فضای سیاسی ترکیه و پس لرزه‌های واقعه گارا

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، جنگ در کوهستان گارا در اقلیم کردستان عراق پایان یافته و نیروهای ارتش ترکیه به خانه بازگشته اند. در این عملیات گسترده نیروی هوایی ترکیه که بیش از چهل فروند هواپیمای جنگنده، سه بالگرد و چندین پهپاد را به کار گرفت، جمعاً 53 نفر از اعضای پ.ک.ک کشته و 2 نفر از آنان دستگیر شدند و 3 افسر و نظامی ترکیه نیز در درگیری ها جان خود را از دست دادند و اجساد 13 ترکیه ای ربوده شده نیز در یک غار، در حالی پیدا شدند که زندانبانان، قبل از فرار به سر آنها شلیک کرده بودند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

ربوده شدگان، غالباً از نظامیان ترکیه بودند و با لباس شخصی و در حین رفتن به محل کار یا رفتن به مرخصی ربوده شده بودند. آنان بیش از 5 سال در یکی از غارهای گارا توسط نیروهای پ.ک.ک زندانی شدند و نهایتاً نجات پیدا نکردند و دیروز پیکرهای آنان تشییع شد.

اقدام پ.ک.ک در قتل 13 فرد ربوده شده، علاوه بر تاثیر روانی و تشدید فضای ملی گرایی، موجب امنیتی شدن هر چه بیشتر جامعه شده و بیش از هفتصد نفر دستگیر شدند.

دستگیری های گسترده در 40 استان

وزارت کشور ترکیه اعلام کرده که دیروز در چهل استان این کشور، 718 نفر از افراد را به اتهام همدستی و همکاری با پ.ک.ک دستگیر کرده است. بسیاری از این افراد، عضو یا از مسئولین حزب دموکراتیک خلق ها هستند و آن گونه که وزارت کشور اعلام کرده، در بازرسی از منازل و محل کار آنها، تعدادی سلاح و اسناد و اقلام تبلیغاتی پ.ک.ک به دست آمده است.

حزب کمونیستی وطن که در چند سال گذشته، در کنار اردوغان قرار گرفته است، یک کمپین عمومی به راه انداخته و از مردم خواسته به آن بپیوندند که هدفش تعطیل کردن حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان یک نهاد تروریستی است.

دوغو پرینچک رهبر این حزب که در انتخابات ریاست جمهوری، تنها 95 هزار رای به دست آورد، در برخی محافل سیاسی و رسانه ای کشور، ادعا کرده «این من هستم که کشور را اداره می کنم و به دولت پرسپکتیو می دهم.»

دیروز همچنین، سرویس اطلاعاتی میت ترکیه اعلام کرده که 2 تن از مهره های مهم جنبش فتح الله گولن را دستگیر و به ترکیه منتقل کرده است. بنا بر اعلام میت؛ این دو نفر، از چهره های برجسته در جمع شاگردان گولن بوده و بارها به پ.ک.ک و ی.پ.گ، سلاح و مهمات فروخته اند.

اردوغان به غرب تاخت

رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه، دیروز در جمع هواداران حزب خود سخنرانی کرد و در سخنان خود از سویی به آمریکا و ناتو تاخته و از آنان به خاطر حمایت از پ.ک.ک انتقاد کرد و از دیگر سو، احزاب مخالف دولت را مورد انتقاد قرار داد و از آنها پرسید: در شرایطی که این جنایات و خیانت های پ.ک.ک را به وضوح می بینید، چرا باز هم با حزب دموکراتیک خلق ها یعنی نهاد اقماری پ.ک.ک، رفاقت وائتلاف می کنید؟

اردوغان همچنین در سخنان خود، به تندی از آمریکا انتقاد کرده و پرسید: «اگر واقعاً در ناتو متفق همدیگر هستیم، چرا باز هم از پ.ک.ک حمایت می کنید؟ جناب بایدن! به لیست بلندبالای جنایات پ.ک.ک نگاه کن و به حمایت از پ.ک.ک پایان بده.»

اردوغان همچنین به یک لیست طولانی از جنایات پ.ک.ک اشاره کرد. پ.ک.ک در چند سال گذشته، بارها در دیاربکر، ماردین، آگری، باتمان و چند شهر دیگر، حتی خودرو سرویس مدارس را به رگبار گلوله گرفته و ده ها شهروند کُرد در این حملات جان باخته اند و اردوغان به اسامی برخی از این افراد اشاره کرده و تاریخ دقیق حملات تروریستی را دوباره یادآوری کرد.

انتقاد از اردوغان

حزب جمهوری خلق از اردوغان انتقاد کرده و گفته است: «در شرایطی که 13 فرزند این کشور توسط تروریست ها به شهادت رسیده اند، باید عزای عمومی اعلام شود. اما اردوغان، همچنان به فکر منافع حزبی است و دیروز هم کنگره حزبی استان ریزه را برگزار کرد. نباید در چنین شرایطی، به فکر منافع حزبی باشند.»

در همین حال، معاون رهبر حزب آینده نیز از وزیر کشور انتقاد کرده و گفت: «سلیمان سویلو لایق پست وزارت کشور نیست و باید استعفا دهد. وزیر کشور حق ندارد با ادبیات کوچه و خیابان حرف بزند. بهتر بود به جای این حرف ها، برای آزادی آن انسان ها اقدامی می کرد.»

این انتقاد از آن جهت شکل گرفته که سلیمان سویلو گفته بود: «اگر مراد قاراییلان سرکرده گروه تروریستی پ.ک.ک را دستگیر نکردیم و بدنش را هزار تکه نکردیم، خانواده ها شهدا بیایند در صورت ما تف بیندازند.»

