قرآن در جهان| آیات وحی در سرزمین مقاومت و پایداری/ آثار انس با قرآن در پیروزی‌های حزب‌الله
یکی از بزرگ‌ترین کتاب‌های تفسیر قرآن در لبنان، «تفسیر کاشف» اثر علامه محمدجواد مغنیه است که مسلمانان سراسر جهان از آن بهره می‌برند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کشور لبنان، سابقه تاریخی زیادی دارد و قدمت آن به ده‌ها قرن قبل می‌رسد. کنعانیان در اواسط هزاره سوم قبل از میلاد، وارد این کشور شدند و بعد از آنها، حکومت‌های زیادی شکل گرفت. اما تاریخ ورود اسلام و قرآن کریم به این سرزمین، به دوران پس از وفات پیامبر(ص) برمی‌گردد. به طوری که در دوران خلیفه دوم، مسلمانان، این منطقه را به تصرف خود درآوردند. ابوذر غفاری، یکی از بهترین و بزرگ‌ترین صحابه پیامبر (ص) که در این سرزمین به حالت تبعید به سر می‌برد، در بین مردم جبل عامل که اغلب مسیحی بودند، به تبلیغ آیین اسلام پرداخت و بذر اسلام و قرآن و عشق به خاندان رسالت را در قلب آنها کاشت و پرورش داد. حکومت دمشق هم از این حرکت ابوذر عصبانی شد و او را به بیابان ربذه تبعید کرد. اما تبعید ابوذر به معنای محو شدن اسلام در آن سرزمین نبود.
در دوران سلطه عثمانیان احمد پاشا جزار، فرمانروای شهر عکاء، چندین بار به شیعیان حمله کرد و دستور داد تمام کتاب‌های شیعه را بسوزانند، به طوری که به مدت یک هفته، حمام‌ها و نانوایی‌های شهر عکاء با کتاب‌های علمای اسلام در آتش می‌سوختند. شمس‌الدین محمد بن مکى (شهید اول) و زین‌الدین فرزند نورالدین (شهید ثانی) از دانشمندان مسلمان این خطه‌اند که توسط حکومت وقت شام به شهادت رسیدند. اما اسلام و قرآن به یاری خدا و به نمایندگی مردانی چون سید عبدالحسین شرف‌الدین، امام موسی صدر، شهید چمران، سید حسن نصرالله و هزاران مرد گمنام دیگر همچنان در لبنان پابرجا ماند و روزبه‌روز قدرتمندتر شد.
خبرگزاری تسنیم به منظور آشنایی بیشتر با میزان استقبال مردم کشور لبنان از دین اسلام و آموزه‌های قرآن کریم، به بررسی جایگاه قرآن در میان مردم این کشور پرداخته است.
محل زندگی پیامبران خدا علیهم السلام
لبنان به عنوان یکی از سرزمین‌های خاورمیانه، در شمال فلسطین اشغالی، جنوب و غرب سوریه و شرق دریای مدیترانه قرار دارد. آمار مشخصی از جمعیت این کشور وجود ندارد اما در شرایط حاضر دو طایفه مسلمان شیعه و سنی، بخشی از بزرگ‌ترین ترکیب جمعیتی لبنان را تشکیل می‌دهند که عموماً در نواحی مرکزی و جنوبی به سر می‌برند. همین ترکیب جمعیتی مسلمان و مرور هماره قرآن، دلیلی است برای ترویج گویش عربی در این کشور.
مرکز لبنان، شهر بیروت است و از دیگر شهرهای آن می‌توان به طرابلس، صیدا، جبیل، صور، زحله و بعلبک اشاره کرد که عموماً محل زندگی مسلمانان‌اند. منطقه جبل، محل نزول وحی بر پیامبران خدا علیهم السلام بوده و در هر گوشه آن، آرامگاه پیامبری وجود دارد.
