زبان فارسی بدون حضور این شاعر لطفی نداشت

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «اول اردیبهشت ماه جلالی» همزمان است با روز بزرگداشت شاعر شیرین‌سخن و پرآوازه ایرانی، سعدی شیرازی. سعدی از ستارگان درخشان در سپهر ادب پارسی است. شیرینی کلام و لطف سخن شیخ اجل آنچنان است که با گذشت چند قرن، از تأثیر آن کاسته نشده است و تا زمانی که زبان فارسی پا برجاست، نام بلند سعدی نیز بر تارک این آسمان می‌درخشد.

کلام سعدی هم برای خواص و هم برای عوام شیرین است. او آموزگار زبان فارسی است، از گذشته کودکان در مکتب با کلام او فارسی آموخته و از «گلستان» و «بوستان» او ورقی از دانش برده‌اند. اگر عمر ایام، پنج و شش روز بوده، سخن او حیات جاودانه دارد. 

سخن سعدی زبان فارسی را وارد مرحله جدیدی کرد. چنان که رضا داوری اردکانی، استاد دانشگاه و پژوهشگر، در «سعدی، مفتی ملت اصحاب نظر» در این‌باره می‌گوید: یک لحظه تصور کنید که اگر امام الحرمین جوینی نبود، چه می‌شد؟ می‌توانیم تصور کنیم که آثار و آرا شاگردان و اخلاف او و من جمله غزالی اندکی تفاوت پیدا می‌کرد و به هر حال تاریخ علم و معرفت ما یکی از آموزاگاران بزرگ خود را نداشت. اما پیشنهاد نمی‌شود که نبودن سعدی را در نظر آورید زیرا سعدی برای ما نمی‌توانست نباشد. یعنی ما نمی‌توانستیم و نمی‌توانیم بی‌سعدی باشیم. ... در فرانسه ادیبی نام خود را سعدی گذاشت و در آمریکا امرسون که شاید آمریکایی‌ترین فیلسوف آن دیار باشد، شیفته کلام سعدی بود، ... با سعدی عصر دیگری در تاریخ ما و در زمان ما آغاز شده است. فارس و ایران با سعدی عصر دیگری را آغاز کرده‌اند.

نفوذ کلام سعدی تنها در میان ایرانیان نبوده است. فارسی‌زبانان در دیگر مناطق جهان نیز از کلام او بهره برده‌اند؛ چنان که در گذشته طالبان علوم دینی در مناطق مسلمان‌نشین چین نیز در کنار خواندن متون دینی، گلستان سعدی را نیز می‌خوانده‌اند. 

تاکنون آثار متعددی درباره سعدی، زندگی و زمانه او و همچنین آثارش منتشر شده است. از جمله تازه‌ترین کتاب‌های منتشر شده در این زمینه، اثر بهاء‌الدین خرمشاهی است که در ایام پایانی سال گذشته توسط نشر ناهید روانه کتابفروشی‌ها شد. 

نام خرمشاهی در کنار ترجمه قرآن و قرآن‌پژوهی با نام دو شاعر یعنی حافظ و سعدی نیز گره خورده است. او که در کارنامه ادبی خود، تصحیح کلیات سعدی را نیز دارد، در کتاب جدید خود با نام «من سعدی آخرالزمانم» به برخی از ویژگی‌های شعری، خصوصیات اخلاقی و زندگی سعدی شیرین‌گفتار پرداخته است. 

کتاب «من سعدی آخرالزمانم» که به کوشش عارف خرمشاهی تدوین و تنظیم شده است، در واقع بازآرایی و تنظیم چند مقاله از خرمشاهی است که پیش‌تر در مجلات منتشر شده است. در معرفی این کتاب آمده است: سعدی در کنار حافظ از شیواترین سخنوران زبان پارسی است. خرمشاهی دوبار کلیات سعدی را تصحیح کرده و نزدیک به 20 مقاله سعدی‌پژوهی دارد. این کتاب تدوین و بازآرایی 11 مقاله و گفتار درباره شعر و شخصیت شیخ اجل سعدی است. 

نام کتاب نیز از این بیت از سعدی گرفته شده است:

«هرکس به زمان خویش بودند
من سعدی آخرالزمانم»

اگر می‌خواهید به بهانه روز بزرگداشت سعدی، کتابی درباره زندگی او بخوانید، به شما کتاب «احوال شیخ اجل سعدی»، اثر جواد بشری، را پیشنهاد می‌کنیم. بشری که در سال 98 دو اثر درباره سعدی منتشر کرده، در این کتاب تلاش کرده زندگی سعدی را علی‌رغم وجود کاستی‌های تاریخی شرح دهد. این کتاب که توسط نشر تک برگ روانه کتابفروشی‌ها شده است، از نام و نسب و سال تولد سعدی آغاز کرده و در ادامه، به ماجراهای زندگی او از جمله سفرهای سعدی و بازگشتش به شیراز پرداخته است. 

کتاب دیگری که از بشری درباره سعدی منتشر شده که خواندنش می‌تواند در درک زمانه شاعر مفید باشد، کتاب «زندگی سعدی شیرازی» است که در قالب مجموعه «دو سده سخنوری» توسط نشر خاموش به چاپ رسیده است.

تاکنون ابعاد گوناگونی از حیات سعدی در تحقیقات پرشماری بررسی شده است، اما پرسش‌های مربوط به جزئیات حیات او همچنان با درنگی معنادار پاسخ داده می‌شود. در حقیقت اطلاعات مستخرج از متن آثار سعدی برای ترسیم تاریخ زندگانی او ارزش تاریخی واحدی ندارد و لازم است با بسیاری از آنها با احتیاط برخورد شود.

در این کتاب سعی شده تا در یک مقدمه و هشت گفتار، دانسته‌هایی از حیات شاعر که وجه تاریخی قوی‌تری نسبت به سایر موارد دارد، استخراج و با نگارش اختصارگرا و پرارجاع، به پژوهشگران جدی آثار سعدی و سایر علاقمندان به او و شاهکارهایش، تقدیم شود.

انتهای پیام/