تکرار|کارنامه مردود دولت در حوزه کاغذ/ پسرفت در تولید کاغذ تحریر باورکردنی نیست
رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا می‌گوید: دهه ۹۰ دهه‌ای بود که رو به نابودی تولید کاغذ رفتیم، اکنون در پایان دهه با توقف در تولید کاغذ تحریر در کشور روبرو شده‌ایم.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کاغذ امروز به کالایی اساسی برای کشور تبدیل شده است، کالایی که انواع مختلفی دارد، اما نیاز اساسی ما به نوع چاپ و تحریر آن موجب شده تا دولت در سال‌های اخیر میلیون‌ها دلار آن هم در شرایطی که ارز وارداتی به کشور بسیار محدود است و نیازهای حیاتی‌تری هم‌چون غذا و داور نیز وجود دارد، برای واردات کاغذ صرف کند، این در حالی است که در طول ده سال گذشته عمده مسئولان و مقامات دولتی و سیاسی از کلیدواژه «کاغذ داخلی» در گفتمان‌های خود به وفور استقفاده کرده‌اند. کلید‌واژه‌ای که تنها در حرف مانده و در عمل نه تنها تلاشی برای اجرای آن نشده بلکه تلاش‌های گذشته نیز با بی‌تدبیری‌های امروز بر باد رفته است.
بیش از 9 سال از تاکید مقام معطم رهبری بر تولید داخلی کاغذ در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران در اردیبهشت ماه سال 91 می‌گذرد، اما همچنان چرخ کارخانه‌های تولیدی کاغذ به سختی می‌چرخد و امروز تحریر از گردونه تولید آن‌ها خارج شده است.
در طول سال‌های اخیر پرسش حامیان تولید داخلی کاغذ همواره این بوده که آیا دولت نمی‌توانست تنها بخش محدودی از این میلیون‌ها دلاری که صرف واردات کاغذ تحریر کرد را برای زمینه‌سازی تولید و رفع مشکلات کارخانه‌هایی که اساسا فلسفه وجودشان تولید چاپ و تحریر بود و امروز به فعالیت دیگری مشغول شده‌اند کند؟
به نظر می‌رسد حالا که در پایان دهه 90 قرار داریم و دولت تدبیر و امید نیز بعد از 8 سال کار در اتمام دوره فعالیت خود قرار دارد، می‌توان با نگاه به گذشته از شکست‌ها و موفقیت‌هایی که در حوزه تولید کاغذ در کشور وجود داشته درس گرفت و به این نکته رسید که چرا وضعیت ما پس از ده سال تاکید بر تولید داخلی همچنان در حوزه کاغذ وضعیت نامطلوبی است؟
خبرگزاری تسنیم با ابوالفضل روغنی گلپایگانی که نامش بیش از هر چیز با تولید کاغذ داخلی گره خورده و مدت‌ها مدیرعامل بزرگترین کارخانه تولیدی کاغذ تحریر در کشور به شمار می‌رفت و رئیس سندیکای تولید گنندگان است به گفت‌وگو نشسته است. روغنی در این گفت‌وگو کارنامه عملی دولت در تولید کاغذ را نه تنها قابل دفاع نمی‌داند بلکه می‌گوید مردود است. این گفت‌وگو به شرح ذیل است:
* تسنیم: دهه 90 به گونه‌ای دهه‌ای بود که هم در آن توجه به تولید داخلی کاغذ در بین مسئولان نظام و دولت وجود داشت و هم پرتکرارترین کلمه در کلام کارشناسان و مصرف‌کنندگان و مسئولان دولتی بود اما با این همه به نظر می‌رسد حالا که در پایان این دهه به سر می‌بریم هیچ خبری از تولید نیست.
بله، از حدود سال 90 ـ 91 بود که رهبر انقلاب در بازدید از نمایشگاه کتاب تهران بر سر و سامان دادن به مسئله تولید داخلی کاغذ تاکید فرمودند، بعد از آن کمیسیون فرهنگی مجلس از دولت خواست که این مهم را جدی گرفته و سر و سامان دهد، در مجلس کماکان جلساتی برگزار می‌شد و رئیس کمیسیون فرهنگی آن دوره یعنی حجت‌الاسلام سالک تلاش‌های بسیاری کرد، اعضای کمیسیون فرهنگی هم همراه و هم‌راستا در این ارتباط کمک کردند.
