قرآن در جهان|آیه‌های وحی در سرزمین تزارها/ اجرای سیستم «قرآن به‌جای موسیقی» در تاکسی‌های اسلامی روسیه
اسلام دومین دین در روسیه است و تلاش‌ها برای ضربه زدن به وجهه اسلام در جهان باعث تمایل مردم این کشور برای به دست آوردن اطلاعات بیشتری از دین اسلام شده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، اولین آشنایی روس‌ها با اسلام به قرن هشتم هجری قمری مربوط است؛ زمانی که از طریق تماس‌های بازرگانی و دیپلماتیک با بلغارستان ولگا، خوارزم، دربند و ماوراءالنهر اسلام در حال توسعه در سرزمین تزارها بود. تا اواسط قرن سیزده میلادی بخش عمده زمین‌های روس نشین جزو مدار نفوذ سیاسی، ایدئولوژیکی و فرهنگی اردوی طلایی قرار گرفت که در آنجا اسلام از نفوذ فراوانی برخوردار بود. اسلامی سازی اردوی طلایی صد سال بعد به پایان رسید. در آن سال‌ها در روسیه هر چیزی مرتبط با اردوی طلایی و اسلام اعتبار بالایی داشت. آیات قرآن در داخل کرملین مسکو که تا پایان قرن پانزدهم مقر رسمی باسقاق‌ها، مسئولین جمع‌آوری مالیات برای مرکز اردوی طلایی مستقر بود، طنین‌انداز می‌شد. در آن زمان همزیستی مسیحیت ارتدوکس که در روسیه حاکم بود و اسلام به عنوان دین اردوی حاکم دیده می‌شد.
خبرگزاری تسنیم به منظور آشنایی با جایگاه دین اسلام و آموزه‌های قرآن و حدیث در میان مردم روس، به بررسی تاریخ و فعالیت‌های قرآنی در این کشور پرداخته است.
ورود اسلام به روسیه
طی مدت زیادی ترجمه رساله‌های مذهبی و فلسفی و همچنین آثار تاریخی ضد اسلامی یونانی، لاتین و لهستانی، منبع اصلی اطلاعات روس‌ها درباره اسلام و قرآن بود.
طی چند قرن اطلاعات تحریف‌شده درباره قرآن و پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله و نیز درباره ارکان اسلام که از همان آثار برگرفته شده بود، آثار تاریخی، تاریخی ـ ادبی و قابل درک عمومی به زبان روسی را پر می‌کرد. در همان دوران بود که قرآن برای اولین بار در سال 1801 میلادی در قازان چاپ و منتشر شد.
در حال حاضر، اسلام دومین دین در روسیه است و تلاش‌ها برای ضربه زدن به وجهه اسلام در جهان باعث تمایل مردم این کشور برای به دست آوردن اطلاعات بیشتری از دین اسلام شده است. البته هیچ آمار رسمی در این خصوص وجود ندارد، چراکه سرشماری و گرفتن آمار از تعداد مسلمانان روسیه و حتی غیرمسلمانان در این کشور گسترده، بسیار سخت است.
حدود 20 میلیون نفر مسلمان بومی در روسیه زندگی می‌کنند که تقریباً 20 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند. در حالی که جمهوری‌های روسیه نیز دارای تعداد زیادی مسلمان هستند و به عنوان بزرگترین اقلیت دینی در روسیه به شمار می‌روند.
پیش‌بینی تسلط اسلام بر روسیه تا سی سال آینده
با توجه به افزایش گرایش روس‌ها به اسلام و نیز بالا بودن میزان زاد و ولد در بین مسلمانان روسیه، پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2050 میلادی بیشتر شهروندان این کشور مسلمان باشند.
مسئولان روسی از رشد چشمگیر دین اسلام و ترویج فرهنگ قرآنی در میان مردم این کشور خبر می‌دهند. آنها می‌گویند: در چند سال آینده، یک سوم ساکنان روسیه مسلمان خواهند بود و در نیم قرن آینده، شمار مسلمانان در کشور ما بر پیروان ادیان دیگر برتری خواهد یافت.
تعداد روس‌های پیرو دیگر ادیان در حال حاضر در مناطق سنتی مسلمانان نشین روسیه رو به کاهش است، در حالی که میزان زاد و ولد در میان مسلمانان افزایش یافته است. مسئولان این کشور معتقدند که هیچ راه فراری از این موضوع وجود ندارد و در نسل‌های آینده اروپا، اروپایی‌های غیر مسلمان در اقلیت خواهند بود. درنتیجه تا 50 سال آینده، اسلام تبدیل به دین اول مردم روسیه می‌شود.
البته در حال حاضر، فضا برای فعالیت‌های قرآنی تا جایی که سیاست‌های دولت روسیه تأمین شود، گسترده است و بیشترین مشکل مسلمانان برای ترویج معارف قرآنی، نهادهای داخلی هستند که برای مشارکت با نهادهای اسلامی مراحل طولانی را طی می‌کنند.
