آیه "زنده بودن شهیدان" کی و کجا نازل شد؟
حجت‌الاسلام رضایی اصفهانی مفسر قرآن طی یادداشتی به تفسیر آیه ۱۵۴ سوره بقره پرداخته، به جایگاه والای شهیدان اشاره می‌کند.
به گزراش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، امام خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره 4 هزار شهید استان یزد با بیان اینکه شهیدان در عالم برزخ، زندگی مخصوصی دارند و پیام مهم آنها به کسانی که راهشان را ادامه دهند، بشارت به در امان بودن از ترس و اندوه است، تصریح کردند: انگیزه شهیدان از حضور در میدان جهاد همچنان‌که در وصیت‌نامه‌های آنها موجود است، حمایت از انقلاب، امام بزرگوار، حجاب، دفع شرّ دشمن و هموار شدن راه نظام برای دستیابی به اهداف آن بود که باید مراقبت کرد این آرمان‌ها به‌دست برخی افراد نفی و مخدوش نشود.
ایشان با ابراز تأسف از افرادی که زیر سایه جمهوری اسلامی و به برکت مجاهدت شهیدان و رزمندگان در امنیت و آزادی زندگی، اما بر خلاف اهداف آن خون‌های پاک فعالیت می‌کنند، فرمودند: در مقابل این تلاش‌ها، کار و تلاش در راه حق و شهیدان را مضاعف کنید.
از این رو خبرگزاری تسنیم برای شناخت مقام شامخ شهدا در قرآن کریم در گفت‌وگو با اساتید دانشگاه و حوزه علمیه به تفسیر آیات قرآن کریم پرداخته است. در این قسمت حجت‌الاسلام محمدعلی رضایی اصفهانی مفسر قرآن و استاد تمام جامعه‌المصطفی و حوزه علمیه قم طی یادداشتی با عنوان «حیات شهیدان از منظر قرآن» به مقام شامخ شهدا در عالم برزخ اشاره می‌کند. متن یادداشت بدین شرح است:
وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوتٌ بَلْ أَحْیَاءٌ وَ لکِنْ لا تَشْعُرُونَ (آیه 154 سوره بقره)
و به کسانى که در راه خدا کشته میشوند، مردگان نگویید؛ بلکه [آنان] زندگان‌اند، ولیکن (شما با درک حسى) متوّجه نمی‌شوید.
شأن نزول:
14 نفر از مهاجران و انصار در جنگ بدر شهید شدند و برخى از مردم می‌گفتند: فلان شخص مُرد. آیه فوق بدین مناسبت فرود آمد و اینگونه سخن گفتن در مورد شهیدان را ممنوع؛ و اعلام کرد که آنان زندهاند.
نکتههای تفسیری:
1. ظاهر آیه فوق آن است که شهیدان یک نوع حیات برزخى و روحانى دارند؛ جسم آنها متلاشى شده اما، طبق برخى روایات، با بدن مثالى زندگى می‌کنند؛ یعنى بدنى مجرد از ماده معمولى و همگون با این بدن دارند. «1»
البته علاوه بر این زندگى برزخى، راه و مکتب شهیدان نیز زنده است.
آیات بلند کائنات است شهید تفسیر حقیقت حیات است شهید
2. با آیه فوق، مسئله بقاى روح و مرحله برزخ، یعنى زندگى پس از مرگ و قبل از رستاخیز، به روشنى اثبات می‌شود.
3. قرآن کریم می‌فرماید: شما با این وسایل شناخت معمولى، یعنى حواس ظاهرى خود، نمی‌توانید«2» حیات شهیدان را درک کنید؛ کسى می‌تواند آن را درک کند که به ماوراى طبیعت دسترسى داشته باشد و آن را شهود کند.
4. اسلام با ترسیم مسئله شهادت عامل بسیار مهمى را در مبارزه حق با باطل وارد میدان ساخته است؛ عاملى که خطرناکترین سلاحها را در هم می‌شکند.
در تاریخ اسلام و انقلاب اسلامى دیدیم که عشق به شهادت چگونه عامل پیروزى سربازان اسلام در برابر قدرتهاى بزرگ شد. این درس مهمى بود که این آیه به مسلمانان داد و اعلام کرد که شهادت، سعادت و زندگى جاویدان و افتخار ابدى است نه مرگ و نابودى.
آرى، ایمان به زنده بودن شهید، قوىترین عامل عشق به شهادت است و عشق به شهادت عامل بزرگ پیروزى است.
شهیدان راهیان کوه طورند زمنزلهاى ظلمت در عبورند
چو با پرهاى خونین باز گردند تو گویى قاصدى از شهر نورند
پی‌نوشت:
__________________________________________________
(1). ر. ک: تفسیر نمونه، ص 521
(2) تعبیر «لا تشعرون» از ریشهى «شعر» است که به معناى ادراک دقیق حسّى است (ر. ک: التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، مادهى «شعر»)
انتهای پیام/