کارشناس روابط بین‌الملل: بازدارندگی آمریکا در برابر روسیه با هزینه مردم اوکراین/رویکرد مسکو اقدام پیشدستانه نظامی نخواهد بود
کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است که کشورهای غربی با هدف بازدارندگی، روسیه را درگیر تنش‌های مرزی و یک راهبرد تدافعی در قالب تحریم‌ها می‌کنند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، طی هفته‌های گذشته درگیری جدایی طلبان و دولت اوکراین افزایش پیدا کرده و این موضوع دوباره به کشمکش بین کشورهای غربی و روسیه تبدیل شده است. اروپا و آمریکا مسکو را عامل اصلی این تنش آفرینی می‌دانند، اما برخی کارشناسان روس نیز بر این عقیده‌اند که دولت کی‌یف به تحریک غرب رویکرد تهاجمی‌تری را نسبت به روسیه دنبال می‌کند و این در راستای اهداف سیاسی (نه مداخله مستقیم نظامی) ناتو است. در این رابطه «مرتضی خوانساری» کارشناس روابط بین الملل در مرکز مطالعات راهبردی سورین، در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به تحلیل بخشی از این وقایع می‌پردازد.
کرملین قاطعانه پاسخ خواهد داد
خوانساری در این گفت‌وگو بیان می‌کند: روسیه به هیچ وجه دنبال رویارویی مستقیم نظامی با اوکراین، ناتو و آمریکا نیست، ولی آنچه جبهه غرب تاکنون از خاک اوکراین در تقابل، مخاصمه و بازدارندگی مستمر با روسیه دنبال کرده و طی چند هفته اخیر به تجمع و افزایش نیروها و تجهیزات آمریکایی و ناتو انجامیده است، بی‌تردید برای روسیه قابل تحمل نیست و مسکو مطمئناً هرگونه تحرک و اقدام در نزدیکی مرزها یا منافع اتباع روسیه در اوکراین را بر نمی‌تابد و کرملین بسیار قاطعانه، با حساب و دقیق پاسخ خواهد داد.
وی می‌افزاید: باید توجه داشت که استقرار انبوه تانک‌های آمریکایی و ناتو از 3-4 سال قبل در لیتوانی و توسعه پایگاه نظامی آمریکا در مولداوی و به ویژه لهستان، همچنین توافق برای استقرار تسلیحات راهبردی اتمی در خاک لهستان، حکایت از اقدامات و ابتکارات جدید آمریکا و ناتو در مقابل روسیه دارد. متقابلاً مسکو توان دفاعی خود را حفظ خواهد کرد و اقدام متقابل در حد بازدارندگیِ دفاعی را حق مشروع خود می‌داند.
رویکرد مسکو اقدام پیشدستانه نظامی نخواهد بود
کارشناس روابط بین‌الملل معتقد است: روسیه در عین اینکه توان دفاعی کوبنده، قاطع و تمام کننده، همچنین قدرت پاسخگویی به هرگونه تهدیدات احتمالیِ نظامی را دارد، اما رویکرد کرملین با توجه به اوضاع نامناسب اقتصادی و اصل رویکرد و راهبرد غیرتهاجمی در قبال آمریکا و ناتو، اقدام پیشدستانه نظامی نخواهد بود. در حال حاضر برنامه کرملین در پی برنامه‌هایی برای تقویت و تحکیم بنیان‌های اقتصادی است و اساساً نمی‌تواند و نمی‌خواهد در شرایط فعلی عامل بروز و ظهور تهاجمی در پیرامون امنیتی خود و یا در سطوح بین المللی باشد که به نوعی مسکو را درگیر مسائل نظامی بلند مدت نماید.
وی افزود: پس از انقلاب نارنجی اوکراین که به حمایت وزارت خارجه آمریکا در زمان خانم کلینتون صورت گرفت و موجب فرار یاناگویچ رئیس جمهور وقت این کشور به مسکو شد، همچنین با توجه به حمایت‌های بی‌دریغ غرب از دولت غرب‌گرای اوکراین، در یک جمع‌بندی می‌توان گفت که موقعیت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اوکراین از مدار ثبات و آرامش خارج شده و منازعات نیابتی اوکراین در مقابل روسیه، به ویژه با نمایندگی از طرف آمریکا آغاز شد. این منازعات تاکنون نه تنها برای آمریکا و متحدانش دستاوردی نداشته، بلکه منجر به جدایی شبه جزیره کریمه از اوکراین شد و شرق اوکراین را مرتباً درگیر ناآرامی و تنش کرد که تاکنون بیش از 10 هزار قربانی داشته و اقتصاد اوکراین و زندگی مردم این کشور را فلج کرده است.