دانشکده قرآن کریم در روسیه
دانشگاه اسلامی تاتارستان، یکی از دانشگاه‌های کشور روسیه است که به تحقیق، پژوهش و آموزش علوم اسلامی و معارف قرآنی می‌پردازد. این دانشگاه دو دانشکده قرآن کریم و شریعت اسلامی دارد که هزاران فارغ‌التحصیل به عنوان مبلغ و استاد را از کشورهای اسلامی جذب می‌کند.
همچنین در همایش‌ها و کنفرانس‌هایی که در این دانشگاه برگزار می‌شود، موضوعات گوناگونی قرآنی و دینی مورد تحقیق و بررسی قرار می‌گیرند؛ موضوعاتی مانند اسلام و علاقه به قرآن کریم در روسیه، کمبود مبلغان فرهنگی و قرآنی، ساخت مساجد جدید، بازسازی و مرمت مساجد قدیمی، بررسی همبستگی مالی با مؤسسات آموزش اسلامی.
نکته جالب این است که حتی در مراسمی به مناسبت سالگرد تأسیس دانشگاه اسلامی، نخستین مرکز امور اقتصادی و مالی اسلامی در این دانشگاه افتتاح شد.
مسابقات حفظ قرآن کریم
در کشور روسیه، مسابقات حفظ قرآن کریم به منظور ترویج فرهنگ قرآنی در این کشور برگزار می‌شود. امسال هم این دوره از مسابقات بین‌المللی حفظ قرآن کریم در مسکو، پایتخت روسیه، برگزار شد.
این مسابقات توسط اداره دینی شورای مفتیان بخش اروپایی روسیه و با کمک رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران، وزارت اوقاف کویت، سفارت مالزی در مسکو، بنیاد حمایت از علم، فرهنگ و آموزش اسلامی در روسیه، وزارت اوقاف عربستان سعودی و شرکت آلماز هولدینگ از روسیه و با حضور حافظان قرآن کریم از کشورهای مالزی، عمان، ترکیه، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان، داغستان، تاتارستان و دیگر مناطق مختلف روسیه برگزار شده است.
در عین حال، امروزه برگزاری مسابقات بین‌المللی حفظ و قرائت قرآن در فدراسیون روسیه که با همکاری رایزنی فرهنگی ایران در مسکو برگزار می‌شود، در این کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که این مسابقات از سوی بسیاری از شخصیت‌های روس پذیرفته‌شده و بسیاری از جمهوری‌های دیگر این کشور الگوبرداری از آن را در دستور کار خود داده‌اند.
مسابقات قرائت و ترتیل قرآن کریم
یکی دیگر از فعالیت‌های قرآنی مسلمانان روسیه، برگزاری مسابقات ترتیل و قرائت قرآن کریم در ایالت‌های گوناگون این کشور است که به ترویج دین اسلام و معارف قرآنی کمک زیادی می‌کند. مسابقات قرآن کریم در رشته‌های گوناگون در مسکو، از سال 2000 میلادی تا به حال هر سال در این شهر برگزار می‌شود.
این مسابقات در سال 2000 میلادی فقط با حضور دانش‌آموزان و دانشجویان مسلمان مسکو در مسجد اعظم این شهر برگزار شد. سپس در سال 2005 میلادی این مسابقات به صورت سراسری برگزار شد و از سال 2007، شورای مفتیان روسیه تصمیم گرفت که برگزاری این مسابقات را با حضور قاریان و حافظانی از سراسر جهان اسلام ادامه دهد.
در سال‌های اخیر هم این دوره از مسابقات در رشته قرائت قرآن کریم با حمایت شورای مفتیان روسیه، سازمان کنفرانس اسلامی و سازمان یونسکو با شرکت نمایندگانی از کشورهای اسلامی و اقلیت‌های مسلمان کشورهای غیر اسلامی در مسکو برگزار می‌شود.
با توجه به اینکه مسابقات قرآن روسیه، سنت ادغام مسلمانان این کشور در جامعه، گسترش آموزش و معرفی سنت‌های اسلامی را دربر می‌گیرد، سازمان یونسکو با هدف تأکید بر پیام این مسابقات، در برگزاری این دوره از رقابت‌ها مشارکت دارد.
مسابقه خوشنویسی قرآنی
شعبه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، طلاب حوزه علمیه «مریم سلطانوا» در اوفا، پایتخت جمهوری خودمختار باشقیرستان، هم‌زمان با آغاز ماه محرم‌الحرام، در مسابقه خوشنویسی قرآنی شرکت کردند. در این مسابقه که طلاب علاقه‌مند از سطوح مختلف حوزه حضور داشتند، با نوشتن آیاتی از قرآن کریم در خوشنویسی کلام وحی با یکدیگر مسابقه دادند.
البته به همت رایزنی فرهنگی کشورمان در روسیه، استادی جهت تدریس زبان فارسی و آموزش خوشنویسی به این جمهوری مسلمان‌نشین اعزام شده است. تعداد زیادی از افراد، با مشاغل مختلف از جمله طلاب حوزه علمیه، ائمه جماعات، دانشجویان و حتی اقشار عادی مردم، با حضور در این دوره‌های آموزشی که به‌صورت کوتاه مدت و بلند مدت برگزار می‌شود، علاقه‌مندی خود را به آموزش زبان فارسی و خوشنویسی نشان داده‌اند.
