مستندسازان ارتباط عمیق‌تری با "فرهنگ" و "طبیعت" کشورمان برقرار کنند/ نقش مهم سینمای مستند در معرفی میراث فرهنگی
سیدمحمد بهشتی معتقد است که سینمای مستند به خوبی می‌تواند میراث فرهنگی کشورمان را معرفی کند و مستندسازان باید بخشی از آثار خود را به این موضوع اختصاص دهند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، جشنواره فیلم‌های مستند میراث فرهنگی «یادگار» در روزهای آینده برگزار می‌شود. این رویداد فرهنگی با معرفی هر چه بیشتر ظرفیت میراث فرهنگی کشور در قالب سینمای مستند، نگاه ویژه‌ای به موضوعات میراث فرهنگی داشته و تلاش می‌کند از هنرمندان و سینماگران فعال در عرصه‌های فرهنگی و گردشگری حمایت کند.
سال 1381 اولین دوره جشنواره یادگار برگزار شد و افراد تأثیرگذاری در پایه‌گذاری آن نقش داشتند. یکی از کسانی که در تأسیس و برگزاری این رویداد سینمایی نقش داشت، سیدمحمد بهشتی بود. او در سال‌های گذشته مدیر جشنواره فیلم فجر و مدیرعامل بنیاد سینمایی فارابی نیز بوده است. گفت‌وگوی ما را با این چهره سینمایی درباره جشنواره یادگار می‌خوانید:
سطح کیفی آثار ارائه شده در دوره های اول جشنواره چگونه بود و میزان استقبال از چنین جشنواره‌ای چقدر بود؟
هنگامی که به سازمان میراث فرهنگی رفتم با توجه به سابقه‌ای که در حوزه سینما داشتم، این توقع وجود داشت که فیلم‌هایی در جهت معرفی آثار تاریخی ساخته شود اما با توجه به سابقه‌ای که در برگزاری جشنواره‌ها داشتم ترجیح دادم به جای فعال سازی کل سینمای مستند، زمینه برگزاری جشنواره‌ای در این حوزه را فراهم کنیم. بنابراین جشنواره یادگار را در سال 1381 برگزار کردیم.
دوره اول جشنواره فیلم‌های 10 سال اخیر را می‌پذیرفت که 350 اثر به جشنواره رسید. بیشتر این فیلم‌ها نگاه نوستالژیک و احساسی به آثار تاریخی داشتند و کمتر به جنبه‌های پژوهشی پرداخته بودند اما در مجموع جشنواره خوبی بود. در دوره دوم اتفاق خوبی افتاد؛ با اینکه فیلم‌های یکسال اخیر پذیرفته می‌شد، 400 اثر به جشنواره رسید و این نشان می‌داد توجه به فیلمسازان و فراهم کردن زمینه دیده شدن آثارشان بر فعالیت‌شان تأثیر می‌گذارد. از طرفی دیگر، آثار ارتقا کیفی نیز پیدا کرده بودند، فیلم‌ها جدی‌تر شده بودند و به جنبه‌های پژوهشی بیشتر توجه شده بود. در دوره سوم نیز 350 اثر رسید اما به لحاظ کیفیت، پیشرفت قابل توجهی اتفاق افتاده بود و به لحاظ علمی و تخصصی می‌شد از آنها به عنوان اسناد استفاده کرد.
این موضوعات نشان می‌داد که چه ظرفیت خوبی در حوزه ساخت فیلم درباره میراث فرهنگی وجود دارد. هم‌اکنون فیلم‌های درخشانی در این حوزه وجود دارد که بسیاری از آنها توسط فیلمسازان همان دوره‌های جشنواره یادگار تولید شده‌اند.
وزارت میراث فرهنگی چگونه می‌تواند از فیلمسازان در جهت تولید آثار با موضوع میراث فرهنگی حمایت کند؟ و در ارتباط متقابل، سینماگران چه اندازه می‌توانند در این حوزه تأثیرگذار باشند؟
در میراث فرهنگی 3 مأموریت و هدف مهم وجود دارد. حفاظت، پژوهش و معرفی آثار و میراث ملی. فعالیت‌های انجام شده در حوزه معرفی، سبب ارتباط جامعه با مضامین میراث فرهنگی می‌شود و هدف اصلی نیز همین است که جامعه از این ارزش‌ها بهره‌مند شود. شاید بتوان گفت مؤثرترین شیوه معرفی آثار و ارزش‌ها به مردم، فیلمسازی است و اگر فیلمسازان توانایی پیدا کنند که در این حوزه نقش داشته باشند کمک بزرگی به میراث فرهنگی کرده‌اند.
از طرفی این اتفاق به فیلمسازان نیز کمک می‌کند. فیلمسازان زمانی موفق هستند که با زمینه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی کشور ارتباط پیدا کنند و از خلأ بیرون بیایند. پرداختن به این مضامین به آنها کمک می‌کند با تاریخ و فرهنگ سرزمین‌شان بیشتر آشنا شوند. اگر دقت کنید فیلمسازان حوزه میراث فرهنگی، جدی‌تر و عمیق‌تر هستند چرا که با ساخت این فیلم‌ها از سرمایه اجتماعی برخوردار می‌شوند. جامعه نیز نسبت به موجودیت و چیستی آثار فرهنگی حساس می‌شود. در حقیقت جامعه با این فیلم‌ها متوجه می‌شود که میراث فرهنگی در زندگی‌اش اهمیت دارد و اثرگذار است.
به نظر شما چه رویکردی باید اتخاذ شود تا سطح کیفی جشنواره بالاتر رود؟
تجربه‌های قبلی جشنواره یادگار نشان داد که کافیست تنها زمینه دیده شدن آثار سینمایی را فراهم کنیم، فیلمسازان خودشان بلدند تهیه‌کننده پیدا کنند و فیلم خوب بسازند. هدف و وظیفه میراث فرهنگی فیلمسازی نیست و بنابراین نمی‌تواند بودجه‌ای برای فیلمسازی در نظر بگیرد، اما با مشارکت و کمک در برگزاری جشنواره می‌تواند انگیزه دیده‌شدن فیلم‌ها را به فیلمسازان بدهد.
سخن پایانی؟
دوستانی که برای برگزاری جشنواره تلاش می‌کنند، لحظه به لحظه به خود یادآوری کنند که کار بسیار مهمی انجام می‌دهند. این جشنواره ارزش ملی دارد و استعداد و ظرفیت اینکه به جشنواره‌ای بین المللی تبدیل شود را دارد. امیدوارم با استمرار این جشنواره معتبر در سال‌های آینده این اتفاق را شاهد باشیم.
انتهای پیام/