تنش در خط آنکارا – واشنگتن

ند پرایز سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، در مورد رویداد گارا و کشته شدن 13 شهروند ترکیه پیامی داد که بخشی از آن، صحت خبر و صداقت دولت اردوغان را به چالش کشید. او گفته بود:«اگر ثابت شود که این افراد واقعاً به دست نیروهای پ.ک.ک کشته شده اند، این اقدام را به شدت محکوم می کنیم.» همین یک جمله کافی بود تا آنکارا خشمگین شود و سفیر آمریکا دیوید ساترفیلد را احضار کند.

ساترفیلد یکی از دیپلمات های باتجربه آمریکا است که اگر چه تاکنون مواضع تندی در مورد ترکیه نگرفته اما به تبع رویکرد دوران ترامپ و پامپئو، رابطه گرمی هم با وزارت امور خارجه ترکیه نداشته است.

او اعتراض مقامات ترکیه را سریعاً منتقل کرد و نتیجه این شد که آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه کابینه بایدن بر روی خط بیاید و با همتای ترک خود مولود چاووش اوغلو، صحبت کند. اما نگاهی به محتوای توییت بلینکن، نشان می دهد که ردپایی از همدلی و همنوایی در آن، مشاهده نمی شود.

او گفته است: «من در مورد اهمیت دیرینه روابط دو جانبه ایالات متحده و ترکیه با مولود چاووش اوغلو صحبت کردم. من مشتاقانه منتظر ادامه همکاری در سوریه، مبارزه با تروریسم و ​​اقدامات تنش زدایی در مدیترانه شرقی هستم.»

دفاعیه عجیب سیاستمداران کُرد

پ.ک.ک در ترکیه یک حزب اقماری دارد که 60 کرسی از 600 کرسی پارلمان را در اختیار گرفته است. این نهاد اقماری که «حزب دموکراتیک خلق ها» (ه.د.پ) نام دارد، همواره در تصمیمات سیاسی خود به دستورات سران پ.ک.ک عمل می کند و این مساله مهمی است که دولت و حزب حاکم را خشمگین کرده و ملی گرایان ترکیه، آشکارا نمایندگان این حزب را «تروریست» قلمداد کرده و خواهان آن هستند که کمک های دولتی که به احزاب حاضر در پارلمان داده می شود، شامل این حزب نشود. اما در مقابل، گروهی نیز معتقدند که این حزب، تجلی اراده بیش از 3 میلیون رای دهنده است و نباید با آن برخورد کرد.

حزب دموکراتیک خلق ها، حتی با وجود برملا شدن جنایت سهمگین کشتن 13 زندانی در غار، این بار نیز جرات نکرد علیه پ.ک.ک موضع بگیرد و بیانیه بی سر و تهی داد که در آن گفته شده بود: «ما بارها اعلام کردیم که می توانیم میانجی گری کنیم و این افراد را آزاد کنیم. اما دولت به حرف ما توجه نکرد.»

دولت اعلام کرده که مذاکره در این مورد، به مثابه مشروعیت بخشیدن به آدم ربایی و ترور است و حاضر نیست ولو برای نجات جان شهروندان، به نهادهای اقماری پ.ک.ک، امتیازی بدهد.

حالا ه.د.پ با دو چالش مهم روبرو است: از سویی احزاب مخالف اردوغان، به خاطر رویداد گارا جرات ندارند این حزب را تحویل بگیرند و از دیگر سو، بگیر و ببندها دوباره به راه افتاده و هواداران و حامیان، روانه زندان می شوند.

کرونا، پ.ک.ک را لو داد

روزنامه آیدنلک که با برخی نهادهای امنیتی و نظامی ترکیه ارتباط دارد، در گزارش ویژه ای به موضوع گارا پرداخته و چنین نوشته است:«پ.ک.ک به دنبال استفاده از منطقه کوهستانی گارا نبود و این منطقه را برای روز مبادا نگه داشته بود. اما پس از آن که ارتش ترکیه در چندین منطقه از جمله خاکورک، حفتانین و سنجار، فضا را بر پ.ک.ک تنگ کرد، بخشی از نیروها به گارا منتقل شدند. نهادهای امنیتی ترکیه، چندی پیش خبردار شدند که پ.ک.ک، چند دستگاه تنفس مصنوعی خریداری کرده و آنها را به گارا برده است. همین خبر، موجب شکل گیری این فرضیه شد که شماری از نیروهای پ.ک.ک به کرونا مبتلا شده اند و آنها را به گارا منتقل کرده اند. پس در این صورت، خط گارا فعال شده و برای پ.ک.ک اهمیت پیدا کرده است.»

در ادامه این گزارش، به این اشاره شده که پیگیری چند و چون انتقال دستگاه های تنفس مصنوعی به گارا، نهایتا سرویس اطلاعاتی میت ترکیه را به این جمع بندی رسانده که 13 نظامی ربوده شده ترکیه نیز به غارهای این منطقه منتقل شده اند.

شرایطِ پیش رو

رویداد گارا، کار را برای نهادهای اقماری پ.ک.ک دشوار کرده و احزاب مخالف اردوغان نیز ناچار می شوند تا حدی زیادی از این نهادها فاصله بگیرند. در نتیجه، در چنین شرایطی ائتلاف جمهور یعنی ائتلاف اردوغان – باغچلی، شانس و مجال بیشتری برای حفظ بقا دارد و به عبارتی روشن، جنایت اخیر پ.ک.ک در به قتل رساندن زندانیان در یک غار در گارا، شرایطی فراهم آورد که موجب تقویت گفتمان ملی گرایی ترکی، تقویت دوقطبی در فضای سیاسی و تضعیف مخالفین اردوغان خواهد شد.

انتهای پیام/