جنگل‌های بلوط استان چهارمحال و بختیاری در معرض نابودی هستند
گروه استانها - اگر از خشکسالی‌های متعدد گذر کنیم، بهره‌برداری‌های بی‌رویه و تخریب انسانی، آفات و چرای دام‌ها از جمله تهدید‌هایی هستند که در سالیان گذشته، جنگل‌های ارزشمند بلوط استان چهارمحال و بختیاری را در معرض نابودی قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شهرکرد ، استان چهارمحال و بختیاری با گستره‌ای برابر با 16 هزار و 421 کیلومتر مربّع، از جمله بخش‌های کوهستانی فلات مرکزی ایران محسوب می‌شود که در بخش مرکزی رشته‌کوه‌های زاگرس واقع شده است.
جنگل‌های استان چهارمحال و بختیاری عمدتاً در مناطقی همچون بازفت، اردل، ناغان، لردگان، فلارد و دوراهان قرار گرفته و جزو جنگل‌های غرب و جنوب غرب قرار می‌گیرند، این جنگل‌ها از کوه‌های منطقه بازفت به سمت کوه‌های منطقه فلارد کشیده شده‌اندو بلوط، پوشش عمده جنگل‌های سرسبز استان چهارمحال و بختیاری را تشکیل می‌دهد، به طوری که نیمی از جنگل‌های بلوط کشور در مناطق غربی کشور را شامل می‌شود.
این درحالی است که مخاطرات زیادی محیط زیست استان خصوصا جنگل‌ها که گنجینه‌ای ارزشمند هستند را تهدید می‌کند، اگر از خشکسالی‌های متعدد گذر کنیم، بهره‌برداری‌های بی‌رویه و تخریب انسانی، آفات و چرای دام‌ها از جمله تهدید‌هایی هستند که در سالیان گذشته، این جنگل‌های ارزشمند را در معرض نابودی قرار داده است.
تلاش برای حفظ و احیای محیط زیست، از جمله جنگل‌ها، قبل از آن که وظیفه‌ای دینی باشد، وظیفه‌ای انسانی است، چرا که جنگل‌ها یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی تجدیدشونده هر استان و هر کشوری هستند و نقش مهمی در جلوگیری از فرسایشی‌شدن خاک، تعدیل آب و هوا، ایجاد توسعه پایدار و توازن محیط زیستی، پایداری زیست‌بوم‌ها و کنترل آب‌های سطحی و تغذیه سفره‌‌آب‌های زیرزمینی دارند.
بهره‌گیری از روش‌های نوین نگهداری، افزایش وسعت، ممانعت از بهره‌برداری‌های بی‌رویه، ممانعت از تبدیل به اراضی کشاورزی، مبارزه با آفات و ایجاد اشتغال جایگزین برای مردم بومی منطقه، از جمله کارهایی هستند که می‌توان برای حفظ و احیای جنگل‌ها انجام داد.
هومان خاکپور در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در شهرکرد ، اظهار داشت: جنگل‌های بلوط استان چهارمحال و بختیاری حدود 6 میلیون هکتار از 12 تا 14 میلیون هکتار جنگل‌های بلوط کشور در غرب کشور از آذربایجان غربی تا استان فارس را شامل می‌شود.
وی افزود: جنگل‌های بلوط در سال‌های اخیر با پدیده‌هایی از قبیل بهره‌برداری انسان‌ها و خشکسالی یا زوال روبرو هستند؛ تخریب انسانی، بهره‌برداری چوب جنگل‌ها برای سوخت در برخی روستاها به دلیل عدم وجود سوخت‌های فسیلی مناسب مانند نفت و گاز و زراعت زیر درختان بلوط توسط روستاییانی که معیشت‌شان وابسته به زراعت بوده و زمین را شخم می‌زنند از عمده دلایل از بین رفتن جنگل‌های بلوط است.
رئیس اداره آموزش، ترویج و مشارکت‌های مردمی منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه یکی از مهم‌ترین عوامل ضعف و تخریب عوامل انسانی است، بیان داشت: چرای پرتعداد دام در مناطق جنگلی که تقریباً در تمام جنگل‌ها و همه طول سال تا باریدن برف و باران وجود دارد اجازه رویش بذر بلوط در زمین را نمی‌دهد یا بذر تازه‌رویش‌یافته خوراک دام می‌شود.
خاکپور، نبود لاش‌برگ به علت چرای دام در جنگل‌ها را از دیگر علل کاهش وجود و ماندگاری بذر بلوط و رشد آن برشمرد و ادامه داد: نبود لاش‌برگ به معنای بهره‌برداری بی‌رویه و از بین رفتن جنگل بوده که سبب کاهش رویش درختان بلوط در جنگل‌های استان چهارمحال و بختیاری شده است.
