مؤلفان کتاب درسی از حلقه‌ای بسته انتخاب می‌شوند؟/می خواهیم به سمت کتابهای درسی چند تألیفی برویم
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با اشاره به تدوین شیوه نامه ویرایش برای کتابهای درسی با همراهی فرهنگستان زبان فارسی درباره نحوه انتخاب مولفان کتابهای درسی توضیحاتی داد.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، برخی اساتید ادبیات دانشگاه معتقدند تالیف کتابهای درسی به زبان شناسان سپرده شده و از جنبه تربیتی، اخلاقی و فرهنگی تهی هستند علاوه بر آن حتی در نگارش فارسی نیز دانش آموزان به حداقل‌های لازم نمی‌رسند، آزمون ملی استانداردی نیز برای پایش وضع موجود زبان فارسی در میان دانش آموزان وجود ندارد.
با توجه به اینکه موضوع حفاظت، حراست و تقویت زبان فارسی از دغدغه‌های اصلی رهبر انقلاب است، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی چه اقداماتی برای کیفیت سنجی محتوای درس فارسی و آموزش آن انجام داده است؟
حسن ملکی رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، درباره این دغدغه ها و انتقادات گفت: سپردن تألیف کتابهای فارسی به زبان شناسان را نمی‌پذیرم چون استادان رشته‌های مختلف از جمله زبان شناسی و شاخه‌های دیگر زبان و ادبیات فارسی در شورای برنامه‌ریزی درسی که از زمان بنده در یک سال اخیر تشکیل شده است، حضور دارند و اصولاً بدون تخصص‌های مهم و تاثیرگذار بر محتواهای برنامه ریزی درسی نمی‌توانیم محتوا را بپذیریم.
وی افزود: حتی اگر انتقادی هم از بیرون نباشد منطق کار اقتضا می‌کند که از تخصص‌های مربوط به آن برنامه درسی که هم اکنون حوزه زبان و ادبیات فارسی است، استفاده کنیم. حتی علاوه بر متخصصان گوناگون زبان و ادبیات فارسی از سایر تخصص‌ها مانند روانشناسی، برنامه‌ریزی درسی و تکنولوژی آموزشی استفاده می‌کنیم تا محتوای کتابهای درسی از بُعد آموزشی و یادگیری از نصاب لازم برخوردار باشد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی گفت: باید روی کتاب درسی به خاطر ویژگی‌ها و مختصات ذاتی آن به عنوان یک ماده آموزشی کار کنیم و برنامه‌ریزی درسی دقیق‌تری داشته باشیم اما به طور طبیعی باز هم مطالب و نکاتی خارج از این محتوا باقی خواهد ماند به این دلیل که کتاب درسی مانند یک ظرف محبوب است اما ظرفیت معینی دارد بنابراین برای رهایی از محدودیت کتاب درسی به سمت تولید بسته‌های تربیتی یادگیری حرکت می‌کنیم.
ملکی ادامه داد: در مدار تحولی که در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی آغاز کرده‌ایم و هم اکنون راهنمای برنامه درسی در حوزه‌های یازده گانه تولید و برای بررسی نهایی به وزارت آموزش و پرورش ارسال شده، نقشه راه حرکت به سوی بسته تربیت و یادگیری است؛ منظور از بسته یادگیری این است که به جای تکیه صرف به کتاب درسی با تمام محدودیت‌های آن از انواع مواد، رسانه‌ها و روش‌ها استفاده کنیم تا ظرفیت بیشتری برای ارائه محتواهای مورد نیاز به دانش آموزان در اختیار داشته باشیم.
عضویت نمایندگان فرهنگستان زبان فارسی در شورای برنامه ریزی
وی در پاسخ به این پرسش که مشخصاً سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای تقویت و حراست از زبان فارسی چه اقدامی انجام داده است و آیا فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در این باره مشارکت می‌کند، عنوان کرد: هم‌اکنون با تأکید بنده، نمایندگان فرهنگستان در شوراهای برنامه‌ریزی سازمان پژوهش و از سوی دیگر نمایندگان ما در در شوراهای برنامه ریزی فرهنگستان حضور دارند از این بیشتر چه کاری می‌توانستیم انجام دهیم؟ این تبادل کارشناس و ارتباط متقابل در سال‌های گذشته بدین شکل نبوده و با تأکید بنده شکل گرفته است.
تدوین شیوه نامه ویرایش برای کتابهای درسی
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به اینکه برای رسیدگی به امور ویرایشی کتابهای درسی که یکی از اضلاع زبان و ادب فارسی محسوب می‌شود شورای ویرایش با مسئولیت بنده در سازمان تشکیل شده است، گفت: نمایندگان زبان و ادب فارسی در جلسات شورا حضور دارند و در حال تدوین شیوه نامه مشترک بین سازمان و فرهنگستان زبان و ادب فارسی در حوزه ویرایش هستیم که در زمان نزدیک با حضور آقای حداد عادل رئیس فرهنگستان، بنده و همکاران از آن رونمایی خواهد شد؛ شیوه نامه ویرایش مبنایی برای ویرایش تمام تولیدات سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی از جمله کتابهای درسی، مجلات رشد و ... خواهد بود.
چرا مولفان از حلقه‌ای بسته انتخاب می‌شوند؟
ملکی در پاسخ به این پرسش، آیا این انتقاد درست است که مولفان به ویژه در کتاب فارسی از حلقه بسته‌ای انتخاب می‌شوند؟ متذکر شد: اگر حلقه بسته به این معنا باشد که افرادی در طول زمان شناسایی شده‌اند و به تدریج اعتمادی متقابل بین آنها و سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی شکل گرفته است همچنین از جهت توانایی تخصصی و آموزشی این افراد هم یک اطمینان نسبی به دست آمده بنابراین در برنامه ریزی درسی و تدوین کتابهای درسی از آنها استفاده می‌شود چه بسا بخشی از این حرف درست است، البته تمایل نداریم این شیوه برای همیشه باقی بماند.
استفاده از نظرات اساتید دانشگاه در اعتباریابی کتابهای درسی
وی ادامه داد: از نظرات و دیدگاه‌های تعداد قابل توجهی از اساتید دانشگاه در اعتباریابی کتابهای درسی استفاده می‌کنیم. در گذشته و هم‌اکنون این کار انجام می‌شود اما حقیقت مسئله این است که ما از این شیوه راضی نیستیم و بنده اعتقاد دارم باید فضای برنامه ریزی درسی و تألیف کتابهای درسی را در سطح ملی بگسترانیم به این معنا، به این سمت حرکت کنیم که راهنمای برنامه درسی را در درس فارسی و سایر دروس آماده، استانداردهای لازم را تدوین و سنجه‌های مشخص تولید و آن را در قالب فراخوان به جامعه اعلام کنیم.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بیان کرد: بر این اساس هر گروه، استاد، دانشگاه و افرادی که می‌توانند متناسب با این سنجه‌ها و شاخص‌ها به تألیف و تولید بسته‌های تربیت و یادگیری اقدام کنند، تولیدات خود را به سازمان پژوهش ارائه دهند تا در کارگروه مربوطه بررسی شود و پس از آن، تولیدات متناسب با استانداردها را انتخاب خواهیم کرد با این کار ممکن است به جای یک کتاب چند کتاب در یک عنوان درسی داشته باشیم و به سمت چند تالیفی شدن کتابهای درسی برویم؛ این پروژه اصلی و عمیق ما است و هم اکنون به این سمت حرکت می‌کنیم.
انتهای پیام/
