محرومیت در قلب استان فارس|روزگار تلخ اهالی «مسقان» و «بگدانه»/ نابودی ۷۰۰ هکتار باغ انار در پی بی‌تدبیری مسئولان+ فیلم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، از جاده‌های پرپیچ‌وخم منطقه کوهمره سرخی شهرستان شیراز که عبور می‌کنیم، رفته رفته چشم‌اندازی مقابلمان خودنمایی می‌کند که محصور زیبایی‌هایش می‌شویم از تمشک و شالیزار گرفته تا درختان سر به فلک کشیده نخل، چشم‌اندازی زیبا از روستاهای منطقه.

اما هنوز غرق لذت زیبایی‌ها هستیم که به درختان زیبای انار با گل‌های آتشین در روستاهای مسقان و بگدانه می‌رسیم هرچند مساحت زیادی از این درختان دیگر رمقی برایشان نمانده است و خشک شدند، اما هنوز زیبا هستند.

به‌گفته اهالی روستاهای بگدانه و مسقان باغات انار این دو روستا 800 هکتار بوده که در پی شور شدن آب رودخانه از سال 88 درختانی که تا سالیان سال می‌توانستند عمر کنند، رفته رفته خشک شدند و از سال 96 دیگر امیدی برای احیای آنها نبود.

مردم از رودخانه‌ای می‌گویند که در پی کم‌بارشی سال‌های اخیر کم‌آب شد اما شوری آب از سال 88 مزید بر علت شد تا محل ارتزاق مردم آسیب ببیند و شغل‌هایی کاذب و ناایمن در روستاها رواج گیرد.

دلیل شور شدن آب رودخانه وجود یک گنبد نمکی است که کنار کم‌آب شدن رودخانه سبب نمکزار شدن و شوری آب شده و زمین‌های زراعی را از بین برده است.

با خشک شدن باغات مردم برای امرار معاش و به‌ناچار به‌سراغ درختان جنگلی رفتند و با راه‌اندازی کوره‌های غیرمجاز زغال به جان بلوط‌های پیر و جوان افتادند. هنوز هم در گذر از جاده روستا تنه ضربه‌خورده و قطع‌شده درختان بلوط دیده می‌شود.

عزت‌الله خاوری، از اهالی همین روستاست که موی سپید کرده و در صحبت‌هایش از متون تاریخی و فارس‌نامه صحبت می‌کند که نشان می‌دهد پیری خردمند است.

به‌گفته وی دو روستا 5 هزار نفر به‌شکل بومی یا مهاجر جمعیت دارد، سابقه این روستاها به 800 سال پیش می‌رسد و در متون تاریخی نیز به آنها اشاره شده است اما در سالیان اخیر 700 هکتار از باغات و زمین‌های زراعی آنها به‌دلیل شوری رودخانه از بین رفته است.  

خاوری از پیگیری‌ها از طریق سازمان‌های متولی سخن می‌گوید که در طول 12 سال از جانب اهالی و کشاورزان انجام شده است اما اقدام جزئی و معمولی هم برای رفع مشکل صورت نگرفته است.

وی معتقد است که اقداماتی که انجام شده به‌نوعی به بازی گرفتن مردم بوده است. این فرد می‌گوید: این گنبد نمکی بر اثر یک عارضه طبیعی شکل گرفته است اما حوضچه‌ای را کنار این گنبد زدند که آب پشت آن جمع می‌شود و وقتی آن را باز می‌کنند تمامی منابع آب روستا شور شد.

خاوری از 9 رشته قنات روستا سخن می‌گوید که آن هم به همین دلیل شور شده است و معتقد است که بی‌توجهی مسئولان سبب از بین رفتن درآمد مردم شده است.

به‌گفته وی این دو روستا قطب تولید انار در استان فارس بودند که امروز به‌صورت کلی ویران شده است و 2سوم جمعیت آنها بیکار شدند یا مهاجرت کردند و مردم این منطقه در حد نفس کشیدن زنده هستند.