وی تصریح کرد: خشکیدگی یک میلیون و 200 هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس که حدود 60 هزار هکتار آن در استان ما قرار دارد به واسطه طغیان آفات و بیماری‌ها بوده که می‌توان گفت گرچه وجود آفت طبیعی است اما رفتار انسان به صورت غیرمستقیم در ازدیاد آن بسیار تاثیرگذار است.
معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری خاطرنشان کرد: بعضی آفات به طور طبیعی وجود دارند و باید وجود داشته باشند اما وقتی با تنش جنگل روبرو می‌شوند تعداد آن‌ها زیاد می‌شود به عنوان مثال سوسک چوب‌خوار در طول چندین هزار سال در جنگل‌های بلوط بوده اما وقتی انسان باعث ضعیف شدن اکوسیستم می‌شود و به دشمن‌های طبیعی آن اجازه رشد نمی‌دهد، این نوع سوسک زیاد می‌شود، به عبارتی در اکوسیستم جمعیت آفات کنترل شده است اما وقتی تضعیف می‌شود، آفات زیاد و دشمن آفات کم می‌شود و برای از بین بردن آفات نیز از سموم استفاده می‌شود که پس از مدتی سبب مقاوم شدن آن‌ها می‌شود.
وی اضافه کرد: از مهم‌ترین راهکارهای نجات جنگل‌های زاگرس این است که در جهت احیا و تعادل طبیعی جنگل حرکت کنیم، در بیشتر موارد لازم نیست کارهای زیادی انجام دهیم بلکه فقط کافی است برخی کارها که به ضرر طبیعت است را انجام ندهیم، زراعت و شخم زدن زیر درختان، دام‌گذاری بی‌رویه در جنگل، وابستگی معیشت روستاییان حاشیه جنگل از تهدیدات بسیار مهم جنگل‌های بلوط است.
خاکپور تشریح کرد: تا زمانی که مشکل شغل و معیشت روستاییان برطرف نشود نمی‌توان انتظار داشت عوامل تهدیدکننده جنگل‌ها کنترل شود و راهکار آن همکاری و مشارکت مردم حاشیه جنگل است، برای برطرف شدن این مسئله نیاز به اعتمادسازی و آگاه‌سازی در روستاها داریم و باید شغل‌های سازگار با طبیعت که موجب تخریب طبیعت، آب و خاک نبوده و درآمدزا و پایدار باشد مانند گردشگری، صنایع دستی، کشت گونه‌های اقتصادی، زراعت محصولات کشاورزی پایا نیاز به شخم هر ساله ندارد، زنبورداری و تغییر دامداری سنتی به صنعتی ترویج شود.
وی با اشاره به اینکه باید به جنگل فرصت بازآفرینی بدهیم، یادآور شد: اگر دخالت انسان نباشد جنگل می‌تواند خود را احیا کند و به حالت طبیعی برسد تا جایی که کنترل آفات که دغدغه مهم امروز ما هستند نیز برطرف شوند، قاچاق چوب و زغال از دیگر دلایل مهم تخریب و سودجویی جنگل‌های بلوط است که هم نیاز به تامین نیازمندان واقعی دارد و هم باید برابر قانون باید با سودجویان برخورد شود.
رئیس اداره آموزش و ترویج مشارکت‌های مردمی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان چهارمحال و بختیاری گفت: تصمیم‌گیری در خصوص تغییرات باید در سطح ملی باشد و ستاد راهبری زاگرس با معاونت رئیس جمهور و دبیری سازمان جنگل‌ها و مراتع تشکیل و با مشارکت سازمان محیط زیست، فنی و حرفه‌ای و گردشگری اقداماتی در مورد حفظ و احیای جنگل‌های بلوط با رویکرد اشتغال‌های سازگار با طبیعت انجام می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه نجات جنگل‌های زاگرس باید در همه سطوح تصمیم‌گیری کشور در حد قانون‌گذاری در مجلس نیز لحاظ شود، ادامه داد: برخی اقدامات در قالب طرح‌های مختلف به صورت پایلوت انجام شده است اما باید انسجام و هم‌افزایی میان دستگاه‌ها باشد و یک برنامه مدون با پشتیبانی و ساختار سازمانی در سطوح مختلف مدیریتی وجود داشته باشد.
خاکپور در پایان توضیح داد: اهمیت طبیعت و حفظ منابع طبیعی هنوز آنقدر که باید توسط مقامات مختلف سیاست‌گذاری درک نشده و ذهنیت مشترک بین همه شکل نگرفته است؛ اعتبارگذاری مناسب برای حجم و میزان گسترده تخریب، تعریف ساختار و هدفمندی و همدلی دستگاه‌های اجرایی می‌تواند کمک بسزایی در اجرای اقدامات پیشگیرانه و احیاگرانه داشته باشد.
انتهای پیام/7540/ی