امروزه جبل عامل منطقه‌ای کوهستانی و شیعه‌نشین در جنوب لبنان است که عموم شهروندان آن به زبان عربی صحبت می‌کنند. اما از آنجایی که زبان فرانسه در لبنان، به عنوان زبان دوم استفاده می‌شود، مسلمان‌های هشیار این کشور، کتاب مقدس قرآن و همچنین کتاب‌های اسلامی و فقهی را به زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.
این کشور در زمینه تفسیر قرآن هم فعال است و یکی از بزرگ‌ترین کتاب‌های تفسیر قرآن در لبنان، «تفسیر کاشف» اثر علامه محمدجواد مغنیه است که مسلمانان سراسر جهان از آن بهره می‌برند.
دوره‌های آموزش قرآن
در کشور لبنان مدت‌هاست که دوره‌های آموزشی گوناگونی برای جمعیت مسلمان برگزار می‌شود. طبق گفته مسئولان مسلمان لبنان، این دوره‌های قرآنی به ویژه از دوران بعد از انقلاب اسلامی ایران شدت بیشتری گرفت و مسلمان لبنانی ارزش زیادی برای آشنایی با مفاهیم قرآنی قائل شدند، چراکه آنها پیروزی انقلاب اسلامی ایران را به برکت اسلام و قرآن می‌دانند.
این دوره‌ها شامل آموزش تجوید قرآن در تمامی سطح‌ها، شیوه‌های حفظ قرآن، صوت و لحن صوت، ترتیل، تجوید و... است. همچنین دوره‌های آموزشی اصول داوری مسابقات قرآن کریم هم مدت‌هاست که به همت جمعیت قرآن کریم، در شهرهای مختلف برگزار می‌شود. برگزارکنندگان این دوره‌ها، نشر معارف حقیقی قرآن، انس گرفتن مردم با کلام وحی به ویژه نسل جوان و تقویت رابطه آنها با قرآن را از اهداف دوره‌های قرآنی می‌دانند.
از طرف دیگر هم هر سال با شروع تعطیلات تابستانی، کلاس‌های ویژه قرآنی در سراسر این کشور شروع به کار می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین و پرمخاطب‌ترین این کلاس‌ها، دوره حفظ قرآن است. شرکت‌کنندگان در این طرح قرآنی، سه جزء قرآن کریم را طی حدود هشت هفته حفظ می‌کنند. اجرای این طرح تابستانه حفظ قرآن در جمعیت قرآن کریم لبنان، از سال 2003 میلادی به صورت رسمی شروع شده است و به عنوان یکی از مهم‌ترین طرح‌های قرآنی در این کشور تا به حال چندین مرحله اصلی را پشت سر گذاشته است.
نوع دیگری از آموزش قرائت، حفظ و ترتیل قرآن کریم در کشور لبنان، برنامه‌های تلویزیونی است که با نظارت حافظان و قاریان از جمله مصطفی الصراف، قاری برجسته لبنانی و با حضور شماری از فعالان قرآنی این کشور اجرا می‌شود.
جالب اینکه در این روش، ترتیل گروهی و بیان احکام قرائت و ترتیل صحیح آموزش داده می‌شود و در عین حال برگزاری نشست‌های «امام علی علیه السلام در قرآن» و قرائت آیات قرآن درباره مقام و منزلت امیرالمؤمنین علیه السلام و بیان جایگاه آن حضرت از بخش‌های مختلف این نوع برنامه‌ها است.
بزرگ‌ترین نتیجه این نوع دوره‌های آموزشی هم همانی است که در مسابقات مختلف آسیایی و بین‌المللی قرآن کریم شاهدیم، یعنی پرورش صدها قاری و حافظ قرآن کریم و حضور فعال حافظان و قاریان توانای لبنانی.
