چرا موضع عربستان در قبال سوریه تغییر کرد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه خبری خلیج الجدید، اقدامات اخیر عربستان سعودی در منطقه نشانگر تغییرات عمده در سیاست خارجی این کشور است. این کشور طی دوره اخیر تلاش کرده تا رویکرد منطقه‌ای خود و نیز روابط با همسایگانش را مجدداً تنظیم کرده و مورد ارزیابی قرار دهد. این رویکرد عربستان در نشست‌های اخیر مقامات سعودی با مسئولان دولت سوریه کاملا مشهود است.

همچنین اخیرا اخباری درباره مذاکرات ایران و عربستان سعودی در بغداد با امید از بین رفتن تنش میان دو کشور منتشر شد. این در حالی است که عربستان همواره ایران را یک تهدید تلقی کرده و این کشور را مانع افزایش نفوذ منطقه‌ای خود می‌دانند.

همچنین کاملا واضح است که جمهوری اسلامی ایران و حزب‌الله لبنان نقش مهمی در نجات دولت سوریه از فروپاشی داشتند و این چرخش ریاض به سمت دمشق جای بررسی دارد.

طی روزهای گذشته دیداری میان مقامات اطلاعاتی سعودی و سوریه در دمشق برگزار شد و همه منتظر ازسرگیری روابط میان دو طرف هستند. این جلسه از زمان شروع بحران سوریه در سال 2011 در نوع خود اولین به شمار می رود.

در این زمینه «جورجیو کافیرو» مدیر اجرایی مؤسسه «گلف استایت آنالیتیکس» که یک موسسه پژوهشی مستقر در واشنگتن درباره خطرات ژئوپلیتیکی است اعلام کرد که از پیشرفت روابط میان عربستان و سوریه تعجب نکرده است.

وی افزود، سعودی‌ها باید در معاملات خود با سوریه عملگرا باشد. کاملا روشن است که دولت سوریه در شرف سقوط نیست و من فکر می‌کنم عربستان این واقعیت را به خوبی درک کرده و می‌داند که گزینه‌ای جز برقراری روابط نزدیک با سوریه ندارد. با وجود امتناع کشورهای غربی از تعامل با دولت «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه می‌بینیم که کشورهای عربی کم کم به سمت احیای روابط با سوریه پیش می‌روند.

کافیرو افزود، مهم است که بدانیم دولت بشار اسد پیروزی خود را روی زمین ثابت کرده است. عربستان سعودی در حالی که به دنبال نزدیکی با روسیه بوده و مواضع خود را در قبال سوریه اصلاح می‌کند اما همچنان به حمایت از مخالفان سوریه ادامه می‌دهد که این به معنای آن است که هنوز اقدام عملی از جانب عربستان در تعامل با دمشق دیده نشده است.

از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که غیاب دولت‌های عربی در بحران سوریه و عدم کمک برای نجات این کشور و در عین حال حمایت این کشورها از تروریسم تکفیری ضد سوریه ، این فرصت را برای سایر قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به وجود آورد تا نفوذ خود را در این کشور افزایش دهند. بنابراین شاید بتوان تغییر موضع ناگهانی عربستان مقابل سوریه را ضمن استراتژی ریاض برای توقف گسترش نفوذ تهران در سوریه دانست.

در حال حاضر «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی فکر می‌کند که چگونه می‌تواند متحدان ایران را به سمت خود جلب کند و در همین راستا به دنبال پیدا کردن مخرج مشترک عربی با طرف‌هایی همچون جنبش انصارالله در یمن و دولت بشار اسد در سوریه است و قصد دارد روابط فرقه‌ای و عربی را دستاویزی برای کاهش نفوذ ایران در میان کشورهای عربی قرار دهد.

همچنین تحلیل‌گران سیاسی بر این باورند که دلخوری عربستان از دولت «جو بایدن» رئیس جمهور جدید آمریکا را نمی‌توان بی‌تاثیر در تغییر سیاست خارجی عربستان دانست. بر این اساس محمد بن سلمان ممکن است با نزدیک شدن به سوریه در صدد تعمیق روابط با روسیه نیز باشد.

جورجیو کافیرو در این زمینه اظهار داشت، نیروهای بشار اسد 60 درصد از مناطق سوریه را تحت کنترل خود دارند و به نظر نمی‌رسد که اسد بعد از 10 سال درگیری در سوریه قدرت را کنار بگذارد. همچنین با توجه به ویرانی‌های گسترده ناشی از جنگ در این کشور به نظر می‌رسد که بازسازی سوریه به مبالغ هنگفتی نیاز دارد. باید توجه داشته باشیم که سوریه به شدت نیاز به کمک مالی دارد و به احتمال زیاد از کشورهای ثروتمند خلیج فارس کمک خواهد گرفت. بدین ترتیب این مسئله قطعاً یک کارت مهم است که عربستان سعودی می‌تواند با آن بازی کند.

بشار اسد همچنین می‌تواند از طریق ابوظبی و ریاض به طور غیرمستقیم واشنگتن را برای لغو تحریم‌ها ضد سوریه تحت فشار قرار دهد و به این ترتیب می‌تواند به بودجه کشورهای حاشیه خلیج فارس برای بازسازی سوریه دسترسی پیدا کند.

علاوه بر آن اتحادیه عرب حدود 9 سال قبل عضویت سوریه در این نهاد را به حالت تعلیق درآورد اما اکنون نشانه‌هایی از عضویت مجدد سوریه در اتحادیه عرب دیده می‌شود.

کشور الجزایر اصرار دارد که سوریه مجدداً در اتحادیه عرب ادغام شود و امارات متحده عربی به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای مهار نفوذ ترکیه روابط دیپلماتیک خود را با دولت بشار اسد از سر گرفت. امارات به عنوان هم‌پیمان عربستان در دسامبر 2019 در تلاش برای از سرگیری روابط با سوریه سفارت خود را در دمشق بازگشایی کرد.

به این ترتیب با وجود همه اختلافات عمیق شاخص‌ها حاکی از آن است که عربستان در شرایط کنونی به سمت آشتی با دولت سوریه در حال حرکت است.

انتهای پیام/