آیا کتابفروشان قربانی حمایت‌های دولتی از ناشران هستند؟
محسن جوادی، معاون فرهنگی ارشاد به انتقاد برخی از کتابفروشان پاسخ داد. آنها معتقدند وزارت ارشاد حمایت‌هایی را که از ناشران دارد، از این صنف ندارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، کُمیت سیستم توزیع کتاب در ایران سال‌هاست که می‌لنگد و با وجود تشخیص مشکل همچنان همتی برای درمان وجود ندارد. امروز دیگر بر همه اهالی قلم و فرهنگ و نشر مشخص و آشکار است که سیستم توزیع کتاب در ایران با کمبود ویترین روبرو است، کتابفروشی‌ها در خارج از استان‌ها انگشت‌شمار‌ند و میلی به افزایش آنها نیز وجود ندارد.
در شهر‌ها و در همین پایتخت نیز کتابفروشی‌ها با انواع و اقسام مشکلات اقتصادی و ... دست و پنجه نرم می‌کنند، از دستفروشان کتاب که بساطشان را با انواع تخفیف‌های وسوسه انگیز مقابل کتابفروشی‌ها پهن می‌کنند و مشتریان آنها را تور می‌کنند تا کمبود مشتری، مشکلات بیمه و مالیات و هزینه‌های آب و برق و ... .
به این روند باید بی‌مهری‌های وزارتخانه‌های دولتی و مسئولان را نیز افزود؛ مسئولانی که به نظر می‌رسد تنها در یک روز کتابگردی با این صنف مهربان هستند و در دیگر ایام نه.
همین یک‌سال پیش بود که در مقابل تمام انتقادات و گلایه‌های صنف کتابفروش از تصمیم وزارت آموزش و پرورش مبتنی بر حذف توزیع کتاب‌های درسی در کتابفروشی‌ها که تنها سود اندک و ناچیزی برای آنها داشت اما در مقابل پای خانواده‌ها را به فروشگاه‌های محلی باز می‌کرد، وزارت آموزش و پرورش توزیع و ثبت نام کتاب‌های درسی را پس از سالیان سال از کتابفروشی‌ها حذف و ثبت نام و توزیع را در دستان خود گرفت. نامه‌نگاری‌های متعدد این صنف با مسئولان مختلف دولتی و کشوری نیز راه به جایی نبرد.
در سوی دیگر ماجرا تعطیلات چند هفته‌ای ستاد مقابله با کرونا که تلاش صنف برای خروج از این دستورالعمل راه به جایی نبرد، نیز ضربه‌های اقتصادی قابل توجهی به این صنف زده است؛ به گونه‌ای که با گذشت بیش از یک هفته از بازگشایی کتابفروشی‌ها هنوز رونق باز نگشته است.
به همه این مشکلات باید برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب را نیز افزود، نمایشگاهی که در نخستین دوره آن در بهمن ماه برگزار شد و انتقاد قابل توجهی از کتابفروشان را برانگیخت. حالا نیز که چند روزی است نمایشگاه مجازی قرآن کریم که فروش کتاب‌های دینی و قرآنی را نیز در خود داشت، به پایان رسیده مسئولان سخن از برگزاری دومین دوره نمایشگاه مجازی کتاب کرده‌اند، این بار وسیع‌تر و با اطلاع‌رسانی بیشتر. طبیعی است که مخاطبان کتاب و کتابخوانی در این اوضاع اقتصادی برای بهره اقتصادی بیشتر ترجیح می‌دهند در همان ایام از نمایشگاه و با تخفیف‌های بیشتر خرید کنند در این میان کتابفروش یا ناچار است با کاهش مشتری کنار بیاید و یا او هم همپای نمایشگاه مجازی تخفیف قائل شود.
برخی از کتابفروشان معتقدند که حمایت‌های وزارت ارشاد از ناشران به ضرر کتابفروشان تمام شده است، برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب حمایتی است که وزارت ارشاد از ناشران در ایام کرونا پیش‌بینی کرده است، اما در مقابل حمایت مناسبی از کتابفروشان نداشته است، طرح‌های فصلی نیز بودجه چندانی را به کتابفروش تزریق نمی‌کنند. در این شرایط کتابفروشی‌های کوچک محلی رفته رفته یا رو به تعطیلی می‌روند یا تغییر کاربری خواهند داد.
