راهکار روسیه برای جلوگیری از ایجاد پایگاه جدید نظامی آمریکا در آسیای مرکزی
مقامات مسکو که نگران باز شدن دوباره پای آمریکایی‌ها به منطقه آسیای مرکزی هستند، در خصوص خطرات و عواقب همکاری متحدان خود در منطقه با طرح‌های واشنگتن بعد از خروج نظامی آمریکایی از افغانستان به آنها هشدار داده‌اند.
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «کامرسانت»، چاپ مسکو امروز در تحلیلی نوشته است: برخلاف برنامه ریزی انجام شده از قبل، وخامت اوضاع در افغانستان به موضوع اصلی کنفرانس بین‌المللی «آسیای مرکزی و جنوبی: روابط منطقه‌ای، چالش‌ها و امکانات» در تاشکند، پایتخت ازبکستان تبدیل شد که در سطح بالای وزرای امور خارجه کشورهای این منطقه برگزار شد.
"سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در پایان این کنفرانس اعلام کرد که مأموریت آمریکا در افغانستان شکست خورده و خطر سرایت کردن بی ثباتی به کشورهای منطقه آسیای مرکزی بسیار جدی است. وی در عین حال به همتایان خود درباره درخواست ایالات متحده برای استقرار پایگاه‌های نظامی و انتقال هزاران متحد آمریکا به این کشورها هشدار داد.
طبق اطلاعات این روزنامه، در واقع مقامات مسکو که تمایل ندارند امکان تقویت دوباره حضور نظامی آمریکا در منطقه آسیای مرکزی فراهم شود، پیشنهاد جایگزینی به واشنگتن داده‌اند تا برای کنترل اوضاع در افغانستان از پایگاه‌های نظامی روسیه در خاک تاجیکستان و قرقیزستان استفاده شود.
آمریکا درصدد استقرار دوباره نظامیان خود در کشورهای منطقه آسیای مرکزی است
لازم به یادآوری است که پیش از این رسانه‌های گروهی آمریکایی خبر داده بودند که ولت ایالات متحده مایل است تا نظامیان خارج شده از افغانستان را "در همان حوالی" نگه دارد و برای این منظور نیاز دارد تا تأسیسات نظامی در خاک تاجیکستان و ازبکستان در اختیار داشته باشد.
آمریکا از سال 2001 الی 2014 پایگاه هوایی بزرگی در فرودگاه بین المللی ماناس قرقیزستان ایجاد کرده بود و از سال 2001 الی 2005 نیز در منطقه نظامی خان آباد در جمهوری ازبکستان یک پایگاه هوایی مستقر کرده بود. هر دو پایگاه نظامی بعد از وعده کمک "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهوری روسیه به آمریکا برای مبارزه با تروریسم پس از حمله 11 سپتامبر بوجود آمدند، ولی مقامات مسکو همواره ظهور این پایگاه‌ها "در حیاط خلوت" خود را یک پدیده موقت ارزیابی می‌کرد، در حالی‌که ایالات متحده درصدد تقویت حضور نظامی خویش در منطقه آسیای مرکزی بود. در نهایت آمریکایی‌ها مجبور شدند از روی اجبار و به درخواست مقامات محلی و البته تحت تأثیر نفوذ روسیه،هر دو پایگاه نظامی خود را تعطیل کنند.
در حال حاضر تاجیکستان بعنوان عضو سازمان پیمان امنیت جمعی، حق ندارد بدون موافقت دیگر اعضای آن، اجازه ایجاد پایگاه نظامی خارجی را در خاک خود بدهد و در قانون اساسی اصلاح شده ازبکستان هم اصل غیرقابل قبول بودن استقرار پایگاه‌های نظامی خارجی در خاک این جمهوری تقویت شده است.
البته طبق اطلاعات رسانه‌های گروهی آمریکایی، واشنگتن درصدد متقاعد کردن مقامات دوشنبه و بیشکک برای ایجاد تأسیساتی در مقیاس کوچکتر، بعنوان مراکز لجستیکی، ضدبحران یا آموزشی است. یک مقام آگاه در سازمان پیمان امنیت جمعی به این روزنامه گفته است: «نمی‌توان به چنین اظهاراتی اطمینان داشت و آمریکایی‌ها همواره از یک مرکز کوچک شروع کرده و به تدریج بر وسعت آن افزوده و حضور نظامی خود را گسترش می‌دهند.»
