نامزدهای چهره هنر انقلاب-۱|شاعری که مقایسه کردن را خوب بلد است؛ از "عاقبت ترامپ و یزید" تا "آرش و سردار سلیمانی"
افشین علا با سرودن منظومه شعری «سربازنامه» درباره سردار سلیمانی کاندید چهره هنر انقلاب اسلامی شده است. تمثیل به‌کاررفته در این مجموعه، آن را تبدیل به اثری شایسته کرده است.
خبرگزاری تسنیم- علیرضا رحیم بصیری
شهادت مظلومانه سردار سلیمانی در دی ماه 1398 موج بی‌سابقه‌ای از واکنش اهالی فرهنگ و هنر را به همراه داشت. بسیاری از چهره‌های مشهور از جمله شاعران، نویسندگان، بازیگران، اهالی هنر تجسمی و ... واکنش‌های هنرمندانه‌‌‌ای به این اتفاق داشتند و با خلق آثار هنری ارادت خود به قهرمان ملی کشورمان را نشان دادند.
یکی از هنرهایی که در توصیف شخصیت سردار سلیمانی، مدح و ستایش قهرمانی او به زیبایی ایفای نقش کرد، شعر بود. شاعران کشورمان از همان روزهای ابتدایی با سروده‌های سوزناک خود نسبت به این اتفاق تلخ واکنش داده و به ستایش قهرمانی و شجاعت سردار دلها پرداختند. البته در بین شاعران کشور چهره‌هایی هم بودند که بی سر و صدا دست به خلق آثار هنری زدند. آثارشان چندی بعد منتشر شد اما این قدر خوب و وزین بود که تحسین رهبر انقلاب را هم برانگیخت. سربازنامه‌ای که به قلم افشین علا نوشته شد، به دست رهبر انقلاب رسید، تحسین شد و حالا کاندید جایزه چهره هنر انقلاب در سال 1399 است.
افشین علا شاعر مازنی کشورمان، متولد 1348 در شهرستان نور است. شاعری که سروده‌های آهنگینش در حوزه کودک و نوجوان بیش از بقیه جلب نظر می‌کند. گفته می‌شود که در دوران نوجوانی تحت تأثیر محمود کیانوش، شعر کودک و نوجوان را به عنوان حیطه اصلی کار خود برمی‌گزید و شاید به همین دلیل است که عمده آثار او در همین حوزه به زیور طبع آراسته شده است، اگرچه آشنایی با شاعری همچون قیصر امین‌‌پور در مراحل بعدی زندگی‌اش پنجر‌ه‌های جدیدی از شعر را به رویش باز می‌کند.
راه‌اندازی اولین روزنامه کودکان در ایران، بخشی مهم از کارنامه افشین علا
کار کردن در مجلات کیهان بچه‌ها و سروش نوجوان دقیقاً همان چیزی بود که روح افشین علا را در دهه سوم زندگی‌اش راضی می‌کرد و سپس راه‌اندازی روزنامه آفتابگردان به عنوان اولین روزنامه کودکان ایران در سال 1373 و سردبیری روزنامه «گنبد کبود»، تجربه‌های موفقی در حوزه کودک و نوجوان را برای او رقم زد. علاقه زیاد او به ادبیات کودک و نوجوان زمینه‌ساز خلق آثاری همچون «کودکانه‌ها و غزل»، «خاطرات مه‌گرفته»، «نسیم دختر باد»، «گل صد برگ و تانک» و ... شد.
از جمله فعالیت‌های ماندگار او در زمینه کودک و نوجوان می‌توان به سردبیری برنامه‌های خردسال کودک، نوجوان و «شب بخیر کوچولو در رادیو» اشاره کرد. برنامه‌ای پرطرفدار که عنوان قدیمی‌ترین برنامه شبانگاهی رادیو ایران را یدک می‌کشد و پس از سی و اندی سال هنوز هم صدای ماندگار مریم نشیبی کودکان زیادی را در اقصی نقاط کشورمان به خواب می‌برد.
