صداقت: آمارهای غیرواقعی درباره تعداد حافظان قرآن به چه کار می‌آید؟ / به فکر جلسات قرآن باشید
یکی از چیزهایی که در این سال‌ها از سوی نهادهای قرآنی و مجموعههای فرهنگی- قرآنی مطرح می‌شود همین آماردهی و بازی با آمارها است که یکی از دم دست‌ترین نمونه‌های آن، همین آمار حافظان قرآن است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، 10 میلیون حافظ قرآن، مطالبه‌ای بود که رهبر معظم انقلاب حدود 10 سال گذشته مطرح کردند. از آن پس، آمارهای متعددی از سوی نهادهای مختلف قرآنی به‌صورت رسمی و غیررسمی اعلام شد مبنی بر اینکه مثلاً 200 هزار حافظ و یا 500 هزار حافظ کل قرآن تاکنون تربیت شده‌اند. مطلبی هم اخیراً در فضای مجازی مبنی بر تربیت یک میلیون حافظ قرآن اعلام شد و بار دیگر چشم همگان را با آمارهای غیرواقعی نواخت.
درباره اینکه نگاه آماری در حوزه‌های مختلف قرآنی چه ضرورتی خواهد داشت، با "حبیب صداقت" قاری ممتاز کشورمان گفت‌وگویی صورت گرفت که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
*مطالبی اخیراً در فضای مجازی دست به دست شد که حاکی از آمار قابل توجهی از میزان حافظان کل قرآن در کشور داشت. البته برخی نسبت به این آمار، واکنش نشان دادند و آن را غیر واقعی دانستند. شما در این باره نظری دارید؟
یکی از چیزهایی که در این سال‌ها از سوی نهادهای قرآنی و مجموعههای فرهنگی- قرآنی مطرح می‌شود همین آماردهی و بازی با آمارها است که یکی از دم دست‌ترین نمونه‌های آن، همین آمار حافظان قرآن است که شما به آن اشاره کردید.
مقام معظم رهبری در جریان دیدار با قرآنیان، مطالبه‌ای را مطرح کردند که ناظر بر تربیت 10 میلیون حافظ کل قرآن بود. رهبر انقلاب با هدف ترویج فرهنگ حفظ قرآن و بالاتر از آن، تدبر در قرآن و گسترش فرهنگ غنی قرآن در جامعه این مطالبه را مطرح کردند اما بسیاری از مجموعههای قرآنی و فرهنگی کشور به‌جای اینکه تأملی به فرمایشات رهبری داشته باشند و اقدامات عملی را پیش بگیرند تنها به آمارهای غیرواقعی سالانه استناد می‌کنند.
بازی با کلمات در آمار حافظان قرآن
برخی به تازگی خبر از تربیت میلیون‌ها حافظ کل قرآن می‌دهند که قطعاً این آمار صحیح نیست. اگر فرض را حتی بر یک میلیون حافظ قرآن هم بگیریم باید از هر 80 نفر، یک نفر حافظ قرآن باشد. من بارها پیش خودم این‌طور تحلیل می‌کنم که اگر همه اقوام دور و نزدیک ما را 400 نفر حساب در نظر بگیریم، باید از میان آنها حداقل یک یا دو نفر حافظ کل قرآن باشند در حالی که حتی یک نفر هم حافظ قرآن نیست. حتی خودم که قاری قرآن‌ام، حافظ کل قرآن نیستم. بنابراین استفاده از آمار در شرایطی صورت می‌گیرد که فضای کشور و زیرساخت لازم برای تربیت حافظان و قاریان قرآن مهیا باشد. وقتی هنوز جلسات قرآنی از بی‌توجهی و بی‌مهری مسئولان رنج می‌برد و هیچ تمهیداتی برای رسیدگی به امور جلسات قرآن و مؤسسات قرآنی وجود ندارد، چه انتظاری داریم که مطالبه سخت اما دست‌یافتنی رهبر انقلاب محقق شود.
