جمشیدی: مطالب بیان شده از سوی ظریف خلاف امنیت ملی است/ با کدام سخنرانی دیپلماتیک می‌شد جلوی بحران سوریه را گرفت؟

محمد جمشیدی عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری تسنیم، درباره پیامدهای بین المللی انتشار فایل مصاحبه وزیر امور خارجه گفت: اساساً بیان چنین مطالبی از سوی وزیر خارجه که یک مقام امنیت ملی محسوب می شود، فارغ از اینکه انتشار پیدا کند یا خیر، خلاف امنیت ملی است.

وی افزود: شخصی که در درون یک ساختار سیاسی حضور دارد راهکارهای نهادینه شده ای در اختیار دارد تا بتواند برای بیان نظرات خود در راستای اصلاح سیاست ها استفاده کند. و اتفاقا آقای دکتر ظریف به خوبی از این ظرفیت ها استفاده کرده ­اند. اساسا کارکرد برگزاری جلساتی چون شورای عالی امنیت ملی برای طرح چنین دیدگاه ها و اختلاف نظراتی است. علاوه بر این یکی دیگر از ظرفیت های موجود، نامه نگاری با رهبر انقلاب و رد و بدل شدن استدلال ها است که مقامات امنیت ملی کشور از آن استفاده می کنند و مطالب مندرج در آن نامه ها نیز طبعا دارای درجه طبقه بندی خاصی است. بنابراین صرف بیان اینگونه مطالب در خارج از این سیستم، خلاف امنیت ملی بوده و نباید اتفاق می افتاد؛ چه رسد به اینکه یک مقام امنیت ملی بخواهد این مطالب را در حضور افراد دیگر به زبان بیاورد.

این کارشناس مسائل آمریکا افزود: بنابراین اصل بیان چنین مطالبی حتی اگر از باب اینکه بیان تجربه باشد، خلاف امنیت ملی است، ضمن اینکه در فایل منتشر شده مطالبی که جنبه انتقال تجربه داشته باشد نیز چندان مشاهده نمی شود و صرفا محدود به بیان برخی دیدگاه های تحلیلی است. در عین حال متاسفانه باید گفت ادبیات به کار رفته در این گفتگو از ابعاد مختلف، ضربه سنگینی به امنیت و منافع ملی نظام محسوب می شود ازجمله اینکه موجب تقویت استدلال های ضدایرانی (نه حتی جمهوری اسلامی) شد که از سوی آمریکایی ها و دیگر دشمنان ایران مدام مورد تاکید قرار می گیرد. مثال بارز این مسئله نیز اظهارات اخیر پمپئو وزیر خارجه سابق آمریکا بود که گفت "تاثیر حمله به سردار سلیمانی را می توانید از ظریف بپرسید".

جمشیدی با تاکید بر اینکه دیپلماسی صرفا یک ابزار سیاست خارجی است اشاره کرد: یکسان پنداشتن دیپلماسی و سیاست خارجی اشتباه است و در واقع دیپلماسی در کنار ابزار نظامی، توان اطلاعاتی، قدرت اقتصادی یکی از ابزارهای سیاست خارجی است و وزارت خارجه نیز در کنار دستگاه های متولی هر یک از این ابزارها، در فرایند شکل گیری تصمیمات سیاست خارجی نقش آفرینی می ­کند و نهایتا وظیفه پیگیری اهداف مصوب را در عرصه دیپلماتیک دارد. لذا تصور تصاحب سیاست خارجی توسط هیچ یک از این دستگاه ها درست نیست مگر آنکه پرونده ای بصورت کلی در اختیار یک دستگاه قرار بگیرد.

وی ادامه داد: حوزه تحولات منطقه نیز طبیعتا با توانمندی های وزارت خارجه سازگار نیست چراکه اتفاقا خود آقای ظریف تاکید دارند که سلاح دیپلمات ها سخنرانی و توئیت است حال هر فرد منصفی می داند که با سخنرانی و توئیت نمی توانستیم جلوی پیشروی داعش را در عراق و سوریه بگیریم. یا با توئیت نمی شود مقابل تهدیدهای اسرائیل یا بحران های امنیتی مختلف در منطقه ایستاد. در اینجا قطعا باید دیپلماسی در خدمت بازیگر ژئوپلتیک قرار بگیرد و ژئوپلتیک جوهره سیاست خارجی کشورها در عمل است. اما از آن طرف پرونده هسته ای و مذاکرات برجام که در اختیار دولت بوده است در تصاحب کامل وزارت خارجه قرار داشته و هیچ نهادی ازجمله بازیگران میدانی حق ورود در آن را نداشته اند و حتی خط قرمزهای رهبر انقلاب نیز در برجام رعایت نشد چه رسد به اینکه دیگر دستگاه ها در آن ورود کنند.

جمشیدی با بیان اینکه همه انتقادهای مطرح شده جواب دارد، گفت: برداشت من از علت رویکرد انتقادی دکتر ظریف و بیان چنین مطالبی یک واقعیت است و آن اینکه برجام شکست خورده است و آقای ظریف به دنبال تبیین علت این شکست است و این علت یابی ها از سوی ایشان نیز در گذر زمان و دوره های مختلف زمانی تفاوت پیدا کرده است. البته قصد ورود به علت جواب ندادن برجام را ندارم ولی به شکل خلاصه علت شکست برجام را در خود برجام می دانم چراکه برجام توافقی نبود که برای ما عایدی داشته باشد یا به قول غربی ها بخواهد Deliver کند بلکه طوری طراحی شده که ایران را همواره نیازمند دائمی حل مشکل خود توسط غربی ها نگه می دارد.

انتهای پیام/