نحوه مواجهه غرب با برجام؛ دیپلماسی در گفتار و فشار در رفتار
قطعنامه اخیر کشورهای غربی علیه ایران در کنار خلف وعده‌های مکرر طرف‌های غربی در عمل به تعهداتشان یادآور تعبیر «دستکش مخملی روی دستان چدنی» است که رهبر انقلاب برای توصیف بازی‌های فشار طرف‌های غربی با استفاده از مفهوم دیپلماسی مطرح کرده‌اند.
گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم- دولت آمریکا و کشورهای اروپایی بعد از روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا مدعی هستند که برای حفظ برجام دست دیپلماسی به سوی ایران دراز کرده‌اند اما از برخی رفتارهای این روزهای آنها اینطور برمی‌آید که باز هم آنها قصد دارند دستان چدنی خود را زیر دستکش مخملی «دیپلماسی» پنهان کنند.
خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش داد که سه کشور اروپایی عضو برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) علی‌رغم هشدارهای ایران و روسیه قصد دارند قطعنامه ضد ایرانی خود که از حمایت آمریکا نیز برخوردار است را در پایان هفته جاری در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به رأی بگذارند.
این قطعنامه در حالی قرار است به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شود که ایران هشدار داده است که تصویب چنین قطعنامه‌ای علیه خود را «غیرسازنده» می‌داند و آن را به‌مثابه پایان بیانیه مشترک 21 فوریه بین جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی می‌کند.
جمهوری اسلامی ایران این را مشخص کرده که مفهوم اقدام فعلی کشورهای غربی، ادامه جنگ اقتصادی دولت «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در لباس دیپلماسی است. «سعید خطیب‌زاده»، سخنگوی وزارت خارجه روز دوشنبه در نشست خبری گفت: «دیپلماسی یک مفهوم است و نمی توان با اسم دیپلماسی، جنگ کرد، نمی توان با اسم دیپلماسی سیاست فشار حداکثری دولت پیشین علیه ملت ایران را ادامه داد، نمی توان با اسم دیپلماسی نزدیک دو ماه تمامی مسیرهای ارسال غذا و دارو را مثل دولت قبلی مسدود کرد.»
کشورهای غربی در حالی مصمم به قدم برداشتن در مسیر سیاست «فشار حداکثری» ترامپ هستند که بارها خود به شکست خوردن آن اعتراف کرده‌اند. «جو بایدن» در مقاله‌ای که قبل از ورود به کاخ سفید برای تشریح سیاست‌هایش در قبال ایران نوشت یکی از دلایل ضرورت تغییر مسیر در قبال ایران ناکارآمد بودن فشار حداکثری علیه ایران دانست.
«آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه دولت جو بایدن هم چندی پیش گفت: «ما در چهار سال گذشته با اجرای رویکردی موسوم به "فشار حداکثری" روبه‌رو بودیم که نه‌تنها نتیجه نداد، که موجب شد مسائل بدتر شود.»
این اعتراف‌های لفظی نه تنها با اقدامات عملی برای بازگشت از آن مسیر همراه نشده بلکه به سمت تداوم آن، البته این بار با اضافه شدن چاشنی شعارها و ژست‌های پایبندی به «دیپلماسی» سوق پیدا کرده است.
اینکه سعی کشورهای غربی این است که «دیپلماسی» و شعارهای عمل به تعهداتشان را از مرحله لفاظی و وعده‌درمانی بالاتر نبرند در رفتارهای این روزهایشان به خوبی نمایان است و این به خصوص درباره دولت بایدن که بازگشتش از مسیر ترامپ طرف‌های اروپایی را هم به تغییر رویه واخواهد داشت نمایان است.
در مدت کوتاهی که از ورود دولت جدید آمریکا می‌گذرد اعضای تیم بایدن دست‌کم در 3 موقعیت نشان داده‌اند که حاضر به عقب‌گرد از رویه‌های دولت ترامپ نیستند. در نخستین مورد، «جانت یلن» وزیر خزانه‌داری آمریکا در یک سند اعتراف کرده بود او اقدام دولت ترامپ در اعمال «تدابیر خاص نوع 5» و قرار دادن ایران در زمره «قلمروهای قضایی موجد نگرانی‌های خاص از لحاظ پولشویی» را ادامه خواهد داد.
