نقش راهبردی روابط عمومی در مأموریت خطیر زندان و زندانبانی
روابط‌عمومی سازمان زندان‌ها به دنبال آن است تا حواشی نادرست و سوءاستفاده جریان رسانه‌ای ضدمنافع ملی حول «زندان، زندانی و زندانبانی» را رفع کند.
به گزارش خبرنگار قضائی خبرگزای تسنیم؛ محمودرضا کریمی، مشاور رئیس و مدیر روابط عمومی سازمان زندان‌ها به مناسبت روز جهانی ارتباطات و روابط عمومی طی یادداشتی با موضوع "نقش روابط عمومی در رفع شبهات مطرح شده درباره زندان، زندانی و زندانبانی" نوشت:
"در همهمه دنیای پرتلاطم امروز که اطلاعات شبکه‌ای حرف اول را می‌زند، این «ارتباطات» و علم «روابط‌عمومی» است که نقشی بنیادی مابین بشر و متعلقاتش ایفا می‌کند. اغراق نیست اگر بگوییم جهان امروز وامدار ارتباطات است، همان عنصری که می‌تواند پدیده رانت اطلاعاتی را باعث شود و سازمانی را چابک و دیگری را رو به افول ببرد و اینگونه زمینه‌ساز رابطه‌ای معنادار میان قدرت اطلاع‌رسانی حکومت‌ها با جایگاه آنان شود.
چیستی نقش روابط عمومی در سازوکار اجرایی
نقش ارتباطات و ابزار اجرایی آن یعنی روابط‌عمومی، در دهکده جهانی امروز به مانند رسانه‌ای فراگیر است که سازوکارش مرتبط با هدایت افکار عمومی و دستگاه‌های سازمانی معنا می‌یابد؛ به این شکل نیز نقش بیلبورد تبلیغاتی و پیشانی خبری سازمان یا نهاد متبوع را ایفا می‌کند. فراموش نکنیم این عملکرد روابط‌عمومی است که موجب شکل‌گیری تفکر مثبت یا منفی مردم نسبت به عملکرد دستگاه مربوطه می‌شود.
روابط‌عمومی به مثابه علم مدیریت چرخه اطلاعات است که هر سازمانی برای برقراری ارتباطات مؤثر با گروه‌های هدف شکل می‌دهد و این فراگرد اطلاعاتی و ارتباطاتی را در پی ساخت روابطی تفاهم‌آمیز با کارکنان، مشتریان، سرمایه‌گذاران، رأی‌دهندگان و عموم مردم به‌کار می‌برد. این پل ارتباطی، امروز به‌سمت روابط عمومی دیجیتال و بعد از آن، آنلاین در حرکت است. هر چند متأسفانه هنوز هم در سیستم سازمانی کشورمان، نگرش به روابط عمومی صرفاً متوجه بُعد «تبلیغاتی» آن است و کمتر به بازآفرینی مفاهیم ارتباطات تعلق دارد.
انواع روابط عمومی در سازمان‌ها
شاید مصطلح‌ترین تقسیم‌بندی از واژه روابط عمومی، تعریف آن در سه شاخه توجیه‌گر، تبیین‌گر و تحلیل‌گر باشد. بر این مبنا روابط عمومی توجیه‌گر با ایفای نقشی سازمان‌محور و مدیرمحور، به‌طور مستمر سعی در توجیه دیدگاه مدیران و منافع سازمان خود می‌کند و حتی با تحریف، پنهان‌کاری، دروغ و گمراهی راه‌های نشر اطلاعات واقعی و عینی سازمان به خارج را مسدود می‌سازد. نهایتاً با تبلیغات فریب‌دهنده سعی در بَزَک کردن اهداف برنامه‌های سازمان دارد. روابط عمومی تبیین‌گر در خوش‌بینانه‌ترین شکل خود کارکردی توصیف‌کننده و روایت‌گر خواهد داشت که به دنبال رویدادها و وقایع حرکت می‌کند و تنها به شرح و بیان و گزارش آنها می‌پردازد. این نوع روابط عمومی فاقد برنامه استراتژیک و اجرایی است و به صورت منفعل، بدون ابتکار و خلاقیت با روزمرگی انجام تکلیف می‌کند.
شکل تحلیل‌گر آن اما سیمای یک روابط عمومی با برنامه را دارد که پیشاپیش امور، رویدادها و روندها حرکت کرده و به سطح مشاور مدیریت ارتقا می‌یابد. بنابراین در تعیین سیاست‌ها و خط‌مشی‌های سازمان مشارکت می‌کند. این جنس از روابط عمومی، تقویت درک متقابل با مخاطبان را هدف قرار داده و با استدلال و منطق، ضمن صیانت از منافع سازمان، از منافع مردم، دولت و دیگر نهادها هم پاسداری می‌کند.
