نقشه بین‌المللی کردن بحران لبنان که سید حسن نصرالله علیه آن هشدار داد، چیست؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پرونده تشکیل دولت در لبنان که نزدیک به 4 ماه است همچنان سرگردان و در هاله‌ای از ابهام به سر می‌برد، درحال تبدیل شدن از یک مسئله داخلی به یک بحران بین‌المللی است. «سعد حریری» نخست‌وزیر مکلف لبنان که اواسط اکتبر 2020 مامور به تشکیل کابینه در لبنان شد و قصد داشت در کمتر از 10 روز دولت را تشکیل دهد بعد از ناکامی در اجرای برنامه‌های خود برای تشکیل دولتی همسو با مواضع غرب و آمریکا اکنون یک سری سفرهای خارجی برای حل این چالش آغاز کرده است.

اواخر دسامبر 2020 سفرهای سوال برانگیز سعد حریری به ابوظبی و ترکیه و فرانسه آغاز شد و اخیرا به مقصد مصر و قطر رسیده است. وی هفته گذشته نیز دیداری با «امانوئل ماکرون» رئیس جمهوری فرانسه در این کشور داشت که پس از آن بنا به درخواست ماکرون بعد از بازگشت از فرانسه به دیدار «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان رفت؛ اما اختلافات میان دوتن همچنان ادامه دارد و هریک بر پایبندی به همان مواضع قبلی تاکید می‌کنند.

تحرکات مشکوک فرانسه  در لبنان

در این شرایط و زمانی که طرف‌های داخلی و خارجی لبنان به خوبی می‌دانند که کلید حل معمای بن‌بست سیاسی این کشور در دست خود لبنانی‌هاست، کشورهای خارجی و در راس آنها فرانسه که اخیرا علاوه بر نفوذ گسترده خود در میان سیاستمداران لبنانی، به عنوان نماینده ایالات متحده در لبنان نیز عمل می‌کند به شکل مشکوکی وارد خط بحران این کشور شده‌اند.

البته حضور پررنگ پاریس در لبنان و امور داخلی این کشور از دیرباز وجود داشته و لبنانی‌ها به این موضوع عادت دارند، اما در مرحله کنونی اقدامات اخیر فرانسوی‌ها به بهانه کمک به لبنان برای تشکیل دولت- اما با اهدافی متناقض، زنگ خطر را برای این کشور در دوره آینده به صدا در می‌آورد.

مهمترین خواسته طرف‌های خارجی و مهره‌های داخلی آنها در لبنان تضعیف جایگاه یا به طور کلی حذف حزب الله از صحنه سیاسی لبنان است و اغلب سناریو پردازی های آنها نیز در همین چارچوب انجام می‌شود.

هشدار سید حسن نصرالله درباره توطئه‌های خارجی‌

در همین راستا «سید حسن نصرالله» دبیر کل حزب‌الله لبنان که بارها اعلام کرده مشکلات و موانع تشکیل دولت این کشور مربوط به موضوعات داخلی است، شب گذشته در سخنرانی خود به مناسب یادبود رهبران شهید مقاومت، درباره پرونده سیاسی داخلی لبنان با انتقاد از رویکرد بین‌المللی در این زمینه، اظهار داشت: سخن گفتن از قطعنامه بین المللی ذیل بند هفتم (منشور سازمان ملل) ناپذیرفتنی و عجیب است و دعوت به جنگ و اشغال لبنان توسط نیروهای بیگانه بشمار می‌رود. سخن گفتن درباره قطعنامه بند هفتم را به هیچ دلیل از سوی هیچکس نمی‌پذیریم و نمی‌توان در این خصوص تعارف کرد. سخن گفتن از بین المللی کردن از طریق ارجاع پرونده لبنان به سازمان ملل متحد نیز به زیان لبنان و حاکمیت آن است و کارها را پیچیده می‌کند.

دبیرکل حزب الله ادامه داد: بین المللی کردن ممکن است پوششی برای اشغالگری جدید باشد و کشورهایی که آنها را برای بین المللی کردن دعوت می‌کنند منافع لبنان را در اولویت قرار نخواهند داد چرا که منافع اسرائیل برای آنها در درجه اول است. ما با هرگونه بین المللی کردن مخالفیم و آن را خطری برای آینده اسرائیل می‌دانیم. کمک گرفتن از دوست برای حل بحران لبنان مشکلی ندارد چیزی که امروز هم در حال انجام است اما تکیه اصلی باید بر لبنانی‌ها باشد. ما احساس می‌کنیم که تحمیل ایده بین المللی کردن در جهت قوی کردن برخی لبنانی‌ها علیه برخی دیگر است.

سید حسن نصرالله با بیان اینکه بین‌المللی کردن قضیه، باز کردن باب مداخله در لبنان است، گفت که تکیه اصلی باید بر تلاش خود لبنانی‌ها باشد تا خودشان مشکلاتشان را حل کند.

فصل هفت منشور سازمان ملل متحد چه می‌گوید؟

عنوان فصل هفت منشور سازمان ملل متحد، «اقدام در موارد تهدید علیه صلح، نقض صلح و اعمال تجاوز» است و به این ترتیب زمانی که شورای امنیت بخواهد تهدیدی جدی علیه کشوری را مطرح کند، آن کشور را ذیل فصل هفتم قرار می‌دهد.