ارز 4200 تومانی کاغذ شرکت‌های داخلی را زمین‌گیر کرد
کارخانه چوب و کاغذ مازندران و سایر شرکت‌ها از این پشتوانه قدرتمند استفاده کردند و در بازار داخلی مثل آموزش و پرورش بازار پرثباتی برای خودایجاد کردند. اما متاسفانه این موضوع در سال 95 به بعد رها و به نوعی از دستور کار خارج شد. از طرفی هم چون شرایط عرضه متفاوت بود کشش به سمت واردات بیشتر شد تا زمانی که ارز 4200 تومانی برای واردات کاغذ اختصاص پیدا کرد و رسما شرکت‌های داخلی زمین‌گیر شدند. چرا که به مواد اولیه تولید ارز 4200 تومانی تعلق نمی‌گرفت در مقابل برای واردات کاغذ خارجی ارز دولتی پرداخت می‌شد.ارزی که نه سر سفره مصرف‌کننده رفت نه سر سفره ناشران و مطبوعات رفت.
تولید تحریر در کشور به صفر رسیده است
بنابراین از سال 97 به بعد انگیره تولید هم کم کم از میان رفت و حالا به مرحله‌ای رسیده‌ایم که تولید کاغذ تحریر در کشور به صفر رسیده است.
* تسنیم: اخیرا وزیر صمت اعلام کرده است که واردات انواع کاغذ از فهرست ارز ترجیحی خارج شده است، این میتواند به تولید کمک کند؟
به شرط اینکه سایر شرایط را برای تولید داخلی فراهم کنند، فرصت خوبی است. برای نمونه باید واردات را مدیریت کنند، ارز به واردکننده به صورت گسترده ارائه نشود، هر چند در این این صورت قیمت‌ها دچار افزایش خواهد شد، اما در مقابل شرایط نرمال برای تولید و مصرف‌کننده حاصل می‌شود.
من اعتقاد راسخ دارم که ارز 4200 تومانی در شرایط فعلی تنها باید برای دارو آن هم داروهای کمیاب و خاص اختصاص پیدا کند. به لحاظ اینکه ارز وارداتی به کشور بسیار کمرنگ است، بنابراین باید بی‌‌اندازه دقیق و متناسب خروج آن را مدیریت کنیم.
نباید نیاز به واردات کاغذ تحریر را نادیده گرفت
* تسنیم: آقای روغنی طبیعتا با قطع ارز وارداتی، قیمت‌ها در بازار افزایش جدی خواهند داشت و از طرفی تولید داخلی نیز کفاف نیاز را نمی‌دهد، پس چگونه می‌توان شرایط بازار را نرمال کرد؟
ببینید، ما بین 350 تا 400 هزار تن نیاز داریم در حالی در بهترین شرایط 150 هزار تن بیشتر نمی‌توانیم تولید کنیم، مابقی را باید وارد کنیم. ما نیاز به کاغذ تحریر داریم، که می‌توانیم با مدیریت درست و مناسب و ایجاد شرایط برابر نه اینکه فرصت را از تولیدکننده گرفته و به واردکننده بدهیم، هم بازار هم تولید و هم قیمت‌ها را متعادل سازی کنیم. باید مدیریت کنیم تا از این شرایط بد و سردرگمی فاصله بگیریم.
در حوزه کاغذ بسته‌بندی نیاز ما 850 تن در سال است، اما بالغ بر یک میلیون و 600 هزار تن تولید داریم، به نظر می‌رسد دولت باید در سال‌های آتی توجهی به ایجاد انگیزه و دادن فرصت‌های مناسب برای کسانی که در بحث کاغذ تحریر می‌توانند سرمایه‌گذاری کنند، داشته باشد، به هر حال سال‌هاست که ما کمبود کاغذ تحریر داریم، باید مشوق‌هایی ایجاد کنیم و فرصت‌های واردات را محدودتر کرده و آن را تبدیل به مشوق‌های تولید کنیم. برای نمونه ارزش افزوده 9 درصد برای مواد اولیه تولید را حذف کرده، در توزیع ارز عدالت بیشتری داشته باشیم و توجه به تولید را محدود نکنیم، دست دولت در تولید کوتاه شود.
