اهداف عملیات ترکیبی ترکیه در شمال عراق چیست؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، درگیری بین نظامیان ترکیه و گروه پ.ک.ک. در شمال عراق همچنان ادامه دارد.

ترکیه، پ.ک.ک. را به‌عنوان یک گروه تروریستی می‌شناسد که از سال 1984 میلادی، تاکنون همواره علیه این کشور دست به اقدامات تروریستی و ضدامنیتی زده و حتی در مقاطعی که آتش‌بس اعلام شده بود، باز هم در سودای جدایی‌خواهی و استقلال‌طلبی بوده است.

ارتش ترکیه در شمال عراق آن‌قدر عملیات و حملات متعددی را با اسامی مختلف انجام داده است که یادآوری اسم این عملیات‌ها، روز به روز دشوارتر می‌شود.

اخیراً در مناطقی در نزدیک آمیدی، متینا و حوزه‌های جغرافیایی نزدیک به دهوک در اقلیم کردستان عراق، حملاتی صورت گرفته است که وزارت دفاع ترکیه این حملات را با اسامی ترکیبی پنجه ـ رعد (Pençe-Şimşek) و  پنجه ـ صاعقه (Pençe-Yıldırım) نام‌گذاری کرده است. ترکیه به‌دنبال کنترل ارتفاعات سوق‌الجیشی کیسته است.

تاکنون 3 تن از نظامیان ترکیه در عملیات نظامی اخیر علیه نیروهای پ.ک.ک. در 2 روز اخیر جان خود را از دست داده‌اند.

بر اساس گزارش‌های رسمی منتشرشده توسط وزارت دفاع ترکیه، کوهستان‌های متینا، آواشین و باسیان، واقع‌شده در مرتفع‌ترین مناطق زاگرس، به‌شکل هوایی مورد حمله قرار گرفته است و در 3 نقطه نیز، کماندوهای ترکیه از راه هلی‌بُرن در منطقه مستقر شده‌اند.

در این گزارش‌ها ذکر شده است که این حملات با نام‌های چنگال ـ رعد و همچنین چنگال ـ صاعقه، صورت گرفته و چندین سنگر، مخفیگاه زیرزمینی و قرارگاه‌های موقت پ.ک.ک. به دست ترکیه افتاده است.

خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه، تصاویری منتشر کرده است که نشان می‌دهد چندین غار و مخفیگاه نیروهای پ.ک.ک. به دست کماندوهای ترکیه افتاده است و اغلب این مخفیگاه‌ها، پر از انواع و اقسام بمب‌های دست‌ساز و تله‌های انفجاری بوده که به‌روش‌های قدیمی و با استفاده از انواع گلوله‌های خمپاره، تی.ان.تی.، سی‌فور و کورتکس ساخته شده‌اند.

رسانه‌های وابسته به پ.ک.ک. و اکانت‌های تحت امر این گروه، در فضای مجازی ادعا کرده‌اند که ده‌ها تن از نیروهای ترکیه کشته شده‌اند و یک بالگرد ارتش ترکیه نیز سقوط کرده است، اما واقعیت این است که پنهان کردن تلفات سنگین ارتش ترکیه، برای دولت و رسانه‌های این کشور، نه‌تنها معمول، بلکه ممکن هم نیست.

در همین حال، رسانه‌های اقلیم کردستان عراق نیز اعلام کرده‌اند که یک نقطه کوهستانی بسیار مرتفع به‌نام کیسته و با ارتفاع 2300 متر از سطح دریا، مهم‌ترین نقطه هدف ترکیه بوده و توانسته است از راه بمباران پیرامونی و هلی‌بُرن، بخشی از نیروهای خود را در آنجا مستقر کند.

در این ماجرا، به‌دنبال مقاومت نیروهای پ.ک.ک. و بمباران‌های صورت‌گرفته توسط نیروی هوایی ترکیه، برق 72 روستای منطقه کانی‌ماسی قطع شده است و یک تیم اتفاقات برق کانی‌ماسی که برای ترمیم تأسیسات خراب‌شده به منطقه رفته بوده، بر اثر انفجار تی.ان.تی. کارگذاشته‌شده توسط پ‌ک‌ک، دچار مشکل شده است.

روداو از رسانه‌های متعلق به نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام کرده است که کنترل منطقه مرتفع کیسته بسیار برای ترکیه مهم بوده است و پس از این حملات، نیروهای ترکیه توانسته‌اند نیروهای خود را در 3 نقطه دیگر نیز مستقر کنند.