نکته مهم فصل هفتم به بند‌های 41 و 42 آن باز می‌گردد؛ بر مبنای بند 41 «شورای امنیت می‌تواند تصمیم بگیرد که برای اجرای تصمیمات آن شورا مبادرت به چه اقداماتی که متضمن نیروی مسلح نباشد لازم است و می‌تواند از اعضای ملل متحد بخواهد به این اقدامات دست بزند. این اقدامات ممکن است شامل متوقف ساختن تمام یا قسمتی از روابط اقتصادی و ارتباطات راه آهن، دریایی و هوایی و... قطع روابط سیاسی باشد».

نکته اساسی که باید به آن دقت کرد این است که اگر در قطعنامه صادر شده از سوی شورای امنیت، کشور مورد نظر ذیل فصل هفت قرار بگیرد (عبارت فصل هفت به تنهائی ذکر شود)، هم امکان استفاده از گزینه «تحریم» علیه آن وجود دارد و هم امکان استفاده از گزینه نظامی.

این در حالی است که در مواردی، در قطعنامه صادر شده، صرفا عنوان «ذیل فصل هفت» عنوان نمی‌شود بلکه گفته می‌شود «ذیل بند 41 فصل هفت».

این بدان معنی است که اگر شورای امنیت بخواهد از گزینه نظامی نیز علیه کشور مورد نظر استفاده کند ناچار است قطعنامه جدیدی صادر کرده و در آن، کشور هدف را ذیل فصل هفت به تنهایی قرار دهد.

کشور عراق در پی حمله دولت وقت صدام به کویت، در سال 1990 با تصمیم شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل قرار گرفت. نکته حائز اهمیت این است که یادآوری کنیم که بیش از نیمی از این زمان یعنی 14 سال آن در شرایطی سپری شد که حکومت بعثی صدام در این کشور سرنگون شده بود و دولت و حکومتی تازه جای آن را گرفته بود.

حدود 31 سال از قرار گرفتن عراق در ذیل فصل هفت منشور ملل متحد می گذرد و در این مدت، این کشور بحران زده خاورمیانه در نگاه سازمان ملل تهدیدی برای صلح و امنیت جهان معرفی شده است.

باوجود گذشت بیش از یک دهه از سقوط دولت بعث و اعدام صدام، این کشور در دسامبر 2017 از زیر این فصل خارج شد؛ آن هم در شرایطی که این فصل هزینه های زیادی بر بغداد تحمیل کرده و معیشت و زندگی عراقی‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار داد. نکته جالب توجه آنجاست که عراق طی دهه گذشته درحالی ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل قرار داشت که آمریکا خاک این کشور را اشغال کرده بود.

بین‌المللی کردن بحران لبنان و فصل هفت منشور سازمان ملل

اما امروز به نظر می‌رسد برخی کشورهای خارجی با سوء استفاده از بحران سیاسی لبنان که البته بخشی از آن بر اثر مداخلات همین کشورها به وجود آمده با پیوند دادن مسئله تشکیل دولت لبنان به مسائل منطقه‌ای و جهانی قصد بین‌المللی کردن این بحران را دارند. اطلاعات نشان می‌دهد فرانسه تحت نظارت ایالات متحده در این مسیر قرار گرفته و طرح خطرناکی که می‌تواند تحمیل فصل هفت منشور سازمان ملل متحد بر لبنان باشد را سازماندهی می‌کنند. به نظر می رسد که اکنون رئیس جمهوری فرانسه شخصاً هدایت امور سیاسی لبنان را در دست گرفته است.

از همین رو ماکرون پیش از سفر به بیروت در ماه مارس تلاش بسیاری کرده است تا مصر، عربستان و امارات را در یک صف و در حمایت از طرح فرانسه برای لبنان بسیج کند و البته در این رابطه رایزنی‌های فشرده ای نیز با دولت «جو بایدن» رئیس جمهوری آمریکا کرده است تا در سرانجام کار مانند طرح اولیه با شکست مواجه نشود.

در واقع تحرکات فرانسه با نظارت آمریکا موجب شده تا پای کشورهایی مانند مصر و امارات و عربستان که پیش از این توان مداخله مستقیم در امور لبنان را نداشته و پشت صحنه فعال بودند، مستقیما به پرونده سیاسی لبنان باز شده و موضوع تشکیل دولت این کشور بعد بین‌المللی پیدا کند.

منابع مربوطه هنوز به شکل رسمی به ماهیت طرح کشورهای خارجی با پوشش فرانسه علیه لبنان و ساز و کار اجرای آن اشاره نکرده‌اند، اما آنگونه که از شواهد پیداست و تجربه‌ها نشان می دهد تحرکات اخیر خارجی‌ها نمی‌تواند صرفا برای کمک به لبنان باشد. همانطور که سیدحسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله اعلام کرد، این طرف‌ها قصد دارند پرونده لبنان را به سازمان ملل ارجاع داده و بحث خطرناک فصل هفت منشور سازمان ملل متحد را مطرح کنند.

بر همین اساس لبنانی‌ها و مسئولان این کشور باید با پایان دادن به اختلافات و حل پرونده تشکیل دولت از گذرگاه‌های داخلی، راه هرگونه توطئه علیه لبنان که همراه با پیامدهای نامعلوم خواهد بود را ببندند.

انتهای پیام/