جنگ فرسایشی یمن نفس ارتش سعودی را گرفت/ بن‌سلمان در صدد حذف مخالفان در ارتش
حذف نظامیان سعودی در قالب اعدام یا بازداشت، از یک‌سو موجب می‌گردد مسئولیت شکست در جنگ یمن از محمد بن سلمان سلب شود و از سوی دیگر با کنار رفتن مخالفان، موقعیت ولیعهد جوان در عربستان تثبیت می‌شود.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، عربستان سعودی بعد از 7 سال جنگ فرسایشی در یمن نه‌تنها موفق به تحقق هیچ‌یک از اهداف خود نشد بلکه اکنون در شرایطی قرار گرفته است که تنها در جست‌وجوی راهی برای خروج از این باتلاق خودساخته با کمترین خسارت است. واقعیت کنونی جنگ یمن بسیار دورتر از آن چیزی است که ریاض در سال 2015 و همزمان با آغاز مداخله خود، پیش‌بینی کرده بود؛ عربستان سعودی فکر می‌کرد که با راه‌اندازی یک کمپین هوایی می‌تواند طی چند هفته در این جنگ پیروز شود، اما اکنون این جنگ وارد هفتمین سال خود شده است و چشم‌اندازی برای پایان آن دیده نمی‌شود.
ادامه فرسایش عربستان در جنگ یمن
البته فرسایشی شدن جنگ یمن برای عربستان واقعیتی است که به‌فاصله کوتاهی از آغاز این جنگ فاجعه‌بار روشن شد و به‌عقیده کارشناسان، ریاض در همه این سال‌ها تنها تلاش کرده است که دست‌کم بازنده رسمی جنگ نام نگیرد؛ هرچند بسیاری از ناظران سعودی‌ها را بازنده واقعی جنگ یمن می‌دانند، چرا که با وجود هزینه‌های سیاسی و نظامی بالا ناچار است دست خالی برگردد.
همان‌طور که اشاره شد، عربستان بهای گزافی در جنگ یمن در سطوح مختلف پرداخته است؛ اما شاید اختلافات درونی در ارتش این کشور به‌دنبال ناکامی‌های متعدد در میادین درگیر موضوعی باشد که کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد.
حذف مشکوک نظامیان ارتش توسط آل‌سعود
اخیراً وزارت دفاع عربستان سعودی اعلام کرد که این کشور 3 مسئول نظامی خود را به‌اتهام خیانت اعدام کرده است. در بیانیه وزارت دفاع عربستان آمده است که سه نظامی به‌نامهای محمد بن احمد بن یحیی عکام، شاهر بن عیسی بن قاسم حقوی و حمود بن ابراهیم بن علی حازمی، جرم خیانت بزرگ را مرتکب شده‌اند زیرا تحقیقات از آنها ثابت کرد که با دشمن علیه عربستان و منافع نظامی آن همکاری کرده‌اند.
اما به‌دنبال انتشار این خبر، حزب امت اسلامی عربستان با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اعدام 3 تن از نظامیان حاضر در خط مقدم جازان در چارچوب ترساندن سربازان از فرار از جبهه‌ها به‌ویژه پس از قطع شدن بخش زیادی از حقوق و مزایای آنهاست.
این بیانیه حزب امت اسلامی سعودی در واقع کنایه‌ای به وخامت اوضاع نظامیان ارتش عربستان در جنگ یمن بود که باوجود شرایط نامناسب و حقوق کمی که حتی گاهی به‌کلی پرداخت نمی‌شود، از ترس مجازات‌هایی چون اعدام مجبور به ادامه حضور در میدان جنگ یمن هستند. البته بازداشت نظامیان سعودی توسط رژیم این کشور تنها منحصر به سربازان عادی نبوده و طی سال‌های گذشته چندین تن از افسران بلندپایه ارتش عربستان به‌بهانه‌های مختلف همچون رشوه‌خواری یا فساد مالی مورد هدف کمپین بازداشت‌های آل‌سعود قرار گرفته‌‌اند.
کمپین بازداشت مقامات نظامی در عربستان
در مارس 2020، 298 مقام نظامی عالی‌رتبه سعودی به‌اتهامات مشابه همچون فساد مالی و پولشویی بازداشت شدند، میان این مقامات 29 نفر از مقام‌های وزارت کشور عربستان در استان «الشرقیه» از جمله سه سرهنگ، یک سرلشکر و یک سرتیپ دیده می‌شدند.
در سپتامبر 2020 «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه سعودی در فرمانی حکم برکناری «فهد بن ترکی» فرمانده‌کل نیروهای ائتلاف سعودی در یمن را به‌اتهام «فساد» صادر کرد؛ فرمانی که به‌خواسته «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی از زبان پادشاه جاری شد. فهد قبل از سال 2018 هم فرمانده نیروهای ویژه عربستان بود و همچنین مدتی هم مسئولیت نظارت بر نیروی زمینی عربستان را به‌عهده داشت. پدر فهد هم سال‌ها قبل معاون وزیر دفاع عربستان بود.
علاوه بر فهد بن ترکی، پسرش نیز به‌اتهام فساد از امارت منطقه «الجوف» کنار گذاشته شد و این فرامین مستقیماً به‌خواسته محمد بن سلمان صادر شده بود و تلویزیون سعودی نیز گفت که برکناری این شاهزادگان و فرماندهان پس از آن صورت گرفت که «هیئت نظارت و مبارزه با فساد» گزارشی از تخلفات اقتصادی آنان را به ولیعهد گزارش داد.
