آزادسازی خرمشهر| از دژهای مستحکم رژیم بعث تا نقش توپخانه در «عملیات بیت‌المقدس»/ عقب‌نشینی تاکتیکی صدام بی نتیجه ماند
یک رزمنده دفاع مقدس، عملیات بیت‌المقدس را یکی از پرافتخارترین عملیات‌های جنگ عنوان کرد و گفت: پشتیبانی توپخانه و حجم آتش بر سر دشمن باعث تضعیف قوای آنها شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «واقعه آزادی خرمشهر از دور فقط یک حادثه تاریخی است که برای ملت ایران هیجان‌آور و افتخارآمیز است؛ ولی از نزدیک، این قضیه شبیه یک معجزه بزرگ بود». این جمله از سخنان گرهربار رهبر انقلاب اسلامی در اول خرداد ماه 1381 است که به موضوع عملیات بیت‌المقدس اشاره دارند.
این عملیات، در منطقه جبهه جنوبی(غرب رود کارون)، با رمز عملیات یا علی بن ابیطالب علیه السلام، در تاریخ 10 اردیبهشت ماه تا سوم خرداد ماه سال 1361 آغاز شد، مهمترین اهداف آن آزادسازی شهرهای خرمشهر و هویزه؛ همچنین خارج کردن شهرهای از برد توپخانه دشمن بود.
لذا خبرگزاری تسنیم برای پی بردن به عمق این افتخار و بررسی ابعاد این عملیات با فرماندهان و رزمندگان دفاع مقدس گفتگو کرده‌است. در این قسمت با سردار رضا نامی از فرماندهان دفاع مقدس گفتگو کرده‌ایم که متن کامل گفتگو به شرح زیر است:
* عملیات بیت‌المقدس یکی از پرافتخارترین عملیات‌های جنگ تحمیلی است/ وحدت رزمندگان اسلام در دوره دوم جنگ
سردار رضا نامی از فرماندهان توپخانه در سال‌های دفاع مقدس در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عملیات بیت‌المقدس را یکی از پرافتخارترین عملیات‌های جنگ تحمیلی عنوان کرد و گفت: برای اینکه این عملیات با این وسعت برای مردم گرانقدر روشن شود می‌بایست به ابعاد و اهداف مختلف آن اشاره کرد چراکه با شناخت دقیق آن، بهتر می‌توانند عظمت این عملیات را درک کنند.
وی با بیان اینکه تا زمان عملیات بیت‌المقدس، حدود یک سال و 9 ماه از آغاز جنگ گذشته است؛ تصریح کرد: کارشناسان دفاع مقدس، جنگ تحمیلی را به دو دوره تقسیم می‌کنند. دوره اول به زمان فرماندهی بنی‌صدر اختصاص می‌یابد که در این دوره به دلیل روش‌های منافقانه و تاکتیک‌های غلط باعث کاهش پیروزی‌ها در میدان نبرد شد.
این رزمنده دفاع مقدس به فرماندهی شهید صیاد شیرازی به عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش و دوره دوم جنگ تحمیلی اشاره کرد و گفت: پس از عزل بنی‌صدر، دوره دوم جنگ تحمیلی آغاز می‌شود. در این دوره، برای نحوه مقابله با دشمن، روش‌های جدیدی ایجاد می‌شود. همچنین میان شهید صیادشیرازی و محسن رضایی وحدتی مثال‌زدنی ایجاد می‌شود که هماهنگی و انسجام رزمندگان باعث عملیات‌های منسجم علیه رژیم بعث شد.
* عملیات طریق‌القدس، باعث اختلاف در نیروهای رژیم بعث شد
نامی به عملیات ثامن‌الائمه پرداخت و گفت: این عملیات باعث شد حصر آبادان شکسته شود. همچنین تغییر تاکتیک عملیات‌ها، از روز، به شب باعث شد نیروهای ایرانی نقطه ضعف دشمن را شناسایی و بر علیه آنها استفاده کنند. پس از آن نیز عملیات طریق‌القدس صورت گرفت که باعث آزادسازی مرکز استان خوزستان شد و اختلافات زیادی میان نیروهای رژیم بعث عراق به ارمغان آورد.
