
این مدرس دانشگاه با اشاره به پیامدهای فردی و اجتماعی طلاق برای زن، مرد و فرزند عنوان کرد: از دیدگاه روانشناسی زمانی که فردی چیزی یا کسی را از دست می‌دهد و اتفاقی همچون مرگ یکی از اطرافیان یا طلاق رخ می‌دهد فرد به طور قطع دچار افسردگی می‌شود.
وی افزود: البته دلیل طلاق بسیار مهم و تعیین‌کننده برای میزان آسیب به فرد است زیرا گاهی فرد بعد از طلاق احساس رهایی و رشد می‌کند اما برای زندگی که وقوع طلاق در آن غیرقابل پیش‌بینی بوده تبعات خطرناکی برای زن و مرد دارد.
درویشی بیان کرد: افسردگی، اضطراب، اختلال در خواب و روابط بین فردی، رفتار وسواسی، احساس گناه، سرزنش، کاهش اعتماد به نفس و گفتارهای درونی منفی افراد درباره یکدیگر از تأثیرات طلاق روی طرفین است.
وی افزود: طلاق همچنین سبب کاهش اعتماد به نفس و افت تحصیلی فرزندان می‌شود و روابط، تغذیه، خواب و سلامت روحی و جسمی آن‌ها را تهدید می‌کند و چون در جامعه یک آسیب محسوب می‌شود می‌تواند فرزندان طلاق را به جاهای نامناسب حتی خودکشی برساند.
ازدواج قبل از رسیدن به رشد و بالندگی ممنوع
درویشی گفت: افراد تا زمانی که از نظر شخصیتی، روانی و عاطفی، اقتصادی و اجتماعی به رشد و بالندگی نرسیده و معیارهای لازم را به دست نیاورده‌اند اقدام به ازدواج نکنند.
وی افزود: افراد ازدواج را به خاطر فشار و فرار انتخاب نکنند زیرا ازدواج یک انتخاب است و ما می‌توانیم به جای یک انتخاب بد هیچ انتخابی نداشته باشیم.
وقوع بیش از نیمی از طلاق‌ها در 5 سال اول زندگی
درویشی با بیان اینکه پنج سال اول زندگی پرریسک‌ترین سال‌های طلاق محسوب می‌شود عنوان کرد: بیش از 50 درصد طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی اتفاق می‌افتد اما اکنون با برنامه‌های بهزیستی در زمینه آموزش خانواده برای زوج‌های جوان در عواملی که سبب بروز تعارضات می‌شود مداخله و آرامش نسبی در خانواده ایجاد می‌شود.
وی عنوان کرد: سامانه تصمیم در نیمه دوم 97 با همکاری دادگستری استان کار خود را آغاز کرد و اکنون 22 مرکز تخصصی، روانشناسی و مددکاری درگیر است و اخیرأ 10 شهرستان نیز به این سامانه مجهز شده‌اند.
درویشی گفت: با استفاده از خدمات ارائه شده بیش از 14 درصد سازش بین زوجین در معرض طلاق گزارش شده و بیانگر امیدی برای جامعه است و امید داریم با تقویت این سامانه و تربیت افراد توانمندتر در حوزه مداخلات روانشناسی زمینه را برای کاهش این معضل اجتماعی فراهم کنیم.
وی عنوان کرد: دستگاه‌های موازی با بهزیستی در این زمینه وجود دارد و توقع می‌رود در این زمینه کمک کنند و یکی از مشکلات اعتبار لازم برای هزینه در زمینه‌های مختلف است.
درویشی با اشاره به پرداخت یارانه مشاوره طلاق به افراد نیازمند گفت: افراد بعد از ثبت‌نام در سامانه تصمیم باید چند جلسه مشاوره بگذرانند که برخی توان پرداخت هزینه آن را ندارند و یارانه‌ها برای پرداخت هزینه تمام افراد کافی نیست.
حال برای برخورد با این پدیده زشت و ناپسند در جامعه باید راهکارهای عملی و علمی از سوی دولتمردان، کارشناسان و روانشناسان ارائه شود تا این معضل اجتماعی را بتوان کنترل کرد و آمار طلاق و هزینه‌های گزاف بعد از آن را در کشور روز به روز کاهش داد.
به طور قطع رعایت اصول ارزشی و اسلامی و ترویج زندگی ائمه معصومین در زندگی سبب سعادتمندی و تعالی خانواده‌ها در دنیا و آخرت می‌شود و خانواده‌ها با تربیت و آموزش اسلامی می‌توانند کانونی گرم و موفق داشته باشند.
انتهای پیام/832/ش