لازم به توضیح است خط این مردم تا دهه 30 قرن گذشته میلادی، مشابه خط فارسی بود. اما پس از آن، با اجبار نهادهای حکومتی، به سرلیک تبدیل شد و با فروپاشی شوروی، مردم و مسئولان این جمهوری، حرکت نوینی را به سوی احیای سنت‌های دینی و مذهبی آغاز کرده‌اند و امروزه مردم با شور و اشتیاق به پیشواز سنت‌های دینی می‌روند.
توزیع نسخ قرآنی در بین مردم
شورای مفتیان روسیه با همکاری کمیته مسلمانان بخش آسیایی روسیه چندین هزار نسخه قرآنی را به صورت رایگان در مناطق خاور دور، اورال و سیبری روسیه توزیع می‌کند.
کمیته مسلمانان بخش آسیایی روسیه در راستای فعالیت‌های خود در زمینه گسترش تعالیم دینی در میان مردم مناطق آسیایی روسیه، تصمیم گرفته است تا این نسخه‌های قرآنی را به مساجد و مراکز اسلامی شهرهای مختلف منطقه سیبری، اورال و خاور دور روسیه ارسال کند.
کتاب‌ها و جزوات آشنایی با قرآن
مسلمانان روسی برای آشنا کردن مردم این کشور با دین اسلام و کتاب مقدس قرآن، تلاش‌های زیادی انجام می‌دهند. یکی از اقدامات آنها در این زمینه، نگارش و چاپ و نشر کتاب‌ها و جزوات آموزشی گوناگونی درخصوص آشنایی با قرآن کریم و دستورات و مفاهیم دین اسلام است.
در این زمینه، کتاب «قرآن در روسیه» نوشته عارف علی اف با هدف پاسخگویی به شبهات در قرآن کریم و ارائه مفاهیم صحیح آن چاپ و منتشر شده است. این کتاب با هدف کمک به درک صحیح از مفاهیم و محتویات آیات قرآن مجید و اثبات تأثیرگذاری این آیات در زندگی انسان در صورت عمل به آنها، برای روسی زبانان به چاپ رسیده است.
بخش اصلی این کتاب به دنبال پاسخ به سخنان افرادی برآمده که در زمان شوروی سابق با چاپ مطالبی مانند «اسلام دین حمایت از ثروتمندان»، «جایگاه نابرابر زنان در جامعه در مقایسه با مردان و تحقیر شخصیت زنان» و یا «در قرآن ارزش‌های انسان تحقیر می‌شوند» قصد داشته‌اند اسلام را دینی تک بعدی، مروج تجاوزگری، وحشی‌گری و بی‌عدالتی معرفی کنند.
یکی دیگر از کتاب‌ها در این زمینه، جزوه آموزشی «آشنایی با اسلام» اثر راوی عین‌الدین رئیس شورای مفتیان روسیه (CMR) توسط انتشارات اسلامی و قرآنی همیاری فرهنگی، علمی و آموزشی به تازگی به چاپ رسیده است. این جزوه آموزشی شامل راهکارهایی مناسب از قرآن کریم و سیره اهل بیت علیهم السلام برای حل مشکلاتی است که مسلمانان در جامعه امروز با آنها روبرو هستند و مطالعه این کتاب برای رهبران دینی و مدیران مؤسسه‌های آموزشی اسلامی توصیه می‌شود.
این کتاب آموزشی در دو بخش تدوین شده است که بخش اول به منابع موجود در قرآن و سخنان پیغمبر اسلام صلی‌الله علیه و آله اختصاص یافته و بخش دوم به بررسی مفاهیم و اصول اسلامی می‌پردازد.
سیستم تاکسی اسلامی
علاقه مردم روسیه به قرآن کریم و معارف و مفاهیم این کتاب مقدس و همچنین اشتیاق آنها برای یادگیری دستورات دین اسلام تا آنجاست که در مسکو نیز در شهر کازان، پایتخت تاتارستان، یکی از جمهوری‌های روسیه که در آن بیشتر جمعیت را مسلمانان تشکیل می‌دهند، تاکسی اسلامی آغاز به کار کرده است که مردم در آن سیگار نمی‌کشند، دشنام نمی‌دهند و به‌جای موسیقی به قرآن گوش می‌دهند.
رئیس این شبکه جدید تاکسیرانی، توضیح داده است که: تفاوت اصلی این تاکسیرانی با دیگر تاکسی‌های موجود در این است که رانندگان ما مسلمان هستند؛ آنها سیگار نمی‌کشند، مشروبات الکلی نمی‌نوشند و دشنام نمی‌دهند. همچنین به هنگام حرکت در شهر در خودرو به‌جای موسیقی پاپ، موعظاتی از قرآن به زبان روسی پخش می‌شود که آن را نه‌تنها تاتارها و که مردم دیگر هم می‌فهمند.
انتهای پیام/