ارتش اوکراین خیلی ارتش قابل اتکایی برای ناتو نیست
خوانساری در ادامه، توضیح می‌دهد: راهبرد غرب دفاع از یکپارچگی اوکراین و شاید در نهایت عضویتش در ناتو باشد. طبیعی است که روسیه با همه توان "استراتژیک" در پی حفظ حاشیه امنیتی خود باشد. بنابراین از هر راه ممکن، به غیر از جنگ مستقیم با ناتو، قصد پراکنده کردن نیروهای ناتو در پیرامون امنیتی خود را دارد و به عنوان یک بازیگر موثر در عرصه های بین المللی می‌تواند به خوبی از حضور سرگرم کننده و ویرانگر ناتو در سوریه، عراق و افغانستان و حتی یمن نیز بهره برداری کند. با اطمینان می‌توان گفت که ارتش اوکراین برای ناتو خیلی ارتش قابل اتکایی نیست و اروپایی هم حاضر نیستند که ارتش غیر حرفه‌ای و سربازان آموزش ندیده خود را قربانی اوکراین کنند.
زلنسکی مانند یک ژنرال بدون پادگان است
وی اضافه می‌کند: زلنسکی به عنوان رئیس جمهور کنونی اوکراین نه یک استراتژیست، نه یک سیاستمدار و نه یک دیپلمات است. مردم و دولتمردان اوکراین از این بابت که چنین رئیس جمهوری دارند، اگر سرافکنده نباشند، خوشحال هم نیستند. او تنها می‌تواند در چهارچوب منویات و پروژه غربی‌ها و در مسیر دلخواه آنها شمشیر بزند. او یک ژنرال بدون پادگان است و ناتو حاضر نخواهد شد که برای چنین ژنرالی وارد جنگ شود.
برنامه اصلی آمریکا و اروپا گرفتار کردن روسیه در یک راهبرد تدافعی در هزارتوی تحریم‌هاست
به اعتقاد کارشناس روابط بین‌الملل، آمریکا و ناتو به خوبی می‌دانند که در جنگ مستقیم زمینی در مقابل روسیه با توجه به عمق استراتژیک روسیه، شانسی ندارند و جنگ احتمالی منجر به بکارگیری تسلیحات هسته‌ای خواهد شد. اگر ناتو از سلاح هسته‌ای استفاده نکند، شکست کشورهای اروپایی عضو ناتو حتمی است. اگر هم سلاح اتمی بکار رود، اروپا به عنوان قلب ناتو هدف اول هرگونه جنگ احتمالی هسته‌ای میان آمریکا و روسیه خواهد شد و مجدداً باید گفت که در چنین شرایطی نابودی اروپا حتمی است. بنابراین راهبرد آمریکا و متحدین اروپایی‌اش گرفتار کردن روسیه در یک راهبرد تدافعی و زمان‌بر در هزارتوی تحریم‌ها است تا به تغییرات ژئوپولیتیک در منطقه اوراسیا و شرق اروپا راضی شود.
خوانساری با توجه به رویکرد دولت بایدن نسبت به روسیه، بیان می‌کند: بایدن و دولتش حتماً به دنبال توسعه و افزایش مشکلات و درگیری‌های داخلی و منطقه‌ای برای روسیه هستند. پروژه اوکراین و بلاروس، همچنین مزاحمت‌های امنیتی آمریکا و ناتو در برخی کشورهای حوزه بالتیک نیز در همین چارچوبِ ایجاد تنش‌های نظامی تعریف می‌شود. به عنوان مثال پروژه اوکراین برای آمریکا و ناتو به معنی بازدارندگی بیشتر، ایجاد تنش‌های نظامی پرهزینه و دردسرهای گسترده در سطح شورای امنیت سازمان ملل برای روسیه است و با ادامه جو منفی علیه پوتین و کرملین در نزد افکار بین‌المللی، این سیاست همچنان ادامه خواهد داشت.