*به نظر شما اساساً نگاه آماری در حوزه قرآن چیزی را حل می‌کند؟
الان چند درصد از مسئولان فرهنگی و شاید بتوان گفت مسئولان دست‌اندرکار حوزه قرآن، خودشان حافظ کل قرآن‌اند. همین قضیه را می‌توان در کرسی‌های تلاوت و بحث قرائت بسط داد. چند درصد از مسئولان و افراد تأثیرگذار به مقوله قرائت و تلاوت قرآن اهمیت می‌دهند؟. یقیناً زمانی که این ملزومات و مقدمات درنظر گرفته نشود، در طرح‌های کلان به آن جامه‌عمل پوشانده نمی‌شود. تا وقتی این ماجرا در میان مسئولان نهادینه نشود، چه انتظاری داریم فرهنگ استماع قرآن و حفظ قرآن در میان مردم، نهادینه شود. نگاه آماری به مسئله‌ای که نگاه ریشه‌ای به آن نشده، صرفاً یک نمایش است و فقط برای رفع تکلیف مطرح می‌شود.
حالا فرض را بر این بگیریم که یک فرد، حافظ کل قرآن شد. آیا صرف حفظ قرآن می‌تواند در جامعه اثرگذار باشد. اینکه رهبر معظم انقلاب درباره حفظ قرآن تأکید دارند این است که حفظ، مقدمه‌ای برای تدبر در قرآن است.ما باید فرهنگ قرآن را در زندگی‌هایمان ساری و جاری کنیم. اینکه حافظ و قاری باشیم اما صفات ناپسندی همچون غرور و تکبر درونمان باشد، چه فایده‌ای دارد. حفظ قرآن برای فردی خوب است که بتواند او را به قله‌های تعالی برساند.
*به نظر شما بهترین شیوه و رویکرد برای قرآنی‌کردن فضای جامعه کدام است؟
ما در حال حاضر احتیاج زیادی به جمع‌ها و دورهمی‌های صمیمانه قرآنی داریم. بسیاری از دانش‌آموخته‌ها و افرادی که در جلسه قرآن حضور پیدا می‌کنند، صراحتاً می‌گویند: ما حالمان خوب می‌شود. این تعامل دوسویه و گفتمان‌محور در جلسات تأثیر زیادی دارد. ضمن اینکه فضای صمیمی این جلسات در کنار تفریحات و مقولات فرهنگی می‌تواند فرهنگ غنی قرآن را در میان نسل‌های جوان جامعه نهاینه کند.
متأسفانه مسئولان در جایی که امروزه باید توجه بیشتری به جلسات قرآن داشته باشند، این جلسات را رها کرده‌اند و فقط به گفتن شعار بسنده می‌کنند. مربیان و معلم‌مان قرآنی به چه امیدی جلسات را هدایت کنند وقتی می‌بینند که مسئولان توجهی به آنها نمی‌کنند. برخی مواقع بودجه‌هایی در نظر گرفته می‌شود اما ثمره‌ای در کلان ندارد. مثلاً در تولید ترتیل قرآن، تاکنون هیچ اقدام مؤثری نشده است در حالی که مجموعههای قرآنی می‌توانند از قاریان خوش‌خوان و فنی برای برندسازی در حوزه ترتیل قرآن بهره‌مند شوند. الان "محمد ایوب" و قاریان دیگر در عربستان از حمایتهای زیادی برخوردار می‌شوند و آوازه‌شان در جهان اسلام نیز درخشیده است.
اینکه در این زمانه، یک دوره ترتیل زیبا و روان از یک قاری شیعه در جهان پخش شود، دست‌آورد کمی برای مکتب شیعه و کشورمان به ارمغان نخواهد داشت. ما ترتیل‌های خوبی از قدیم تاکنون داشته‌ایم که هنوز هم ماندگارند اما از نسل جوان برای این کار استفاده نمی‌کنند. مجموعههای قرآنی می‌توانند شاخص‌هایی را در مقابل قاریان قرار دهند و با ایجاد رقابت، در تولیدات قرآنی پیشتاز کشورهای دیگر شوند.
انتهای پیام/