وی با بیان اینکه بررسی عملیات طریق‌القدس بسیار مهم است، تصریح کرد: فرماندهان، اعتماد به نفس بزرگی را به رزمندگان اسلام دادند و همین امر باعث شد که وسعت منطقه عملیاتی بسیار وسیع‌تر برگزار شود، چراکه سپاه نیز نیروهای پیاده را به صورت تیپ تشکیل داد و وارد میدان نبرد کرد.
این پیشکسوت دفاع مقدس «عملیات فتح‌المبین» را فتح‌الفتوح خواند و با بیان اینکه این عملیات غنیمت‌های بی‌شماری را از آن رزمندگان اسلام قرار داد، افزود: با توجه به تشکیل تیپ‌های پیاده توسط سپاه پاسداران این غنیمت‌ها باعث شد، تیپ‌های خود را در بخش ادوات و غیره مجهز کند؛ بنابراین عملیات فتح‌المبین طی یک هفته یکی از عملیات‌های بسیار ارزشمند است که به اعتراف صدام کمر ارتش رژیم بعث را شکست.
* توپ‌های بعثی علیه بعثی‌ها
نامی در بخش دیگری از سخنان خود به نقش توپخانه و پشتیبانی این رسته نظامی پرداخت و گفت: پس از پیروزی رزمندگان اسلام توپ‌های رژیم بعث به سمت خود آنها برگردانده شد و با اجرای آتش روی نیروهای پیاده آنها که در حال عقب‌نشینی بودند باعث شد پیروزی ملت ایران دوچندان شود.
وی با تأکید بر اینکه فرماندهان پس از این عملیات تصمیم گرفتند بلافاصله عملیات دیگری را شکل دهند، خاطرنشان کرد: معمولاً پس از عملیات‌ها می‌بایست نیروها، خود را بازسازی کنند، اما این ابتکارعمل فرماندهان باعث غافلگیری دشمن شد. همچنین که این پیروزی بزرگ، اعتماد به نفس بسیار خوبی به رزمندگان داد. برای همین با کمتر از یک ماه عملیات بیت‌المقدس در یک مقیاس وسیع‌تر با تجربه عملیات‌های ثامن‌الائمه، طریق‌القدس و فتح‌المبین در جنوب خوزستان برگزار شد.
این رزمنده دفاع مقدس ادامه داد: زمانی که وارد میدان نبرد شدیم جاده اهواز - خرمشهر و غرب رودخانه کارون کاملاً در اختیار رژیم بعث عراق بود. برای همین با توپ‌های غنیمتی، آتش فراوانی بر سر دشمن فرود آوردیم. بنده زمانی که از دکل دیدبانی پشت رودخانه کاروان، یعنی دشت میان رودخانه کارون و جاده اهواز - خرمشهر را نگاه می‌کردم دیدم، دشمن با سنگرهایی، آنجا را به یک دژ بسیار مستحکم تبدیل کرده‌است که ابتدا برای خود من آزادسازی خرمشهر غیرقابل باور بود.
* مقاومت جدی رژیم بعث برای اشغال خرمشهر
نامی با بیان اینکه رژیم بعث عراق پس از اشغال خرمشهر استحکامات بسیار زیادی برای حفظ و اشغال آن شهر تدارک دیده بود؛ یادآور شد: عملیات بیت‌المقدس در مراحل مختلف در دهم اردیبهشت‌ماه سال 61 برگزار شد که در مرحله اول قرار بر این بود که جاده اهواز - خرمشهر آزاد شود که نیروها پس از طرح‌ریزی و آماده‌سازی علیه رژیم بعث عمل کردند که الحمدلله با موفقیت همراه می‌شود.
وی به مقاومت رژیم بعث عراق اشاره کرد و با بیان اینکه رژیم بعث عراق برای اشغال این شهر تمام توان خود را به کارگیری کرد، افزود: پس از آزادسازی این منطقه حاج احمد متوسلیان گردان‌ها را جمع‌آوری کرد و آنهایی که در غرب جاده بودند را به پشت جاده آورد که آن منطقه را تثبیت کند و پس از تثبیت این منطقه مرحله دوم آغاز شد.