آموزش قرآن در فضای آکادمیک
بزرگان و مسئولان مسلمان لبنان و از جمله سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، تأکید دارند که رقابت‌های قرآنی در مدارس و دانشگاه‌ها هم برگزار شود؛ چراکه قرآن باید بر جو علمی دانشگاه‌ها حاکم شود تا فرهنگ قرآنی از طریق اینگونه فضاهای آکادمیک، به بطن جامعه راه پیدا کند. در همین زمینه، مدتی پیش رقابت قرآنی «جایزه سید عباس الموسوی» به پیشنهاد سید حسن نصرالله در این کشور برگزار شد.
جالب اینکه برگزاری رقابت قرآنی جایزه سید عباس الموسوی در نوع خود بی‌نظیر بود و انعکاس گسترده‌ای در محافل اسلامی لبنان به ویژه محافل شیعی داشت و برای شرکت‌کنندگان در طرح حفظ قرآن جمعیت قرآن لبنان در بخش‌های مختلف این کشور هم جالب توجه بود. به همین دلیل با توجه به انعکاس گسترده اولین دوره مسابقه حفظ قرآن، احتمال برگزاری این رقابت برای جامعه غیردانشگاهی لبنان در سال‌های آینده هم وجود دارد.
سایر فعالیت‌های فرهنگی قرآنی
مسلمانان لبنانی علاوه بر برگزاری کلاس‌های آموزشی قرآنی، راه‌های دیگری هم برای ترویج فرهنگ اسلامی و قرآنی در نظر گرفته‌اند. یکی از این اقدامات که تأثیر زیادی در میان مردم مسلمان این کشور دارد و مورد استقبال قرار می‌گیرد، ترویج نشریات مختلف قرآنی است.
این نوع نشریات که به صورت گاه‌نامه، هفته‌نامه، ماه‌نامه و فصل‌نامه منتشر می‌شوند، موضوعات و مسائل قرآنی متنوعی را برای مخاطب بیان می‌کنند.
در عین حال، سایر گروه‌های قرآنی لبنان هم با اجرای فعالیت‌های متنوعی که مردم را جذب این کتاب آسمانی کند، سال‌هاست که برای نشر فرهنگ قرآنی تلاش می‌کنند.
یکی از شاخص‌ترین این برنامه‌ها، برگزاری محافل انس با قرآن در طول ماه مبارک رمضان است؛ هرچند که این محافل تنها به گوش دادن به قرائت و تجوید محدود می‌شود، اما همین مجالس از لطف و صفایی برخوردار است که جوان‌های مسلمان، پای ثابت آنها شده‌اند.
تلاش برای ماراتن جهانی قرآنی
حافظان و قاریان لبنانی، از 38 سال پیش، یعنی از سال 1362 ه.ش مطابق با 1983 میلادی، در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم حضور فعال داشته و مقام‌های خوبی را در رشته قرائت و حفظ کل کسب می‌کنند.
مسلمانان لبنانی جدا از فعالیت مذهبی در داخل کشورشان، هر سال تلاش می‌کنند تا خود را برای مسابقات بین‌المللی قرآن آماده کنند. اما با وجود تمام این تلاش‌ها و علاقه و پیگیری مسلمانان لبنان، فعالیت‌های قرآنی در این کشور به سطح مطلوب موردنظر آنها نرسیده است و با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد. این کشور هنوز دچار کمبود مربیان، استادان و قاریان بین‌المللی و نیازمند حمایت است.
آیات قرآن در کنار حزب‌الله لبنان
اهمیت قرآن در افکار نیروهای حزب‌الله لبنان تا اندازه‌ای است که آنها جدا از دفاع از کشورشان، از اسلام و قرآن هم دفاع می‌کنند. انسان متعهد و باایمان باید تمام دوستی و دشمنی‌اش برای خدا و در راه خدا باشد. در اینجاست که حزب‌الله مثل مروارید درخشانی در میان سنگلاخ‌های بی‌ارزش می‌درخشد و خودنمایی می‌کند. امید است خداوند آنها را یاری دهد تا بتوانند مانند گذشته، عزت و افتخار بیافرینند و نام اسلام را برافرازند.
انتهای پیام/