راهبرد واشنگتن برای مقابله با روسیه در پوشش دموکراسی و با هزینه مردم اوکراین!
کارشناس روابط بین‌الملل تأکید می‌کند: باید توجه داشت که به هیچ وجه داستان دموکراسی، آزادی و مبارزه با مثلاً دیکتاتوری در کشورهایی مثل اوکراین، بلاروس و گرجستان برای دولت بایدن و ناتو مطرح نبوده و نیست، فقط و فقط داستان تهدید، مقابله، بازدارندگی و مخاصمه با روسیه در منطقه و در سطح تحولات بین المللی مد نظر آنها است. بازدارندگی‌ای که تحت عنوان دموکراسی باید با هزینه مردم اوکراین در مقابل مسکو ایجاد شود.
وی می‌افزاید: البته روسیه هم طی دوران جنگ سرد و دو دهه اخیر به خوبی آموخته است و علی‌رغم همه تحریم‌های آمریکا و غرب با هر سختی و مشکلی که دارد آرام و دقیق در حال توسعه و تقویت اقتصاد کشور از طریق بهره‌مندی از توانمندی‌های نفتی و گازی و فروش تسلیحات، تجهیزات و تولیدات صنعتی خود است. نتیجه چنین رویکردی روسیه قوی‌تر با بنیان‌های اقتصادی تحکیم شده است که برای غرب مطلوبیت ندارد و پذیرفته نیست.
ناتو به تنش‌های داخلی و پیرامون روسیه دامن می‌زند
روسیه اخیراً تهدید کرده که هرگونه تنش آفرینیِ اوکراین پیامد شدیدی برای این کشور خواهد داشت، خوانساری با ارزیابی خود از این واکنش، معتقد است: روسیه با از دست دادن کریمه یکی از راهبردی‌ترین مناطق حوزه‌ی نفوذش را از دست خواهد داد. اما آمریکا و ناتو بیم آن را هم دارند که روسیه در چنین شرایطی مجبور به همکاری‌های راهبردی بلند مدت با ایران شود و تهران نیز راه روسیه را به خلیج فارس باز کند. از سوی دیگر ناتو و روسیه می‌دانند که در صورت بروز جنگ اروپا، مانند دو جنگ جهانی نابودکننده خواهد بود. بنابراین در هر دو طرف اراده‌ی نبرد مستقیم وجود ندارد و به جای آن تاکتیک‌های کوتاه و میان مدت سیاسی و نظامی مد نظر قرار می‌گیرد. ناتو تلاش خواهد کرد که بعد از ادامه تحریم‌ها، به تنش‌های داخلی و پیرامون امنیتی روسیه دامن بزند.
وی ادامه می‌دهد: پوتین هم سعی خواهد کرد به صورت تاکتیکی خطوط حمله به کشورهای بالتیک، اوکراین و گرجستان، همچنین مداخله نظامی در بلاروس و یا قزاقستان را از حالت "دفاعی بازدارنده" به حالت "تهاجمی بازدارنده" درآورد تا اروپا را ناامن جلوه دهد. این تاکتیک اهمیت روسیه در انتقال انرژی از روسیه به اروپا را با "نورد استریم 2" دو چندان خواهد کرد، زیرا آلمان، اتریش و برخی دیگر کشورهای اروپایی با قاطعیت از پروژه نورد استریم 2 حمایت می‌کنند.
کارشناس روابط بین‌الملل در پایان تأکید می‌کند: آمریکای دوران بایدن نیز نورد استریم 2 را به منزله یک ابزار ژئوپلیتیکِ روسیه برای دستیابی به دو هدف اصلی، شامل گسترش نفوذ روسیه در اروپا و تضعیف راهبردی اوکراین و لهستان به عنوان دو کشوری که خود را از حوزه نفوذ روسیه رهانده و به آمریکا نزدیک کرده‌اند، تلقی می‌کند. در شرایط کنونی، همین چارچوب‌های تاکتیکیِ تحولات آمریکا با روسیه در موضوع اوکراین نیز ادامه خواهد داشت.
انتهای پیام/