بن‌بست بزرگ ریاض در یمن و برکناری مقامات نظامی
کارشناسان علت این اقدامات رژیم عربستان علیه مقامات نظامی این کشور را در دو سطح مورد بررسی قرار می‌دهند:
ـ سطح اول مربوط به آن است که نظامیان عربستان نیز کنار سایر مسئولان دولتی و نیز شاهزادگان سعودی مورد هدف کمپین پاکسازی‌های محمد بن سلمان قرار می‌گیرند. محمد بن سلمان کنار تشکیل «کمیته مبارزه با فساد» زیر نظر خود که اختیارات فراوانی هم به آن داده، تسلط خود بر نهادهای امنیتی و اطلاعاتی عربستان را هم افزایش داده است تا هرگونه مخالفی را سرکوب کند. جنجالی‌ترین تسویه حساب محمد بن سلمان در اواخر سال 2017 رقم خورد، آن زمان ولیعهد جوان دستور بازداشت بسیاری از شاهزادگان و تاجران سرشناس عربستان را صادر کرد و تمام این شاهزادگان را در هتل لوکس «ریتز کارلتون» ریاض حبس کرد. سرکوب این مخالفان از سوی ولیعهد جوان، حتی بازداشت شاهزاده «احمد بن عبدالعزیز آل سعود»، یکی از برادران ملک سلمان و نیز شاهزاده «محمد بن نایف» پسرعموی محمد بن سلمان را در پی داشت.
این بازداشت‌های گسترده که در چند نوبت به‌دستور محمد بن سلمان صورت گرفته است نگرانی دیده‌بان حقوق بشر را در پی داشته است و این نهاد هشدار داده است که در سیستم قضائی عربستان، پروسه غیرعادلانه برای محاکمه متهمان هرگونه امیدی را برای مشخص شدن حقیقت در این پرونده‌ها از بین می‌برد.
ـ اما سطح دوم مربوط به بن‌بست بزرگ عربستان در جنگ یمن است. مسئولان نظامی و عناصر ارتش سعودی طی 7 سال جنگ یمن نتوانستند عملکردی قابل‌قبول از خود نشان دهند و با وجود هزینه‌های فراوانی که دولت عربستان در این زمینه صرف کرده است، نتیجه مطلوبی برای آن به دست نیامد، در نتیجه کارشناسان بر این باورند حذف برخی مسئولان نظامی سعودی از جمله فهد بن ترکی به‌دلیل ناکارآمدی آنها در جنگ یمن مقابل انصارالله بوده است.
از سوی دیگر عناصر نظامی عربستان که در خط مقدم جنگ یمن هستند در سایه ناکامی‌های پی‌درپی کشور خود در این جنگ روحیه‌ای برای ادامه حضور در آن ندارند، علاوه بر آن مزایای کمی که گاهی قطع می‌شود و مسائلی همچون عدم امکان ملاقات با خانواده، انگیزه نظامیان را به‌شکلی قابل‌توجه تحت تأثیر قرار داده است و بسیاری از آنها را به فکر فرار انداخته است.
بر همین اساس، ناظران مجازات‌هایی چون بازداشت و اعدام برخی مسئولان و سربازان ارتش عربستان را به‌منزله هشداری برای سایر نظامیان می‌دانند.
فروپاشی ارتش عربستان پس از شکست در یمن
در همین راستا «عبدالواحد بن عبدالمحسن العریمه الحربی» از افسران جداشده از ارتش سعودی طی گفتگو با روزنامه الاخبار گفت: روحیه نظامیان سعودی از ماه چهارم آغاز تجاوز به یمن در هم شکسته است. المرعی که در سال 2019 به آلمان پناهنده شد، مسئول مستقیم مدیریت امور افراد نیروهای مسلح و محاکمه آنها بود. همه گزارشها درباره سختی‌ها و دشواری‌های نظامیان وزارت دفاع بن‌سلمان به دفتر المرعی می‌آمد.
وی درباره درگیری‌های داخلی در ارتش سعودی گفت: نافرمانی از دستورات در داخل ارتش آغاز شد و سپس تعدادی از نظامیان در منطقه مرزهای جنوبی عربستان ناپدید شدند که فرار 62 نظامی سعودی مستندسازی شده است و دژبانی ارتش سعودی نیز اخیراً در زمینه جست‌وجو برای یافتن آنها نیز بی‌توجهی و تعلل به‌خرج داده است.
در این میان، نوع دیگر فروپاشی داخلی و مخالفت با نبرد نیز به‌طرزی قابل‌توجه درون ارتش سعودی مشاهده می‌شود. چندی قبل فرماندهان نظامی سعودی اعلام کردند که که برخی از نظامیان خودروهای نظامی خود را به‌آتش می‌کشند و برخی دیگر نیز در پست‌های خود آتش روشن می‌کنند تا طرف یمنی آنجا را گلوله‌باران کند.
در پایان به‌گفته تحلیلگران با حذف عناصر نظامی عربستان در قالب بازداشت یا اعدام، از یک‌سو، مسئولیت شکست در جنگ علیه یمن از بن‌سلمان سلب می‌شود و فرماندهان نظامی مسئول این شکست معرفی می‌شوند و از سوی دیگر، محمد بن سلمان به‌بهانه مبارزه با فساد، مقامات را برکنار می‌کند و ضمن کسب محبوبیت در قالب شعار مبارزه با فساد، افراد وفادار و نزدیک به خود را در سمت‌های مهم منصوب می‌کند.
انتهای پیام/+