گزارش// واقعیت سرگردانی مسافران ایرانی در فرودگاه روسیه چه بود؟
بعد از انتشار خبر سرگردانی ۳۷ مسافر ایرانی در فرودگاه روسیه، واکنش‌های متعددی به این موضوع صورت گرفته است اما واقعیت این ماجرا چه بود؟
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، روز جمعه (28 خرداد ماه) اعلام شد که 37 مسافر ایرانی، بیش از 30 ساعت در فرودگاه مسکو مانده‌اند و اجازه خروج از این فرودگاه را نداشتند. مسافران این دو پرواز با در دست داشتن «Fan ID» به قصد تماشای مسابقات جام ملت‌های اروپا عازم روسیه شده بودند و در فرودگاه با مشکل مواجه شدند.
در پی این مشکلات سفارت ایران در مسکو اطلاعیه‌ای را منتشر کرد که در این اطلاعیه آمده است: طبق اطلاعات واصله، برخی از آژانس‌های مسافرتی در چند وقت گذشته مبادرت به فروش غیرقانونی بلیت و فن‌آیدی برای تماشای مسابقات جام ملت‌های اروپا در سنت‌پترزبورگ به برخی از شهروندان ایرانی کرده‌اند. مرزبانی فرودگاه‌های روسیه با ادعای جعلی بودن فن‌آیدی و اختصاص یک بلیت به چند نفر، مانع حضور این عده از شهروندان به مسکو شده‌اند. این امر با شیوع بیشتر ویروس کرونا در فدراسیون روسیه و اقدام غیرقانونی چند ایرانی در هفته گذشته برای عبور از مرز روسیه به سمت اروپا هم‌زمان شده و در نتیجه مرزبانی فرودگاه‌های مسکو، سخت‌گیری‌های خود برای ورود مسافران ایرانی به روسیه را افزایش داده و در صدد بازگرداندن آنها به کشورمان شده‌اند.
در دومین اطلاعیه سفارت ایران در روسیه در مورد مشکل به وجود آمده برای تعدادی از هم‌وطنان ایرانی در فرودگاه‌های مسکو آمده است: «با توجه به مشکل پیش آمده برای شهروندان ایرانی در سفر به روسیه برای تماشای مسابقات فوتبال جام ملت‌های اروپا، این سفارت به محض اطلاع از این مشکل با اعزام نماینده به فرودگاه، رایزنی‌های گسترده‌ای با مقامات امنیتی و انتظامی مسئول جهت حل مشکل به وجود آمده به عمل آورد. از حدود 250 مسافر ایرانی که با پرواز شرکت هواپیمایی ایرفلوت روز پنجشنبه 27 خرداد ماه وارد مسکو شدند، برخی از مدارک ارائه شده از سوی 38 نفر از مسافران مورد تأیید مسئولان پلیس مرزی روسیه قرار نگرفته و همچنین اظهارات این مسافران نیز مغایر با هدف سفر آنها بوده است.
تعدادی از این شهروندان نیز کودکان خردسال و افراد مسن و بیمار هستند که سفر آنها به روسیه با فن‌آیدی از سوی پلیس مرزی روسیه توجیه منطقی نداشته و آنان نیز در اظهارات خود به اهداف دیگری غیر از تماشای مسابقات فوتبال از جمله گذراندن ماه عسل و یا دیدار برخی اقوام و نزدیکان اشاره کرده‌اند که این موضوع بر خلاف قوانین و مقررات کشور روسیه است. این در حالی است که شرکت‌های مسافری که از سابقه گردشگری با روسیه برخوردار می‌باشند ملزم به اطلاع و رعایت قوانین و مقررات بوده و باید خود را مکلف به رعایت این قوانین و مقررات بدانند و هم‌زمان مسافرین خود را از این مقررات آگاه کنند.»
