چرا میلیون‌ها سهامدار ، همتی را عامل ریزش بورس و بربادرفتن سرمایه‌های خود می‌دانند؟
عدم‌واریز منابع صندوق توسعه در زمان مقرر، عدم‌اجازه استفاده از تسهیلات برای صندوق‌ها و سبدگردان‌ها، فشار به بانکها برای خرید اوراق دولت، بالا بردن نرخ مبادلات بین‌بانکی از ۸درصد به نزدیک ۲۰درصد برخی انتقادات فعالان بورس نسبت به عملکرد همتی است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، عبدالناصر همتی این روزها در معرض توجه رسانه‌ها قرار گرفته است، از یک طرف به‌عنوان کاندیدای ریاست جمهوری اظهارات جدید و قابل تأملی را مطرح می‌کند و از سوی دیگر ماجرای عزل وی از ریاست بانک مرکزی و رشد چند هزار تومانی قیمت ارز حاشیه‌‌های تازه‌ای را در فضای اقتصادی ایران ایجاد کرده است.
جدای از عملکرد عبدالناصر همتی در حوزه "تورم، نرخ ارز و همچنین اظهار نظرهای وی درباره fatf و افزایش قیمت بنزین در آبان 98" که بارها به آنها اشاره شد موضوع بازار سرمایه و ابرنوسان سال 99 یکی از پرهزینه‌ترین اتفاقات سیاسی اقتصادی ایران را رقم زد و بسیاری بانک مرکزی را مقصر مستقیم بخشی از این چالش می‌دانند.
یکی از موضوعاتی که بسیاری از سهامداران معتقدند عامل اصلی ریزش بورس در نیمه سال قبل بود، عملکرد سیاست‌گذار پولی در اواخر سال 98 می‌باشد، این موضوع محدود به سهامداران و فعالان بازار نماند برخی اقتصاددانان و نمایندگان شناخته‌شده مجلس شورای اسلامی نیز اظهارنظرهای جدی در این حوزه داشتند.
علت اصلی افت‌وخیز سنگین بازار سهام در سال قبل به‌اذعان بسیاری از کارشناسان به نوسان قابل توجه نرخ سود بین‌بانکی باز‌می‌گردد. نکته قابل توجه در این حوزه اینکه اخیراً بانک مرکزی اقدام به انتشار نرخ سود بین‌بانکی نموده است، این نرخ در ماههای اخیر از حدود 20 درصد به محدوده 19.5 درصد کاهش یافته است.
شمس‌الدین حسینی در خصوص دستکاری نرخ بهره بین‌بانکی می‌گوید، خرداد ماه سال گذشته شاخص کل بورس حدود 2 میلیون واحد بود، در اثر سیاست‌گذاری دولت، سود بین‌بانکی از زیر 10 درصد تا 17 درصد افزایش پیدا کرد، معلوم است که این تصمیم موجب ریزش بازار سرمایه می‌شود. دولت و وزارت اقتصاد مردم را به بورس فراخواند اما همزمان نرخ سود بانکی را افزایش دادند. به‌طور کلی و در خوش‌بینانه‌ترین حالت می‌توان گفت سیاست‌گذاران پولی و بانکی با هم هماهنگ نبودند و ابرنوسان بورس در سال گذشته شکل گرفت.
نکته جالب توجه اینکه در ابتدای سال 99 نرخ بهره بین‌بانکی حدود 9 درصد بود و بسیاری از نزدیکان همتی و رسانه‌های وابسته شیوع کرونا و رکود در کسب و کارها را به‌عنوان علت اصلی ریزش نرخ سود بین‌بانکی در اواخر و ابتدای سال 99 عنوان کردند، آنها تأکید دارند که به‌تبع در تیر ماه با بهبود شرایط و افزایش نرخ بهره مجدداً این نرخ افزایش یافت و بانک مرکزی دخالتی در دستکاری این نرخ نداشته است.
تیمور رحمانی اقتصاددان درخصوص نوسان نرخ سود بین‌بانکی معتقد است: "بانکها با توجه به فرصتهای فعالیت اقتصادی و سودآوری انتظاری که از پروژه‌ها دارند یا به هر دلیلی انگیزه برای اعطای تسهیلات را داشته باشند، به اعطای تسهیلات و خلق سپرده و خلق نقدینگی خواهند پرداخت و این تصمیم آنها مبتنی بر هزینه و فایده و صلاحدید خود بانک یا حداقل مدیران ارشد بانک است اما با هر اعطای وام و تسهیلات و لذا خلق سپرده، بانکها نیازمند ذخایر نزد بانک مرکزی خواهند بود که با فرض عدم وجود ذخایر اضافی در کل نظام بانکی، برای تأمین این ذخایر نیازمند خلق پول توسط بانک مرکزی خواهند بود. در شرایطی که این نیاز به ذخایر ایجاد می‌شود، دو سناریو قابل تصور است؛ سناریوی اول آن است که همزمان با این خلق اعتبار توسط بانکها، به‌دلیلی مانند کسری بودجه دولت و تأمین آن توسط بانک مرکزی، پایه پولی افزایش می‌یابد و ذخایر برای بانکها به‌طور خودکار فراهم می‌شود و در نتیجه اولاً بانکها نیاز به مراجعه به بانک مرکزی برای تأمین ذخایر نخواهند داشت و ثانیاً تأمین ذخایر به این شکل سبب می‌شود فشار روی نرخ سود بازار بین‌بانکی و به‌تبع آن سایر نرخهای سود وجود نداشته باشد و حتی امکان کاهش نرخ بازار بین‌بانکی فراهم شود. نیمه دوم سال 1398 و ابتدای سال 1399 مصداق این وضعیت است.
توجه داشته باشیم که به‌اذعان رئیس‌کل بانک مرکزی بیش از 100 هزار میلیارد تومان پول بدون پشتوانه به اقتصاد تزریق شد که همین موضوع با توجه به نرخ ضریب فزاینده نزدیک به 7 باعث ایجاد 700 هزار میلیارد تومان نقدینگی از مجموع 1000 هزار میلیارد تومان نقدینگی ایجادشده در سال 1399 است.
گفتنی است، عدم واریز منابع صندوق توسعه ملی در زمان مقرر، عدم اجازه استفاده از تسهیلات برای صندوق‌ها و سبدگردان‌ها، فشار به بانکها برای خرید اوراق دولت، دستکاری در فروش قیمت ارز پتروشیمی‌ها، بالا بردن نرخ مبادلات بین‌بانکی از 8 درصد به نزدیک 20 درصد و... صرفاً چند نمونه است.
در پایان ذکر این نکته هم به‌نقل از شاهین چراغی عضو پیشین شورای‌عالی بورس در خصوص عملکرد رئیس‌کل بانک مرکزی در بازار سرمایه جالب توجه است، تشکیل تیم هماهنگ اقتصادی مهمترین خواسته فعالان بازار سرمایه است، مدیر فعلی دولت، برای چند رأی، خود دولت را مقصر وضعیت آشفتگی امروز می‌داند، هدف تحریک رئیس جمهور، بر عزل است، اما ایشان با استعفا موافق است، چه‌کسی مصوبات شورای بورس را به‌تعمد انجام نداد، بازی با سهامداران بی‌نوا تمام شد.
انتهای پیام/+
