دین اسلام چه نوع نشست و برخاستی را می‌پسندد؟
رسول خدا (ص) به گونه‌ای متواضعانه مقابل مردم می‌نشستند که یک غریبه وقتی وارد مجلس می‌شد، تشخیص نمی‌داد کدام یک حاکم و کدام رعیت است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، حرکات و سکنات انسان از نحوه راه رفتن گرفته تا نحوه نشستن در حضور دیگران به نوعی نشان‌دهنده شخصیت ذاتی اوست. انسانی که ذات او آمیخته با حیا باشد، حیا را در راه رفتن، سخن گفتن و نشست و برخاست خود لحاظ می‌کند؛ در مقابل آن، فردی که دارای روحیه تکبر و خودبزرگ‌بینی است، این روحیه را در رفتارهایش در قبال دیگران مشاهده می‌کنیم. خداوند در آیاتی از قرآن بر رفتارهای جزئی مؤمنان در قبال دیگران حساسیت نشان می‌دهد.
به عنوان نمونه در بخشی از توصیه‌های لقمان حکیم به فرزندش در سوره لقمان می‌خوانیم «وَ لا تُصَعِّرْ خَدَّکَ لِلنَّاسِ وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّ اللَّهَ لا یُحِبُّ کُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ؛ و از مردم [به نِخوت] رُخ برمتاب، و در زمین با تکبر راه مرو که خدا خودپسندِ لافزن را دوست نمىدارد.» در آیه 37 اسراء خداوند به رسول الله صلی الله علیه و آله توصیه می‌کند «وَ لا تَمْشِ فِی الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّکَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً؛ و از مردم [به نِخوت] رُخ برمتاب، و در زمین خرامان راه مرو که خدا خودپسندِ لافزن را دوست نمىدارد.» همچنین در ماجرای مواجهه دختران شعیب نبی (ع) با حضرت موسی، حیای یکی از آنها در گام برداشتن را مورد تحسین قرار می‌دهد و می‌فرماید: «فَجاءَتْهُ إِحْداهُما تَمْشی عَلَى اسْتِحْیاء؛ پس یکى از آن دو زن - در حالى که با حیا گام بر مىداشت - نزد وى (موسی) آمد.»
بر اساس این آیات، برخورد همراه با تکبر در هر رفتاری مورد مذمت و در مقابل آن، رفتار آمیخته با تواضع و حیاء مورد تأکید قرار گرفته است؛ مثلاً حماد بن عثمان می‌گوید امام صادق علیه‌السلام نشسته بود در حالی که پای راست آن حضرت روی ران چپ بود. شخصی گفت: فدایت شوم اینگونه نشستن مکروه است. امام فرمود: نه، این سخن یهود است که می‌گویند وقتی خدا از خلقت آسمانها و زمین فارغ شد بر عرش جای گرفت و اینگونه نشست تا استراحت کند. خدا این آیه را نازل کرده است «اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لا نَوْم؛ نیست خدایی جز او که زنده و قائم به ذات خویش است، او را چُرت و خواب نمی‌گیرد» و امام صادق همان طور که نشسته بود باقی ماند. (اصول کافی، ج4، ص 491) یا در دیگر روایت فرمود «از نشانه‌های تواضع این است که انسان در جایی پایین‌تر از شأن خود بنشیند.» (همان، ج3، ص 191)
در صورت کلی روح حاکم بر تعاملات متقابل و رفتارهای فردی و اجتماعی مبتنی بر تواضع و میانه‌روی در رفتار است، همچنان که اولین ویژگی که اصحاب رسول خدا در برخورد اولیه با ایشان بیان کردند، روحیه تواضع و فروتنی حضرت در تمام حالات و رفتارها بود. نقل است ایشان به گونه‌ای متواضعانه مقابل مردم می‌نشستند که یک غریبه وقتی وارد مجلس می‌شد، تشخیص نمی‌داد کدام یک حاکم و کدام رعیت است.
انتهای‌پیام/