این رزمنده دفاع مقدس با اشاره به اینکه شمال جاده اهواز-خرمشهر تا پادگان حمید همچنان در اشغال نیروهای دشمن بود، افزود: این منطقه طی یک هفته نبرد سنگین -دشمن از مقابل از شمال و جنوب محور عملیاتی مقاومت می‌کرد- با نهایت از خودگذشتگی رزمندگان اسلام این منطقه را آزاد کردند.
* پشتیبانی توپخانه و حجم آتش بر سر دشمن باعث تضعیف قوای دشمن شد
نامی به نقش تأثیرگذار توپخانه در آزادسازی جاده اهواز - خرمشهر اشاره کرد و گفت: توپ‌های 130م‌م، 122 م‌م و 152 م‌م به اجرای آتش علیه دشمنان می‌پرداختند که این اجرای آتش باعث خنثی شدن پاتک‌های دشمن مخصوصا در ایستگاه گرمدشت شد.
وی به ذکر خاطره‌ای در این ایام اشاره کرد و گفت: «یک روز ظهر، سکوتی منطقه را فراگرفت یعنی انگار نه انگار که در منطقه جنگی قرار داریم. دیدم عده‌ای در جاده در حال حرکت هستند که معلوم نیست دشمن بوده و یا نیروهای خودی. برای همین خدمت برادر گرجه‌ای رسیدم که ایشان را مطلع کنم. وقتی به ایشان رسیدم دیدم از شدت خستگی نیمه بی‌هوش در سنگر افتاده‌اند. هر کاری کردم ایشان بیدار نشد. پس از آنکه این افراد را دیدم پیش خود گفتم اگر اینها نیروهای بعثی باشند کار رزمندگان تمام است؛ برای همین مجدداً به سنگر برگشتم و با هر چه در توانم داشتم ایشان را بیدار کردم. اینقدر ایشان خسته و ناتوان شده بود که می‌بایست با صدای بسیار بلند موضوع را می‌گفتم. پس از آنکه این موضوع را به ایشان گفتم سریعا خود را به منطقه رساند و به بنده اعلام کرد من خودم را با آنها درگیر می‌کنم تو نیز به اجرای آتش توپخانه بر سر آنها گلوله بریز.» شهید گرجه‌ای -فرمانده گردان سلمان- در همین منطقه به شهادت رسید. پس از آن بود که دیدیم نیروهای بعث مثل مور و ملخ خود را به جاده رساندند و در تدارک حمله هستند که به لطف خدا با اجرای آتش توپخانه آنها را مجبور به عقب‌نشینی کردیم.
این رزمنده دفاع مقدس به رشادت‌ها و ایثارگری‌های رزمندگان اسلام پرداخت و گفت: در همین گردان سلمان که 300 نیرو داشت اکثر آنها یا شهید و یا مجروح شده بودند، اما باز هم در برابر ارتش تا بن دندان مسلح رژیم بعث ایستادگی کردند که پس از یک هفته مقاومت دشمن را خسته کرد و مرحله دوم آغاز شد.
* صدام از ترس از دست دادن خرمشهر از غرب عقب‌نشینی تاکتیکی کرد
نامی با بیان اینکه در مرحله دوم نیروها به مرزهای بین‌المللی می‌رسند، تصریح کرد: رزمندگان اسلام توانسته بودند از دژ مستحکم شمال شلمچه و جاده اهواز - خرمشهر ایجاد شده بود عبور کرده و به منطقه مرزی و بین‌المللی برسند و مناطق جنوب خوزستان آزاد می‌شود. در همین حین متوجه شدیم که ارتش عراق از غرب عقب‌نشینی تاکتیکی کرده است که این موضوع بیانگر آن بود که این منطقه برای رژیم بعث بسیار با اهمیت است.
وی با بیان اینکه دشمن هیچگاه باور نمی‌کرد متحمل چنین شکست بزرگی شود، یادآور شد: آنها با عقب‌نشینی در غرب تلاش کردند تمرکز جدی در محور شلمچه تا خرمشهر داشته باشند و یک خط دفاعی مستحکم مقابل ایران ایجاد کنند تا رزمندگان اسلام نتوانند خرمشهر را آزاد کنند.
این رزمنده دفاع مقدس با بیان اینکه با توجه به دیوار دفاعی مستحکم، صدام ادعا کرد که اگر ایرانیان بتوانند خرمشهر را آزاد کنند کلید بغداد را به نیروهای ایرانی می‌دهم، تصریح کرد: این سخنان صدام بیانگر آن بود که این منطقه دیوار دفاعی بسیار مستحکمی دارد.
