«معجزه آبخیزداری»| آبخیزداری و آبخوانداری؛ مطالبه ای مردمی از نامزدهای ریاست جمهوری

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ آبخیزداری و آبخوانداری (پخش سیلاب) را می توان یکی از راهبردهای قطعی برای عمران، آبادانی و رفع فقر و محرومیت به خصوص در مناطق روستایی دانست. آثار و فواید بیشمار آبخیزداری و آبخوانداری مانند کنترل و مهار سیلاب، اشتغالزایی، مقابله با فرونشست زمین، زمین لغزش، کنترل ریزگردها، احیای قنوات، بهبود معیشت جوامع محلی، افزایش درآمد کشاورزان، کم هزینه بودن و غیره باعث شده است این مساله در اسناد و قوانین بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران مانند سیاست های کلی محیط زیست، سیاست های منابع آب، قانون برنامه توسعه ششم و غیره بدان تصریح شود.

با وجود اینکه مساله آبخیزداری و آبخوانداری در اسناد و قوانین بالادستی بخوبی بدان توجه شده است ولی متاسفانه قانونی مجزا درباره آبخیزداری و مدیریت جامع حوزه آبخیز وجود ندارد و به همین دلیل اقدامات انجام شده آبخیزداری به دلیل کمبود اعتبارات، جوابگوی درخواست های انبوه مردمی در این باره نیست. سیدمحمدتقی سجادی «مدیرکل سابق منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم» درباره استقبال گسترده مردم از طرح های آبخیزداری و آبخوانداری می گوید: در سال های اخیر نگاه مردم مردم و جوامع محلی نسبت به آبخیزداری و آبخوانداری، خیلی خوب شده است، قبلاً مردم نسبت به آبخیزداری بیگانه بودند و هنگام انجام پروژه­‌ها، صرفاً بیننده بودند و گاهی نیز اعتراض می­‌کردند و می­‌گفتند این بودجه­‌ها باید در جای دیگری هزینه شود، دقیقاً در همان سال­‌هایی که جوامع محلی اعتراض می­‌کردند، سیلی آمد و سازه­‌های آبخیزداری جلوی خسارت به آنان را گرفت و این امر باعث شد آنان خیلی خوشحال شوند و به‌صورت خودجوش جشن گرفتند و بعدها همین افراد، اصرار داشتند فازهای تکمیلی اجرا شود و برای این مسئله مطالبه داشتند و معترض بودند که چرا فازهای تکمیلی اجرا نمی­‌شود.

این کارشناس منابع طبیعی و آبخیزداری درباره مطالبه گسترده روستانشینان برای انجام عملیات آبخیزداری و آبخوانداری می گوید: مردم چون اثرات و کارکردهای آبخیزداری را دیده­‌اند به‌طور مداوم درخواست این پروژه ها دارند، مثلا در استان قم چیزی حدود 60 درخواست انجام طرح­‌های آبخیزداری از طرف جوامع محلی دریافت شده است و برای جواب دادن به این درخواست­‌ها باید دنبال سازوکاری هستیم تا با مشارکت دولت، جوامع محلی و مردم این پروژه­‌ها انجام شود.

مدیرکل سابق منابع طبیعی و آبخیزداری استان قم، در بیان علت اصلی استقبال گسترده روستاییان از طرح های آبخیزداری و آبخوانداری معتقد است: علت اصلی استقبال گسترده روستاییان از طرح های آبخیزداری و آبخوانداری آن است که جوامع محلی با فواید و آثار متعدد آبخیزداری آشنا شده و تأثیرات مثبت آن را به‌خوبی لمس کرده‌اند؛ مثلاً دیده­‌اند چطور آبخیزداری بر کنترل و مهار سیل تأثیر داشته است و نیز اینکه تأثیر آبخیزداری را روی چاه­‌ها و قنوات خود مشاهده کرده‌اند و خودشان اذعان دارند از زمانی که طرح­‌های آبخیزداری در مناطق انجام شده، دبی چاه­‌ها و قنوات و چشمه­‌هایشان چند برابر افزایش یافته است یا اینکه این طرح­‌ها باعث حفظ مزارع، باغ‌ها، دام­‌ها، ابنیه و مساکن و سایر تأسیسات جوامع محلی از سیل شده است و به‌خاطر همین تقاضا برای آبخیزداری توسط مردم و جوامع محلی رو به افزایش است.

احیای قنوات از مطالبات اصلی مردم است

علی مراد اکبری معاون آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی نیز با اشاره به اینکه احیای قنوات با انجام عملیات آبخیزداری به مطالبه اصلی مردم تبدیل شده است گفت: سالانه 5 تا 8 میلیون متر مکعب بر اساس شرایط آب و هوایی منابع آبی از قنوات تامین می‌شود و 800 هزار هکتار از اراضی کشور در پایاب آنها است.

به گفته اکبری، برای احیای قنوات، نیازمند انجام عملیات آبخیزداری در بالادست آن است که برای تحقق این امر نیاز به کار جمعی و همکاری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری داریم و در کل مشارکت عمومی را می‌طلبد.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به حذف ردیف بودجه آبرسانی از قنوات به مزارع گفت: 15 سال است که اعتبارات آن اخذ شده است و ما برای دریافت آن مجبور به مراجعه به استانداری‌ها هستیم که با توجه به اینکه آنها نیز مشکلات زیادی دارند، احیای قنوات در اولویت قرار نمی‌گیرد اما این از مطالبات اصلی مردم است.

نکته پایانی آنکه با توجه به در پیش رو بودن انتخابات ریاست جمهوری 1400، و مطالبه فراوان جوامع روستایی و شهری، به خصوص جوامع محلی روستایی نسبت به انجام عملیات آبخیزداری و آبخوانداری، لازم است نامزدهای ریاست جمهوری نسبت به این مطالبه اساسی، حساس بوده و با توجه به آثار و دستاوردهای متعدد آن در ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آبخیزداری و آبخوانداری، برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت خود را در این باره تدوین نموده و از طریق رسانه های جمعی به خصوص صداوسیما به مردم اعلام نمایند.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

انتهای پیام/