پایان بهار یا اول تابستان طرح بهارانه اجرا می‌شود
خبرگزاری تسنیم با محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که پیشتر خبر از برگزاری دومین نمایشگاه مجازی کتاب را داده بود، گفت‌وگو کرده است. جوادی به تسنیم گفت: ما برای حمایت از کتابفروشان تلاش داریم تا در ادامه طرح‌های فصلی حمایت، طرح بهارانه کتاب را نیز برگزار کنیم اما هنوز جزئیات آن مشخص نشده است. اگر تا پایان بهار نتوانیم این طرح را برگزار کنیم حتما در اول تابستان برگزار خواهیم کرد.
وی در پاسخ به اینکه به باور کتابفروشان این طرح بودجه چندانی را تزریق نمی‌کند، یادآور شد: ما پذیرای پیشنهادات این صنف هستیم تا مطرح کنند که چگونه از آنها در این شرایط حمایت کنیم.
نمی‌توان نمایشگاه مجازی کتاب را برگزار نکرد. نشر نیاز به تزریق بودجه دارد
جوادی در پاسخ به انتقاد کتابفروشان نسبت به برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب گفت: ما نمی‌توانیم نمایشگاه مجازی را برگزار نکنیم؛ چون صنف ناشران نیز نیاز به حمایت دارند. ناشران کمبود نقدینگی دارند و ما برای ابقای چرخه نشر باید از انتشار کتاب حمایت کنیم.
وی ادامه داد: برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب تزریق نقدینگی به نشر است، اگر نشر نقدینگی نداشته باشد، کتابفروشی هم نمی‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد، برگشت پول از کتابفروشی به سیستم نشر به این راحتی نمی‌تواند انجام شود.
معاون فرهنگی وزارت ارشاد در پاسخ به اینکه گفته بود حمایت‌های دیگری از کتابفروشان نیز خواهیم داشت و این حمایت‌ها چیست؟ گفت: بله، برنامه‌هایی تدارک دیده شده است که جزئیات آنها به زودی و پس از جمع‌بندی نهایی اعلام می‌شود.
خبرهایی از رفع مشکل کاغذ وجود دارد
وی درباره موضوع کاغذ نیز گفت: در زمینه کاغذ همچنان منتظر دولت هستیم. خبرهایی نیز از رفع احتمالی مشکل در آینده نزدیک به گوش رسیده است که باید دید تا چه حد جدی است.
بنا به گفته جوادی؛ برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب به دلیل نیاز ناشران به تزریق بودجه اجتناب‌ناپذیر است، اما نباید فراموش کرد که مسیر اصلی تزریق بودجه به نشر از کتابفروشی‌ها می‌گذرد. شخص معاون فرهنگی ارشاد نیز در اطلاعیه‌ای که به مناسبت روز کتابگردی در آبان ماه سال 96 منتشر کرده است، می‌گوید: کتابفروشی‌ها به عنوان آخرین حلقه از زنجیره نشر از اهمیت بسیاری برخوردارند؛ زیرا کتابفروشی‌ها به واسطه ارتباط مستقیم با مخاطب نقطه تلاقی فرایند نشر با جامعه محسوب می‌شوند. از سویی دیگر تقویت کتابفروشی به نوعی حمایت از همه بخش‌های چرخه نشر است؛ زیرا با رونق کتابفروشی‌ها پدیدآورندگان کتاب، موزعان کتاب و ناشران با همه بخش‌های فنی زیرمجموعه آنها رونق می‌یابند و در آن سو با جامعه کتابخوان همراه خواهیم بود.
اگر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بودجه نمایشگاه کتاب سال گذشته و سال جاری را صرف توزیعه زیرساخت‌های توزیع نشر و احداث کتابفروشی در نقاط کمتر برخوردار کرده بود، شاید در آینده‌ای نه چندان دور مشکلات این صنف به حداقل می‌رسیدو حالا نیز که در پایان دولت هستیم به نظر می‌رسد این بودجه‌های گاه و بی‌گاهی که در قالب طرح‌های فصلی تزریق می‌شود، تنها مسکن‌هایی برای سراپا ماندن این صنف در ایام کروناست.
انتهای پیام/