این در حالی است که مسافران معطل مانده در فرودگاه به حداقل امکانات لازم هم دسترسی نداشتند. نباید به صرف احتمال پناهندگی مسافران رفتار نادرستی با آنها داشت. نکته دیگر اینکه شرکت‌های هواپیمایی اول از مدارک مسافران اطمینان حاصل می‌کنند و بعد اقدام به پذیرش می‌کنند؛ پس احتمال مشکل در مدارک پایین می‌آید. اگر این موضوع درست باشد باید به سراغ شرکت‌های هواپیمایی رفت و دلیل صدور بلیت را از آنها جویا شد.
اما این واکنش‌ها باعث شد، سفارت روسیه هم بیانیه‌ای در این زمینه منتشر کند. در بیانیه این سفارت آمده است: «اخیراً موارد صدور غیرقانونی مجوزهای ورود به فدراسیون روسیه با استفاده از گذرنامه‌های جعلی طرفدار فن‌آیدی و بلیط مسابقه به بهانه تماشای جام جهانی فوتبال (یورو 2020) به سن پترزبورگ توسط برخی از شرکت‌های ایرانی افزایش یافته است.
سفارت توجه را به این نکته جلب می‌کند که مدارک مذکور حق ورود به فدراسیون روسیه را نمی‌دهند. در صورت پرواز اتباع خارجی به روسیه با این اسناد جعلی از عبور آنها از مرز جلوگیری می‌شود و دیپورت خواهند شد.
همچنین این نکته را خاطرنشان می‌سازیم که هدف واقعی سفر اتباع ایرانی به روسیه با هدف درخواستی آنها غالباً مطابقت ندارد. تلاش برای سفر به روسیه جهت عبور غیر قانونی متعاقب از مرز کشورهای اروپایی را نیز خاطرنشان می‌سازیم که نقض قانون است و مسئولیت کیفری به همراه دارد.
خاطرنشان می‌شویم که به خاطر شیوع عفونت ویروسی کرونا، سفر اتباع ایرانی طبق مصوبه دولت فدراسیون روسیه به شماره 635-р طبق گذشته محدود است. در صورت تغییر نظام جاری متعاقباً سفارت فدراسیون روسیه در جمهوری اسلامی ایران اطلاع رسانی خواهد کرد».
این مشکلات ادامه داشت تا اینکه وزیر بهداشت و درمان کشور هم درخواست توقف پرواز به روسیه را به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا به وزارت کشور ارسال کرد. سعید نمکی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در نامه‌ای به سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، بر ضرورت طرح موضوع و اخذ تصمیمات فوری در مورد توقف پروازها به مقصد مسکو و بالعکس در جلسه کمیته امنیتی ـ اجتماعی ستاد ملی کرونا، تأکید کرد. در ادامه این مکاتبه آمده است: «باتوجه به گزارشات واصله از کشور روسیه در خصوص شیوع بیماری COVID-19 ضروری است، موضوع توقف پروازها به مقصد مسکو و بالعکس سریعاً در جلسه کمیته امنیتی ـ اجتماعی ستاد ملی کرونا مطرح و تصمیمات فوری اتخاذ شود.»
همچنین تورج دهقان زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری اظهار کرد: پروازهای روسیه به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو خواهد شد و مسلّماً مانند همیشه تابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ستاد ملی مقابله با کرونا هستیم.
وی افزود: تاکنون نامه‌ای در این باره و برای لغو این پروازها به سازمان هواپیمایی کشوری نرسیده است اما در حال لغو این پروازها هستیم و به محض صدور دستور از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا این پرواز را لغو خواهیم کرد.
رییس سازمان هواپیمایی کشوری در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تکلیف مسافران ایرانی در روسیه با اجرای این ممنوعیت چیست؟ گفت: مسلّماً مسافران ایرانی در کشور دیگر را رها نخواهیم کرد و برای تعیین تکلیف هم‌وطنانمان نیز برنامه‌ریزی می‌کنیم اما سلامت مردم در اولویت قرار دارد.