بحران خشکسالی در گلستان| شرایط بسیار سخت گلستان در سال ۱۴۰۰ / آیا کشت برنج ممنوع می‌شود؟
گروه استانها ـ موسسه تحقیقات آب کشور در ارزیابی خود، استان گلستان را در کنار استان‌هایی چون فارس، خراسان رضوی و خراسان شمالی که بین ۲۵ تا ۵۰ درصد کاهش بارش را در ۶ ماه ابتدایی سال آبی جاری تجربه کرده‌اند قرار داده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، آمار بارش‌ها در استان نشان می‌دهد که نسبت به دوره بلندمدت با کاهشی 27 درصدی مواجه هستیم. منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی نیز وضعیت خوبی ندارند و آنطور که از بررسی‌ها برمی‌آید 130 میلیون مترمکعب کمتر شده است.
رواناب رودخانه‌های اصلی استان هم با کاهشی 22 تا 84 درصدی همراه بوده و همه این‌ها نشان می‌دهد سال سختی پیش روی استان گلستان به ویژه در بخش کشاورزی و شرب قرار دارد.
95 درصد منابع آب زیرزمینی استان در حال استحصال بوده این در حالی است که براساس استاندارد هر کشور یا منطقه‌ای بیش از 40 درصد منابع آب زیرزمینی خود را برداشت کند، وارد تنش خشکی شدید خواهد شد.
علاوه براین بزرگترین مصرف کننده آب مانند همه جای کشور، بخش کشاورزی است اما بهره‌وری پایین آب در این بخش، سبب شده تا حجم زیادی از آب مصرفی، هدر برود و بخشی از آن هم تبخیر شود.
از سوی دیگر کشت محصولات با نیاز آبی بالا از جمله شالی نیز بر وضعیت منابع آبی استان اثرات سوء داشته است. با اینکه بین 12 تا 15 هزار هکتار اراضی نسقی که دارای حقابه از منابع آب سطحی هستند، در استان وجود دارد اما کشت شالی در برخی سال‌ها به بیش از 100 هزار هکتار هم رسیده است.
این عوامل دست به دست هم داده تا شرایط منابع آبی استان وخیم شود و با روشن شدن چاه‌های آب کشاورزی، تأمین آب شرب مردم روستایی و شهری نیز با کمبود و چالش‌های جدی مواجه شود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان در این باره اظهار داشت: بر اساس ارزیابی مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور در بولتن روزانه بارش کشور منتهی به 30 اسفند 99، استان گلستان به لحاظ مقدار عددی کاهش بارش در 6 ماهه مهر تا اسفند 99 در مقایسه با متوسط درازمدت، سومین استان کشور است.
سیدمحسن حسینی وضعیت بارش‌ها در استان را تشریح کرد و گفت: بر اساس اطلاعات ایستگاه‌های باران سنجی و تبخیر سنجی شرکت آب منطقه‌ای، مقدار بارندگی تجمعی 6 ماهه سال آبی جاری در استان 220 میلی‌متربوده است که نسبت به آمار متوسط بلند مدت که 303 میلی‌متر است، 27 درصد کاهش دارد.
وی توضیح داد که استان گلستان به لحاظ ریزش‌های جوی، شرایط خشکی را در 6 ماهه مهر تا اسفند 99 سپری کرده است. این شرایط خشک بر اساس آمار ایستگاه‌های سینوپتیک اداره کل هواشناسی استان و همچنین تحلیل موسسه تحقیقات آب کشور به عنوان مرکز علمی و پژوهشی ذیل وزارت نیرو تایید شده است.
وی ادامه داد: همچنین موسسه تحقیقات آب کشور در ارزیابی خود، استان گلستان را در کنار استان‌هایی چون فارس، خراسان رضوی و خراسان شمالی که بین 25 تا 50 درصد کاهش بارش را در 6 ماه ابتدایی سال آبی جاری تجربه کرده‌اند قرار داده است و این نشان از شرایط خشک بارندگی و منابع آب استان در سال آبی جاری است.
بر اساس پیش بینی پژوهشگاه اقلیم شناسی کشور میزان ریزش‌های جوی در سه ماهه فصل بهار، فروردین ماه نرمال تا بیش از نرمال، اردیبهشت و خرداد نیز ریزش‌های جوی نرمال پیش بینی شده و همچنین دمای هوا 1 تا 2 درجه بیش از نرمال در این سه ماه پیش بینی شده است.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان با بیان اینکه موسسه تحقیقات آب کشور نیز سه ماه ابتدایی سال را ماه‌های کم بارشی پیش بینی کرده است، خاطرنشان کرد: اگر در خوشبینانه‌ترین حالت، بارش‌های سه ماه بهار نیز نرمال باشد، کاهش بارش‌ها در 6 ماه گذشته به گونهای است که بارش‌های نرمال فصل بهار نمی‌تواند آن عقب ماندگی را جبران کند و رواناب مناسبی را نمی‌توانیم در استان داشته باشیم.
وی همچنین گفته در این مدت رواناب اندازه‌گیری شده در ایستگاه‌های شاخص رودخانه‌های اصلی استان، بین 84 درصد کاهش تا 22 درصد کاهش را نسبت به آمار دوره بلند مدت نشان می‌دهد.
حسینی افزود: در همین مدت، ذخیره آبخوان‌های استان حدود 130 میلیون متر مکعب (حدود 80 درصد ) کاهش را نسبت به آمار دوره بلند مدت نشان می‌دهد که در آبخوان‌های کم عمق حدود 86 میلیون مترمکعب کاهش وآبخوان‌های عمیق حدود 44 میلیون متر مکعب کاهش را تجربه می‌کنیم.
اما در چنین شرایطی بسیاری از کشاورزان خود را برای کشت محصولاتی مانند شالی آماده می‌کنند. این در حالی است که جهادکشاورزی استان در هفته‌های اخیر به طور مداوم از کشاورزان خواسته به علت کمی بارش‌ها و احتمال خشک شدن محصول، نسبت به آبیاری مزارع خود اقدام کنند. از سوی دیگر حال و روز بخشی از محصول گندم، جو، کلزا و غیره نیز به علت خشکی مطلوب نیست و خشکسالی خسارت‌های زیادی به بار آورده است.
انتهای پیام/581/ش