چرخه متقابل دریا و تغییر اقلیم؛ الگوی حمل‌ونقل جهان تغییر می‌کند؟
افزایش طوفان‌های دریایی، ریسک کشتیرانی در دریا و به تبع آن افزایش هزینه حمل‌ونقل دریایی را به‌دنبال دارد و انسان ناچار است الگوی حمل‌ونقل را تغییر دهد.
خبرگزاری تسنیم- امروز تغییرات اقلیمی از بحث‌های داغ حوزه هواشناسی و حتی رفاه اجتماعی است. جهان گرم‌تر میشود و این افزایش دما بر محیط زیست و جنبه‌های مختلف زندگی انسان‌ها اثرات سو دارد.
اما آنچه دستکم کمتر به آن پرداخته شده، اثرات متقابل تغییرات اقلیمی و دریا با یکدیگر است. واقعیت این است که رابطه‌ای متقابل بین اقیانوس و جو در بحث تغییرات اقلیمی وجود دارد و رابطه خطی نیست، بلکه یک چرخه است؛ در مرحله اول این چرخه، تغییرات اقلیمی باعث میشود که شرایط دریا تغییر کند.
به فرض طوفان‌های دریایی زیادتر شده و شدت آن‌ها بیشتر میشود. همچنین دمای آب افزایش می‌یابد که تاثیر مستقیم و منفی روی آبزیان دریا دارد. اسیدی شدن دریا به واسطه افزایش CO2 و حل شدن آن در آب که باعث تاثیر مستقیم و منفی بر جانوارن دریایی میشود، اثر دیگر تغییرات اقلیم است.
نوسانات تراز آب دریا از دیگر اثرات تغییر اقلیم بر دریاست. اکنون در آب‌های آزاد شاهد تغییر تراز آب هستیم که تاثیر منفی روی سواحل دارد. این پدیده موجب فرسایش بیش از حد و تاثیر بر روی محیط زیست منطقه به واسطه تغییر در زیستگاه جانوران شده و به تبع روی محیط زیست انسانی نیز تاثیر گزار خواهد بود. چراکه به هر حال سازه‌ها و تاسیساتی که در این مناطق هستند نیز به واسطه تغییر تراز آب تحت تاثیر قرار گرفته و مکان‌هایی که قبلا تحت تاثیر امواج آب و اثر مخرب نبودند، تحت تاثیر این پدیده قرار می‌گیرند. این به طور مختصر اثری بود که اقلیم بر روی دریا می‌گذارد.
اما از سوی دیگر دریا نیز اثر متقابلی روی اقلیم دارد. وقتی تغییر اقلیم اثر منفی خود را بر دریا می‌گذارد و آنچه بالاتر ذکر شد، در دریا می‌افتند، باعث میشود گازهای گلخانه‌ای که در آب دریا حل هستند، آزاد شوند. این اتفاق باعث میشود میزان گازهای گلخانه‌ای در هوا افزایش یابد که اثر مستقیم آن افزایش دما خواهد بود. بنابراین چرخه تغییر اقلیم ادامه می‌یابد.
همانطور که گفته شد، تغییر اقلیم و آنچه بر اثر آن در دریا و اقیانوس اتفاق می‌افتد، بر جنبه‌های مختلف زندگی انسانی تاثیر می‌گذارد. جدای از تغییر در زندگی ساحلی و اثرات گرمایش جهانی بر زندگی انسان‌ها، تغییر اقلیم باعث تغییر در الگوی شناخته شده اقتصاد و تجارت بین‌المللی میشود. به عنوان مثال افزایش طوفان‌های دریایی، ریسک و هزینه اکتشاف دریایی نفت را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، با افزایش ریسک کشتیرانی در دریا، هزینه حمل‌ونقل دریایی افزایش خواهد یافت و انسان ناچار خواهد بود الگوی حمل‌ونقلی جهانی را تغییر دهد. این مسله به معنای آن است که سرمایه‌گذاری‌های فعلی در حوزه بندر و دریا ارزش خود را از دست خواهند داد.
اکنون که جهان بیش از پیش به اثرات تغییرات اقلیم آگاه شده و با توجه به اینکه به تازگی از روز ملی خلیج فارس گذر کرده‌ایم، لازم است که توجه‌ها بیش از پیش به حوزه تغییرات اقلیم در دریا و به خصوص آب‌های جنوبی کشور جلب شود. اقدامات لازم برای شناخت این اثرات و جلوگیری از آن‌ها، هم به نفع محیط زیست است، هم تاثیر مستقیم بر کیفیت زندگی انسان‌ها دارد، و هم در کاهش هزینه‌ها و ریسک‌های تجارت موثر است.
بهزاد لایقی - مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور
انتهای پیام/