نقش روابط عمومی در پیشبرد راهبرد سازمان زندان‌ها
سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، به عنوان یک نهاد اجتماعی و امنیتی، نقش مؤثری در توسعه امنیت پایدار و سلامت اجتماعی دارد. مأموریت‌ها و برنامه‌های این سازمان عمدتاً حول کاهش جمعیت کیفری با تغییر مجازات‌ها به نفع محکومان، حمایت از خانواده زندانیان، کاهش آسیب‌ها و متقابلاً تقویت برنامه‌های اصلاحی و تربیتی زندان به همراه توانمندسازی زندانیان و نهایتاً متوجه مراقبت‌های بعد از خروج آنان خواهد بود.
ذکر این نکته لازم است که راهبرد اصلی سازمان زندان‌ها امر هویت‌سازی عمومی و نخبگانی و خروجی آن درقالب اصلاح و تربیت و تبدیل شدن این دستگاه بزرگ به آموزشگاه نیکی‌هاست تا ایجادگر سرمایه‌های اجتماعی برای جامعه باشد. بنابراین روابط عمومی سازمان می‌تواند در چارچوبی مدون و علمی و با نگرش جامع اجتماعی و آینده‌پژوهی و سپس آینده‌نگاری، این مأموریت‌ها را در بستر بزرگ رسانه‌ها و ارتباطات تسهیل کند.
مأموریت‌ها و راهبردها
رویکرد «روابط‌عمومی» در سازمان زندان‌ها و اقدامات تأمینی و تربیتی کشور، ارتقای سطح اعتماد عمومی و ایجاد سرمایه اجتماعی پایدار است. بنابراین در جهت تحقق آن مأموریت‌هایی در پیش می‌گیرد که در ابعاد اطلاع‌رسانی و ارتقای آگاهی عمومی نسبت به عملکرد سازمان، بازتاب عمومی و همگانی خدمات و فعالیت این نهاد، ارتباط و تعاملات سازنده با دیگر دستگاه‌ها و سازمان‌های کشور، تعامل متقابل و در عین حال توسعه ارتباطات رسانه‌ای با ایجاد بستر تعاملات نخبگانی و شبکه‌سازی درون و برون‌سازمانی تجمیع می‌شود.
برای رسیدن به این اهداف لازم است مرکز روابط عمومی، راهکارهایی را تعریف کرده و به جریان بیندازد که از جمله می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: تولید بسترهای خبری جریان‌ساز مبتنی‌‌بر سیاست‌های سازمان زندان‌ها، فعال‌سازی ظرفیت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی ناظر به تنویر افکار عمومی، تولید سرمایه اجتماعی با بهره‌گیری از آفرینش‌های هنری و رسانه‌ای، توسعه تعاملات و ارتباطات درون‌سازمانی، ایجاد و بسط ارتباطات بین‌المللی با مراجع رسمی، دانشگاهی و ظرفیت‌های مردمی، تولید محتوای رسانه‌ای، ارتقای جایگاه نظام اصلاح و تربیت در صحنه بین‌الملل با محصولات هنری و رسانه‌ای و ... .
ترسیم چهره‌ای واقعی از زندان‌ها
در دستگاهی همچون سازمان زندان‌ها و بنابر تعریف مأموریت‌های آن، روابط عمومی جایگاهی حائز اهمیت است؛ جایگاهی که نقش آن نه فقط در تبلیغ و اطلاع‌رسانی بلکه در بهینه‌سازی امور خواهد بود. این وظیفه حساس فقط در اطلاع‌رسانی و تعامل با رسانه‌ها خلاصه نمی‌شود بلکه رویکرد خبری‌اش را به‌سمت ارتقای ضریب نفوذ سازمانی میان افکار عمومی و تعامل دوسویه با مخاطب خواهد برد.
ناگفته نماند با توجه به حواشی نادرست و سوءاستفاده جریان رسانه‌ای ضدمنافع ملی از «زندان، زندانی و زندانبانی» کشورمان، مرکز روابط عمومی این سازمان در راستای رفع شبهات مردم، توجه جدی بر نقش «آفند و پدافند» دارد تا همواره واکنش و کنش‌ها به هجمه‌های رسانه‌ای در خصوص عملکرد سازمان زندان‌ها را مدیریت کند.
اینگونه نیز روابط عمومی در چنین سازمانی، درکنار وظایف ثابتی همچون فرآیند خبری، مدیریت فراگرد ارتباطات را هم خواهد داشت تا جلوه‌ای شفاف از اهداف، عملکرد و خروجی زندان‌های کشور را در معرض نمایش و قضاوت عموم قرار دهد. این کارکرد در دستگاه‌های حساس همواره سختی دوچندانی را در پی دارد که قابل ارج و ارزش‌گذاری است. اینچنین هم باید تلاش‌های حوزه وسیع رابطان عمومی خانواده بزرگ سازمان زندان‌ها را بیش از اینها دید و مورد توجه قرار داد.
انتهای پیام/