واکنش به‌هنگام و مؤثر ادبی به وقایع روز جامعه
افشین علا لیسانس علوم سیاسی از دانشگاه تهران دارد و بعید نیست گرایش او به اشعار اجتماعی و سیاسی به دلیل رشته تحصیلی باشد که خوانده است. او خودش را شاعری سیاسی اجتماعی می‌داند و شاید به همین دلیل است که در معرفی او به عنوان نامزد چهره هنر سال انقلاب در سال 1399 نوشته شده است: «واکنش بهنگام و مؤثر ادبی به وقایع روز جامعه.»
واکنشی که حاکمان عرب تن‌داده به توافق با رژیم غاصب صهیونیستی را لرزاند، مکرون را به محاق برد و اردوغان را به خاطر سخنان نسنجیده‌اش مورد نقد قرار داد. در کنار اینها پیش‌بینی عاقبت ترامپ و درد و دلی با سربازان گمنام امام زمان (عج) را هم اضافه کنید تا فهرست واکنش‌های مؤثر ادبی او در سال 1399 تکمیل‌تر شود.
در بخشی از سروده خواندنی افشین علا خطاب به حاکمان عرب می‌خوانیم:
ای شیخ! کنی تکیه به قومی که خداوند
از دوستی‌اش کرده تو را نهی به آیات؟
این نهی، ندیدی و نخواندی تو به قرآن؟
یا خوانده‌ای از وحی، فقط لفظ و عبارات؟
هش دار و بپرهیز، از این غده بدخیم
جز ننگ چه بخشید مناخیم به سادات؟
این سروده او مورد تقدیر رهبر انقلاب هم واقع شد و ایشان درباره این سروده چنین نوشتند: "شعری که خطاب به حاکمان عرب سرودید، بسیار بجا و بموقع بود، دست شما درد نکند."
اهانت امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه به پیامبر(ص) و حمایت او از اهانت‌کنندگان دستمایه‌ای برای شعر دیگری از این شاعر شد. در یکی از بیت‌های این شعر بلند می‌خوانیم:
زبانت لال! هتکی کرده‌ای از حرمت یاری
که نامش بر زبان جاری نشاید بی‌وضو کردن
وقتی ترامپ با یزید مقایسه می‌شود
مقایسه شاعرانه افشین علا از عاقبت ترامپ که در انتخابات آمریکا شکست خورده بود با یزید ملعون، منجر به سروده خواندنی شد که بازتاب‌های زیادی را به همراه داشت. به زعم این شاعر کشورمان، عاقبت ترامپ که مرتکب جنایت بزرگ شهادت سردار سلیمانی شده بود، خیلی دورتر از یزید نیست.
بر تن خصم، قاسما! زلزله‌ی شدید بین
سیلی انتقام بر اهرمن پلید بین
کاخ سفید را نگر از همه روسیاه‌تر
لشکر خویش را ولی فاتح و روسفید بین
گاوچران سرخ مو رفته به لاک خود فرو
چرخ، شکسته شاخ او هیمنه‌ی شهید بین
راه ترامپ گشته سد، خورده ز هر دری لگد
قاتل خویش چون جسد از همه ناامید بین
نام تو با حسین شد تا به ابد قرین، ولی
عاقبت ترامپ چون آخرت یزید بین!
منظومه‌ای که با عرق روح و آب چشم سروده شد
در کنار تمام این اشعار، منظومه «سربازنامه» که در رثای شهید سلیمانی به قلم شاعرانه افشین علا نوشته شده است، رنگ و بوی خاص‌تری دارد. کتابی که به گفته او با عرق روح و آب چشم سروده شده و روایتی گره‌خورده با آرش کمانگیر، چهره اسطوره‌ای ایران باستان دارد.