طرف روسی نیز از قبل به کشورهای منطقه هشدار داده که ایالات متحده آنقدرها به ادامه حضور نظامی خود در خاک افغانستان علاقه ندارد و بیشتر درصدد استفاده از آسیای مرکزی برای مهار روسیه، چین و ایران است و این منطقه بیشتر از این جهت برای واشنگتن اهمیت دارد.
راه حل جایگزین روسیه برای حل مشکلات امنیتی ناشی از افغانستان
این در حالی است که طبق اطلاعات منابع خبری این روزنامه، در جریان نشست سران اخیر روسیه و امریکا در ژنو، ولادیمیر پوتین به جو بایدن راه حل جایگزینی را برای کنترل اوضاع در افغانستان پیشنهاد داده است: دو کشور اقدامات مشترکی را در جهت گیری افغانستان انجام دهند و در این راستا از امکانات نظامی و پایگاه‌های روسیه در تاجیکستان و قرقیزستان استفاده شود. البته این مسئله بطور رسمی از سوی کاخ کرملین مورد تأیید قرار نگرفته است. مقامات آمریکایی نیز از تفسیر این موضوع خودداری کرده‌اند.
طبق اطلاعات کامرسانت، صحبت ممکن است در واقع بر سر تبادل اطلاعات، از جمله اطلاعات بدست آمده از طریق پهپادهای شناسایی و تجهیزات راداری مستقر در پایگاه‌های نظامی روسیه در منطقه باشد. اگر آمریکایی‌ها واقعاً فقط به این علاقه مند باشند که وضعیت در افغانستان را زیر نظر داشته باشند تا از احتمال وخامت اوضاع جلوگیری کنند، این پیشنهاد مسکو بسیار قابل قبول خواهد بود. ولی مقامات واشنگتن هنوز پاسخی به این پیشنهاد نداده‌اند و این تصور در ذهن بوجود می‌اید که آنها اهداف دیگری را در منطقه دنبال می‌کنند.
قصد دیگر آمریکا، انتقال هم‌پیمانان افغان خود به جمهوری‌های آسیای مرکزی است
از طرف دیگر آژانس خبری بلومبرگ و خبرگزاری رویترز هم به نقل از منابع خبری خود نوشته‌اند که واشنگتن درخواست دیگری نیز از کشورهای آسیای مرکزی کرده است: آمریکا خواسته تا ازبکستان، تاجیکستان و حتی قزاقستان، بیش از 10 هزار افغانی (و طبق برخی اطلاعات حتی 100 هزار نفر) که با کشورهای ناتو همکاری داشته‌اند را به همراه خانواده‌هایشان در خاک خود بپذیرند تا بعد از خروج نظامیان آمریکایی، خطری آنها را تهدید نکند.
یک مقام آگاه به روزنامه کامرسانت گرفته که به عقیده مقامات مسکو، کشورهای منطقه باید بطور مستقل در این باره تصمیم گیری کنند، ولی اگر آنها نظر طرف روسی را بپرسند، خواهند شنید که چنین تصمیمی چه مشکلات و خطراتی را می‌تواند به دنبال داشته باشد که از جمله آنها تأمین مالی پذیرفتن چنین حجم زیادی از پناهجوی افغانی در این کشورها و مشکل ادغام آنها با مردم این جمهوری‌هاست و حتی احتمال انتقام گیری طالبان از کشورهای منطقه به‌خاطر چنین خدمت رسانی به آمریکایی‌ها بعید نخواهد بود.
سرگئی لاوروف نیز روز جمعه در پاسخ به سئوال خبرنگار کامرسانت در تاشکند در این باره گفت: «هیچیک از متحدین ما در منطقه آسیای مرکزی چنین مسئله‌ای را مطرح نکرده‌اند که قصد چنین اقدامی را دارند. مقامات جمهوری‌های آسیای مرکزی به خوبی درک می‌کنند که پذیرفتن چندین هزار افغانی در کشورهایشان چه خطراتی می‌تواند برای مردم آنها داشته باشد و احتمالاً تصمیمی درست و بر اساس منافع خود خواهند گرفت.»
انتهای پیام/