یلن در آن سند که برای بررسی صلاحیتش خطاب به نمایندگان کمیته امور مالی مجلس سنا نوشته بود به سئوالی مبنی بر اینکه آیا با توصیف «شبکه اجرایی جرائم مالی وزارت خزانه‌داری» (FinCEN) مبنی بر قرار دادن ایران جزو قلمروهای قضایی موجد نگرانی‌های پولشویی موافق است یا خیر، پاسخ مثبت داد و گفت: «بله، من معتقدم ایران جزو حوزه‌های قضایی اصلی موجد نگرانی‌های پولشویی است.»
یک سناتور در ادامه از یلن پرسید: «آیا شما تدابیر خاص معرفی شده توسط وزارت خزانه‌داری آمریکا ذیل بند 311 (قانون میهن‌پرستی) را تا زمانی که ایران اقدام به تأمین مالی تروریسم می‌کند و اقدامی در زمینه پاکسازی نظامی مالی‌اش انجام نمی‌دهد حفظ خواهید کرد؟»
یلن در پاسخ به این سئوال گفت: «من معتقدم باید محدودیت‌های شدیدی را که بابت حمایت مخرب این کشور از تروریسم وضع شده‌اند تا هنگام توقف این اقدامات حفظ کنیم. علاوه بر این معتقدم که ما باید تمامی تدابیر اینچنینی را در فرایند بررسی سیاست‌ها که قرار است دولت بایدن-هریس در خصوص موضع کلی ایالات متحده در قبال ایران انجام دهد، مورد بررسی قرار دهیم.»
در دومین مورد، دولت بایدن چند وقت پیش علی‌رغم آنکه مدعی شد نامه دولت پیشین آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را پس گرفته اقدامی برای پس گرفتن فرمان صادر شده از سوی ترامپ برای تضمین اجرایی شدن تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران انجام نداد و حتی یک روز بعد سخنگوی وزارت خارجه‌اش در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه سیاست دولت جدید درباره ممنوعیت‌های تسلیحاتی علیه ایران چیست، گفت: «واشنگتن سیاست منصرف‌کردن کشورها از عرضه سلاح به ایران را ادامه خواهد داد.» نکته جالب آنکه، ادعای دولت بایدن درباره انصراف از بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل در حالی مطرح شد که آن سیاست در رأی‌گیری شورای امنیت کاملاً شکست خورده بود و بایدن در واقع تنها روغن ریخته تحریم‌های ترامپ را نذر ژست دیپلماسی خود کرده است.
در سومین مورد هم سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همین چند شب پیش مشخص کرد که دولت بایدن دست‌کم فعلاً قصدی برای بازگشت از سیاست ترامپ در تغییر برچسب‌های تحریمی برخی از نهادهای تحریم‌شده ایرانی ندارد، حال آنکه اگر آمریکا قصد بازگشت به برجام را دارد این یکی از نخستین گام‌هایی است که برای پایبند شدن به تعهداتش بردارد.
«ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک نشست خبری روز پنجشنبه در جواب یک خبرنگار مبنی بر اینکه آیا بایدن حاضر است برای بازگشت به برجام برچسب‌های تحریم «تروریستی» نهادهایی مانند بانک مرکزی و شرکت ملی نفت ایران را بردارد یا خیر گفت: «مبارزه با تروریسم و حمایت این کشور از گروه‌های تروریستی در منطقه یک نگرانی عمیق برای ایالات متحده به شمار می‌‌رود. بنابراین، اطمینان داشته باشید که ما با همراهی متحدان و شریکانمان ایران را بابت نفوذ مخربش در این زمینه پاسخگو خواهیم کرد.»
این موارد، در کنار خلف وعده کشورهای اروپایی در عمل به تعهداتشان پس از خروج ترامپ از برجام و قطعنامه اخیر معرفی شده در شورای حکام آژانس بار دیگر یادآور تعبیر «دستکش مخملی روی دستان چدنی» است که رهبر انقلاب چندین بار در سال‌های گذشته برای توصیف بازی‌های فشار طرف‌های غربی با استفاده از مفهوم دیپلماسی مطرح کرده‌اند.
ایشان در سخنرانی اول فروردین‌ماه سال 88 فرمودند: « حالا دولت جدید آمریکا میگوید ما مایلیم با ایران مذاکره کنیم، بیائید گذشته را فراموش کنیم. میگویند ما به سمت ایران دست دراز کردیم. خوب، این چه جور دستی است؟ اگر دستی دراز شده باشد که یک دستکش مخمل رویش باشد، اما زیرش یک دست چدنی باشد، این هیچ معنای خوبی ندارد.»
انتهای پیام/