* فرماندهان تمام توان خود را برای آزادسازی خرمشهر خرج کردند
نامی به مقاومت رژیم بعث عراق در برابر آزادسازی این منطقه اشاره کرد و گفت: این مقاومت باعث شد جنگ سختی میان رزمندگان اسلام و رژیم بعث قرار بگیرد. شهید صیاد شیرازی می‌گوید: «حاج احمد متوسلیان که یکی از فرماندهان شجاع و جسور دفاع مقدس است اعلام کرد که برای مرحله سوم آمادگی نداریم و اکثر فرماندهان نیز آمادگی اجرای مرحله سوم را نداشتند». اما ضرورت اجرای سوم که بیان شد تمام فرماندهان مصمم شدند با نیروهای اندکی که در اختیار دارند این مرحله را نیز آغاز کنند.
وی به موفقیت‌آمیز بودن مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس پرداخت و گفت: مرحله سوم عملیات بیت‌المقدس در شامگاه یکم خردادماه به صورت موفقیت‌آمیز پایان یافت و در مرحله چهارم نیروها موفق می‌شوند مسیر منتهی به خرمشهر را کامل ببندند و دشمن تلاش کرد محاصره را بشکند که ناموفق بود.با توجه به اینکه دشمن در محاصره قرار می‌گیرند، نیروهای بعثی تضعیف روحیه می‌شوند و پس از دیدن رزمندگان اسلام، گروه گروه خود را تسلیم کردند و پس از 24 روز نبرد جانانه، خرمشهر آزاد می‌شود.
این رزمنده دفاع مقدس ادامه داد: زمانی که خبر آزادسازی خرمشهر از طریق رادیو و تلویزیون به مردم ایران اعلام شد مردم همانند پیروزی 22 بهمن وارد خیابان‌ها شدند و به شادی و خوشحالی پرداختند.
*اشغال خرمشهر اهرم فشار دشمن برای شرکت ایران در مذاکرات صلح
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، رژیم بعث عراق با اشغال خرمشهر می‌کوشید مهمترین اهرم فشار خود را برای واداشتن ایران به شرکت در مذاکرات صلح، حفظ کند. متقابلاً آزادسازی این شهر می‌توانست نماد اثبات برتری ایران در جنگ تحمیلی باشد.
با توجه به اهمیت این منطقه در تعیین سرنوشت جنگ، عملیات «بیت‌المقدس» را سپاه و ارتش طراحی و اجرا کردند. عملیات پشتیبانی را قرارگاه فجر که از عملیات «فتح‌المبین» در منطقه مانده بود؛ در فکه انجام داد و حدود 2000 اسیر گرفت. در منطقه عملیات اصلی، در مرحله اول، جاده اهواز-خرمشهر از کیلومتر 68 تا کیلومتر 103 تصرف، تثبیت و کلیه رخنه‌ها ترمیم شد.
در مرحله دوم، ضمن آزادسازی مسافت بیشتری از این جاده، پیشروی به سمت مرز در محدوده ایستگاه «حسینیه» آغاز شد. رژیم بعث عراق هراسان از تکرار «فتح‌المبین»، از منطقه وسیعی شامل پادگان حمید، هویزه و جفیر، 2 لشکر خود را عقب کشید تا آنها را از انهدام برهاند. در مرحله سوم، تهاجم برای آزادی خرمشهر آغاز شد، اما هوشیاری و تمرکز نیروهای دشمن در خطوط پدافندی موجب شد، ماموریت نیروهای خود به انجام نرسد.
در مرحله چهارم که قرارگاه فجر نیز در کنار سه قرارگاه قدس، فتح و نصر وارد عملیات شده بود، انسداد جاده خرمشهر-شلمچه و تامین «نهر عرایض» و «پل‌نو» موجب شد که نیروهای بعثی تسلیم شوند و در نتیجه خرمشهر در ساعت 11 صبح روز سوم خرداد ماه سال 1361 آزاد شود. در این عملیات هشت لشکر و 15 تیپ مستقل رژیم بعث از 50 تا 80 درصد آسیب جدی دیدند.
انتهای پیام/