در حوزه کاغذ تحریر کارنامه دولت نه تنها قابل دفاع نیست، بلکه مردود است
*تسنیم: در مجموع ارزیابی شما از فعالیت دولت تدبیر و امید برای تولید داخلی کاغذ به نسبت سایر دولت‌ها چیست؟
در حوزه کاغذ تحریر کارنامه دولت نه تنها قابل دفاع نیست، بلکه مردود است. چرا که اکنون همان میزانی هم که در ابتدای دهه 90 تولید می‌کردیم از بین رفته است. بر اساس مستنداتی که وجود دارد نه تنها کمکی به تولید کاغذ تحریر نکردیم، بلکه بسترها را برای حمایت نیز از بین برده‌ایم.
چهارسال پیش که شریعتمداری وزیر صنعت شد به دلیل کمبود و جهش ارزی که داخل کشور پیش آمد، واردات 1600 قلم کالا ممنوع شد که کمکی به کاغذ داخلی بود اما ما نیازمان در کشور به 400 هزار تن کاغذ تحریر است. در بهترین شرایط 150 هزار تن تولید می‌کنیم، پس باید واردات هم انجام شود. دولت یا باید تصمیم بگیرد حامی تولیدکننده باشد یا با صراحت بگوید که امکان تولید نیست و باید همه را وارد کنیم. نمی‌شود حرف از تولید داخلی زد و از واردات حمایت صرف کرد.
ما در بحث کاغذ تحریر هم به عقب برگشتیم و هم تولیدمان تعطیل شده است، ما در کاغذ تحریر هنوز انگیزه‌هایی برای سرمایه‌گذاری‌های مجدد داریم که باید کارشناسی شود نه اینکه تنها سرمایه‌ها را به هدر دهیم برای نمونه ستاد اجرایی فرمان امام طرحی را دو سال پیش در خوزستان کلنگ زنی کرد که قرار بود امسال راه بیافتد، اما هیچ اتفاقی نیفتاد و تنها در حد کلنگ‌زنی باقی ماند، دلیلش هم این بود که هیچ شناختی از بازار کاغذ نداشتند. در حالیه می‌توانستند تولید 150 تا 200 هزار تن کاغذ تحریر را در جنوب کشور رقم بزنند.
در حوزه کاغذ تحریر به عقب و رو به نابودی حرکت کردیم
پس ما در زمینه کاغذ تحریر به عقب برگشتیم و کالا به سمت نابودی رفته‌ایم. در حالی که تا چند سال پیش 100 هزار تن داخل کشور تولید می‌کردیم اما اکنون انگیزه‌های تولید گرفته شده و دولت از واردات حمایت کرده است. هیچ کدام از دولت ها حمایت دقیق و منطقی از کاغذ نکردند.
امروز در کاغذ بسته‌بندی به شدت پیشرفت کردیم و در جایگاه بسیار مهمی قرار گرفتیم اما در کاغذ تحریر به شدت پسرفت کردیم.
در کاغذ بسته‌بندی نشان دادیم اگر تصمیم و اراده‌ای بر تولید وجود داشته باشد که پسند جهانی هم داشته باشد، می‌توانیم به جایی برسیم که صادرات وسیعی انجام دهیم. در حوزه کاغذ تحریر هم می‌توانیم به عنوان یکی از قطب‌های تولید منطقه قرار گیریم.
* تسنیم: هر زمان که از تولید داخلی کاغذ صحبت کردیم به مشکل کمبود مواد اولیه تولید برخوردیم، پس چگونه می‌توانیم به قطب تولید کاغذ تبدیل شویم؟
ببینید ما در حوزه کاغذ بسته‌بندی هم با مشکل کمبود مواد اولیه روبرو هستیم، در ترکیه چوب زیادی وجود ندارد، اما این کشور مهمترین تولید کننده ام دی اف است، کاغذ هم میتواند از این قاعده مستثنی نباشد، شرایط را بایدفراهم کرد، برای واردات چوب، خمیر و سایر مواد اولیه. در زمینه تولید کاغذ تحریر ما تجربه، نیروی بمتخصص، دانش و ... را در اختیار داریم. تنها باید ظرفیت‌سازی کرده و آموزش‌‌ها را بروز کنیم.دولت هم باید تکلیفش را مشحص کند، یا کلیه کارخانه‌های تولیدی را تعطیل کند یا اینکه شرایط و بسترهای لازم برای تولید را مهیا کند.
انتهای پیام/