سفره‌های آب زیرزمینی در خطر نابودی/ فرونشست زمین در استان گلستان آغاز شد
گروه استانها - حدود ۹۵ درصد آب استحصالی در گلستان از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود و برداشت‌های بی‌رویه، سبب شده تا شاهد افت شدید سطح سفره‌های آب زیرزمینی باشیم و آن طور که مسئولان هشدار داده‌اند پدیده فرونشست زمین هم این استان را تهدید می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان ، براساس استانداردهای تعریف شده هر کشوری که 40 درصد منابع آب زیرزمینی خود را برداشت کند، دچار تنش آبی شدید می‌شود و بیش از این میزان اگر برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی اتفاق بیفتد، آن منطقه دچار بحران کم آبی خواهد شد.
حکمرانی در حوزه آب دارای اشکال است و خبری هم از رعایت استانداردها نیست و نتیجه‌اش می‌شود برداشت 95 درصدی از آب‌های زیرزمینی که آینده این استان را به شدت تهدید می‌کند.
برخی‌ها شاید تصور کنند با سیلی که سال 98 در استان رخ داد، وضعیت ذخایر آبخوان‌های استان بهبود پیدا کرده اما سیل آن سال فقط توانست کمی در وضعیت آبخوان‌های نیمه عمیق استان تغییر ایجاد کند و در آبخوان‌های عمیق که عمدتا آب شرب شهرها و روستاهای استان از آن تأمین می‌شود، تأثیری نداشت. همان اندک افزایش ذخیره‌ای هم که در آبخوان‌های نیمه عمیق استان ایجاد شده بود به علت کشت بی‌رویه شالی در همان سال که برخی آمارها تا 120 هزارهکتار هم از آن خبر می‌داد، برداشت شد و الان وضعیت همه سفره‌های عمیق و نیمه عمیق استان، بحرانی شده است.
سطح آب سفره‌های زیرزمینی بنا به اعلام آب منطقه‌ای استان حدود 5 متر کاهش پیدا کرده، به عبارتی دیگر 241 میلیون مترمکعب از ذخایر آبخوان‌های استان کمتر شده است. نتیجه این اتفاق را اکنون در بحران آب شربی که گریبان اغلب شهرها و روستاهای استان از جمله گرگان را گرفته است، می‌توان به خوبی مشاهده و لمس کرد.
پیامدهای خشکسالی و بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی صرفا به کم آبی و مشکلاتی که در زمینه تأمین آب شرب،کشاورزی یا صنعت ایجاد می‌شود محدود نخواهد شد و فراتر از آن پدیده فرونشست زمین است که این روزها در گلستان می‌توان آثارش را مشاهده کرد.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان چندی قبل در این باره گفته بود حتی برخی از شهرهای استان در محدوده فرونشست زمین واقع شده‌اند و این خطر بیش از آنچه که تصور می‌شود، جدی است.
موضوع کم آبی در استان به ویژه در مرکز آن، سبب شده تا حساسیت‌ها نسبت به مسائل این حوزه بیشتر شود و اکنون صحبت درباره خشکیدن رودخانه‌ها، خالی بودن سدها، بازنگری در مصرف آب در بخش کشاورزی، فرونشست زمین و غیره بسیار است.
سیدمحسن حسینی، مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهار داشت: طرح جامع آب چند سال قبل یعنی در سال 97 مصوب شد و از سال گذشته سعی کردیم نواقص آن را برطرف کنیم. براساس این طرح تا افق 1425 که افق درازمدت برای استان است، نزدیک به 200 میلیون متر مکعب آب برای مصرف شرب در استان گلستان نیاز داریم.
وی افزود: با توجه به رشد جمعیت و گردشگرپذیر بودن استان این نیاز روز به روز بیشتر می‌شود. طراحی‌ها به این شکل است که از این 200 میلیون مترمکعب، کمتر از 100 میلیون مترمکعب آن را می‌توانیم به منابع آب زیرزمینی متکی باشیم. چون با استحصال آب زیرزمینی در بخش کشاورزی و سایر مصارف، فشار زیادی بر روی سفره‌های زیرزمینی است و همین موضوع آبخوان‌ها را به شدت دچار مشکل می‌کند.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان به آغاز پدیده فرونشست زمین به عنوان یکی از پیامدهای مخرب کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و تخریب آبخوان‌ها اشاره کرد و گفت: بحث نشست زمین شروع شده و سازمان نقشه برداری هم این موضوع را تأیید کرده است. این اتفاق به معنای کاهش حجم آبخوان‌هاست و اگر به همین روش، برداشت‌ها از این منابع ادامه پیدا کند، فرونشست در استان به رغم همه اقدامات ترویجی، سلبی و توصیه‌ها به یک مشکل اساسی تبدیل خواهد شد.
وی ادامه داد: یکی از نتایج فرونشست این بوده که ما نمی‌توانیم روی آب زیرزمینی که الان برای شرب استفاده می‌کنیم برای دراز مدت حساب کنیم. یعنی اگر الان 150 میلیون متر مکعب از آب زیرزمینی استحصال می‌کنیم برای شرب در افق 1425 بیش از 80 تا 85 میلیون متر مکعب نمی‌توانیم روی آن حساب کنیم.
حسینی درباره اقداماتی که در قالب طرح‌های میان مدت برای حل مشکل کم آبی استان در دستور کار قرار گرفته است، گفت: در بحث میان مدت استفاده از سدهای مختلف در استان که در حال احداث یا در حال مطالعه ویا آماده اجرا هستند، مطرح است. سد نگارستان در علی آباد، سد در دست مطالعه قره چای، سد در دست احداث نرماب از جمله طرح‌های میان مدت است که با همین سد نرماب آب شرب 550 تا 600 هزار نفر جمعیت شرق استان، تأمین می‌شود. یا سد چایلی هم می‌تواند بخشی از نیاز آب شرب شرق استان را تأمین کند.
وی بیان داشت: در درازمدت اما راهکار مقابله با کم آبی، استفاده از آب دریاست و باید آب دریا را شیرین کنیم و فعلا تعریف آن برای شهرستان‌های غرب استان انجام شده است. با استفاده از طرح‌های شیرین سازی آب دریا به دنبال تأمین آب شرب بخشی از شهرهای گرگان، آق قلا،کردکوی، گمیشان و بندرگز هستیم.
مدیرعامل آب منطقه‌ای استان گفت: حدود 60 میلیون متر مکعب آب از سدهایی که در دست احداث و مطالعه هستند، تأمین می‌شود و 40 تا 50 میلیون مترمکعب هم از محل شیرین سازی پیش بینی شده تا بتوانیم نیاز آب شرب استان را در 1425 تأمین کنیم.
انتهای پیام/582/ ع