افشین علا در گفت‌وگویی که پیش‌تر با خبرنگار تسنیم داشت، درباره این منظومه شعری 200 بیتی گفت: «به نظرم هیچ مصداق عینی به جز شهید سیلمانی برای آرش کمانگیر پیدا نمی‌شود. آرش یکی از اسطوره‌های شعر فارسی است اما حاج قاسم سلیمانی این اسطوره را به عینیت رساند و به عبارت دیگر، تجسم آن اسطوره در واقعیت شد. آرش کمانگیر جان خود را در تیری قرار داد که آن تیر، اقتدار و گستردگی مرزهای ایران را به تصویر کشید و همین موضوع سبب جاودانگی او شد. شهید سلیمانی هم جان خود را در سخت‌ترین شرایط در کف گذاشت و حوزه اقتدار ما را از مرزهایمان تا مدیترانه و تا قلب رژیم صهونیستی فراتر برد و در این راه جانش را نیز فدا کرد.»
بدون شک هنر افشین علا در این مجموعه، توانایی در پل زدن میان تخیل، واقعیت و اسطوره و شبیه‌سازی آن‌ها با همدیگر است. از سوی دیگر این مجموعه فراتر از تمثیل اسطوره‌ای خود دارای فرازهایی شورانگیز، پهلوانی، سوگ و در نهایت غرورآمیز و شوق‌‌آور است و در نهایت نیز خبر از فردای روشنی می‌دهد که فرجام ناگزیر میان حق و باطل است.
رهبر فرزانه انقلاب نخستین کسی است که این منظومه را تورق کرده و تقریظی بر آن می‌نویسند: «زیبا و شیوا و خوش لفظ و معنا سروده شده است و منظومه ماندگاری خواهد شد ان‌شاء الله. این قریحه و این توفیق را به آقای افشین علا تبریک می‌گویم.» نکته قابل توجه، انگشتری است که رهبر انقلاب به پاس سرودن این مجموعه به افشین علا هدیه می‌دهند.
در بخشی از این منظومه شعری می‌خوانیم:
اشرار ز شش جهت کمین کردند
اندیشه محو ملک و دین کردند
از خاک حجاز، داعش آوردند
بر شام و عراق، یورش آوردند
دشمن که دلی به کین شناور داشت
نابودی ملک فارس در سر داشت
ما خفته ولی به خواب خرگوشی
در بستر غفلت و فراموشی
عشاق شدند ناگهان عاقل
دشمن پی جنگ و دوستان غافل
ما در پی امن و عافیت بودیم
آسوده به فکر مصلحت بودیم
چون پیر قبیله از خطر می‌گفت
هر کس سخن از دری دگر می‌گفت
ناگاه یلی زخیل سردارش
برخاست به یاری علمدارش
در خلق حماسه‌های ایرانی
شد نوبت قاسم سلیمانی
پروانه صفت به قلب آتش زد
پهلو به زلالی سیاوش زد
پی پیر نشان راه قدسش داد
فرماندهی سپاه قدسش داد
قرآن به سرش گرفت و راهی کرد
مامور به خدمتی الهی کرد
قاسم که به رزم انس دیرین داشت
آن خواسته را چو جان شیرین داشت...
افشین علا به عنوان یکی از نامزدهای چهره هنر انقلاب در سال 1399 انتخاب شده است. شاعری که علاقه‌اش به ادبیات کودک و نوجوان انکارناپذیر است، نسبت به مسائل روز جامعه و کشورش حساس است و شعر سیاسی گفتن تخصص اوست. افشین علا مقایسه را خوب بلد است، از مقایسه عاقبت ترامپ با یزید تا مقایسه آرش کمانگیر و سردار سلیمانی. او به خوبی نشان داد که گاهی اوقات قدرت کلمات از قدرت رئیس‌جمهوری مثل اردوغان و مکرون هم قوی‌تر است.
انتهای پیام/