آیا هدف نهایی سنجار است؟

منطقه مهم سنجار (شنگال) واقع‌شده در مناطق متنازع‌علیها در عراق و در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه، یک نقطه استراتژیک بسیار حیاتی و مهم است که در چند سال گذشته، به کانون مهمی برای حضور نیروهای پ‌ک‌ک تبدیل شده است.

پ‌ک‌ک توانست به‌بهانه حملات گروه تروریستی ـ تکفیری داعش، از شرایط سنجار سوءاستفاده و نیروهای خود را در آن متمرکز کند.

اگرچه در توافق امنیتی بین اربیل ـ بغداد و آنکارا، قرار بر این شد که سنجار به‌دست یک نیروی ترکیبی اداره شود که اعضای آن توسط عراق و اقلیم کردستان تعیین شده‌اند، اما ترکیه معتقد است که پ‌ک‌ک با چندین نوع حیله و فریب، افراد خود را به بدنه نیروهای سنجار تزریق کرده است،
به همین خاطر، ترکیه تهدید کرده است که  به سنجار حمله می‌کند و پرچم خود را در آنجا به اهتزاز درمی‌آورد، اما واقعیت این است که حمله به سنجار، به‌راحتی حمله به مناطق کوهستانی تحت کنترل اقلیم کردستان عراق نیست و شرایط حاکم بر عراق، با فضای سوریه نیز تفاوت جدی دارد و ترکیه نمی‌تواند به جایی حمله کند که بخش مهمی از امنیت آن، توسط حشد شعبی و نیروهای دفاعی عراق تأمین می‌شود،
با این حال، ترکیه همچنان بر طبل تهدید می‌کوبد و گفته می‌شود که  اردوغان، فشار فراوانی بر خلوصی آمار وزیر دفاع و مجموعه نظامیان تحت امر خود اعمال کرده است تا راهی برای حمله گسترده به سنجار پیدا کنند، چرا که به‌باور متخصصین سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، پایان دادن به حضور پ‌ک‌ک در سنجار، در آن مثلث حساس عراق ـ ترکیه ـ سوریه، می‌تواند برای حیات این گروه، یک ضربه مهلک و حیاتی باشد.

دکترین نابودی کامل

یکی از مشهورترین شعارهای نظامی ـ امنیتی در تاریخ جنگ 40ساله بین پ‌ک‌ک و ترکیه، شعاری است که توسط ژنرال دوغان گورَش رئیس وقت ستادکل نیروهای مسلح ترکیه و تانسو چیللر نخست وزیر وقت، ابداع شد.

شعار «یا باید تمام شود ـ یا باید تمام شود» (Ya bitecek ـ Ya bitecek)، انتخاب یک استراتژی نظامی ـ امنیتی برای ارتش ترکیه بود که بتواند با کمک نیروهای پیشمرگ هر دو حزب تحت امر طالبانی ـ بارزانی، به حضور پ‌ک‌ک در کوهستان‌های شمال عراق، پایان دهد، اما موقعیت کوهستانی منطقه (با توجه به شرایط و فن‌آوری جنگ در 27 سال پیش) باعث شد که این استراتژی به فرجام و مقصود مورد نظر، دست پیدا نکند.

در پایان می‌توان گفت، تمام شواهد نشان‌دهنده این است که حزب عدالت و توسعه و دولت ترکیه، ایده‌ای به‌نام «نابودی کامل پ.ک.ک.» را به‌عنوان اصلی‌ترین دکترین امنیتی در برابر این گروه در دستور کار قرار داده است و با توجه به ضعف شدید پ‌ک‌ک و زمینگیر شدن این گروه و همچنین بی‌اثر شدن تأثیرگذاری سیاسی و اجتماعی نهادهای اقماری آن، توقف فعالیت‌های پ‌ک‌ک در شمال عراق تا حدودی ممکن به‌نظر می‌رسد، اما در هر حال، این گروه می‌تواند اغلب نیروهای خود را به شمال سوریه منتقل و از آنجا، با حمایت‌های آمریکا و بعضاً اروپا، گه‌گاه ترکیه را با مشکلات جدیدی روبه‌رو کند.

در نتیجه می‌توان چنین گفت، با تبعات و پیامدهای اصلی حملات ترکیه، دولت عراق، اقلیم کردستان عراق و مردم آن منطقه در شرایط سخت قرار خواهند گرفت و به‌موازات آن، مداخله آمریکا و حمایت از نیروهای موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (SDF) در شمال سوریه، ادامه خواهد داشت.

انتهای پیام/+