اسدی، عضو شورای روستای بگدانه است، وی نیز با تأیید صحبت‌های خاوری از برگزاری بزرگترین جشنواره انار استان فارس در ابتدای دهه 80 در این روستاها سخن می‌گوید؛ از انار مرغوبی که به کشورهای حوزه خلیج فارس صادر می‌شد اما با بی‌توجهی مسئولان 700 هکتار باغ خشک شد.

وی می‌افزاید: چشمه آب شور نیست اما تحریک شدن گنبد نمکی سبب شوری آب شده که باید اداره آب پاسخ دهد.
عضو شورای روستای بگدانه از سهمیه و پروانه بهره‌برداری مردم از آب رودخانه سخن می‌گوید که این روزها این سهمیه هیچ فایده‌ای برای مردم ندارد.

اسدی اضافه کرد: معیشت و درآمد مردم از همین باغات بود، احتیاجی به دولت نداشتیم ولی امروز باید چشم‌انتظار یارانه 45500 باشیم هرچند الان دیگر یارانه هم به کارمان نمی‌آید.

«نابودشدن مردم» عبارتی که اهالی روستاها برای روزگار خود ذکر می‌کنند، اهالی‌ای که روزگاری عزتمندانه و با افتخار انار خود را دستچین و روانه بازارهای کشورهای عربی می‌کردند امروز باید به شغل‌هایی روی بیاورند که برای خودشان نیز مایه خجالت است.

بهادر رستمی پویا از دیگر اهالی روستا است که می‌گوید: کشاورزی از دست ما رفته است، اهالی شغل ندارند، درآمدی نیست و نمی‌دانیم که بچه‌هایمان در کدام شهر در پی گذران روزگار هستند.

وی از روزهایی می‌گوید که گروه گروه کارگر برای انارچینی به روستا می‌آمد اما امروز خودشان باید برای امرار معاش کارگری کنند.

رستمی پویا معتقد است که اگر آب شور را از این تنگ خارج کنند مردم روستا برمی‌گردند اما اکنون مردم یا مجبورند دزدی کنند و خشخاش بکارند یا شغل‌های دیگر که محاکم قضایی دارند.

بهروزی از اعضای شورای مسقان است، وی  نیز از درددل‌های اهالی و زمین‌های نابودشده می‌گوید، از آبی با EC بالای 100 و گاه تا 400 به‌گونه‌ای که حیات آبزیان رودخانه نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد و یک موجود زنده در آب نمی‌تواند زندگی کند.

وی معتقد است آبی که این‌قدر شوری داشته باشد برای زراعت به‌درد نمی‌خورد و زمین‌های شلتوک در این روستا از سال 88 رنگ شلتوک و برنج به خود ندیده‌اند.

سعید شاهین، عضو شورای بخش ارژن است که در پایان با تأیید صحبت‌های اهالی روستاهای مسقان و بگدانه در گفت‌وگو با تسنیم می‌گوید: 700 هکتار باغ اناری و 350 هکتار از زمین‌های کشاورزی این دو روستا که از برنج تا خرما را تولید می‌کردند به‌دلیل انجام کارهای غیرکارشناسی از بین رفته است.

این روستاها در روزگار خوب خود روزانه هزار نفر کارگر داشته‌اند اما امروز مردم اینجا بیکار شدند، زمینه اشتغال ندارند و برای امرار معاش مجبور به هر کاری هستند.

وی می‌گوید: مردم اینجا با وجود اینکه پروانه بهره‌برداری از آب رودخانه دارند اما 8 سال است که یک قطره آب از رودخانه نتوانستند استفاده کنند.

این است روزگار مردمان مسقان و بگدانه دلزده و خسته از تصمیمات شتابزده مسئولان اما همچنان امیدوار به حل مشکل هستند.

انتهای پیام/424/ش+