قتل ۷ کُرد در قونیه، تبعات دوقطبی سازی جامعه ترکیه

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، شب گذشته 7 تن از اعضای یک خانواده کُرد در استان قونیه ترکیه، قتل عام شدند.

افراد ناشناس در روستای حسن کوی در حوالی شهرستان مرام در قونیه، به خانه یک خانواده کُرد به نام دده اوغلو حمله کرده و پس از به رگبار بستن و کشتن 7 عضو خانواده، خانه را به آتش کشیده و متواری شدند. این جنایت بازتاب گسترده ای در رسانه های ترکیه داشت.

عبدالرحمان کارابولوت وکیل مدافع خانواده دده اوغلو اعلام کرده که مقامات قضایی و پلیس، به او اجازه بررسی نداده اند.

مدحت سنجار رهبر حزب دموکراتیک خلق ها، گفت است: «قتل خونخوارانه 7 شهروند کُرد در قونیه، یکی از تبعات نفرت پراکنی و ادبیات تند و نژادپرستانه حزب حاکم است. رهبر حزب حاکم و دیگر سران ائتلاف و دولت، با تقویت گفتمان ملی گرایی راست افراطی، اتهام و نفرت پراکنی علیه حزب ما و کردها، فضا را به سویی سوق می دهند که تنش و بروز درگیری در آن اجتناب ناپذیر است. من همراه با یک هیات پرشمار به قونیه می روم و از سران احزاب سیاسی کشور می خواهم آنها هم به آنجا بیایند تا اعلام همبستگی کنیم و همه با هم علیه نفرت و خشونت، موضع مشترک اتخاذ کنیم».

رشته ای که سرِ دراز دارد

بررسی اجمالی اخبار منتشر شده در رسانه های ترکیه، نشان می دهد که واقعه قونیه، در تداوم برخی حملات پیشین است. چرا یک هفته قبل، به دنبال حمله یک گروه 60 نفره به یک خانواده کُرد در روستای چارلکلی کوی در حوالی شهرستان مرام استان قونیه، یک روستایی کُرد به نام حاکم دال، به ضرب گلوله کشته شد. حاکم دال و خانواده او، اصالتاً از کردهای دیاربکر هستند که روزگاری طولانی ­ست به قونیه مهاجرت کرده ­اند.

هادی دال برادر مقتول اعلام کرده که بارها از سوی روستائیان منطقه تهدید شده و به آنها گفته ­اند کردها نباید در این منطقه بمانند، اما استانداری قونیه اعلام کرده که درگیری به خاطر زمین و حیوان روی داده و نباید به مسائل قومی ربط داده شود.

مهاجرت کردها به قونیه، تاریخی طولانی دارد و علاوه بر برخی عشایر قدیمی کُرد که در سده های پیشین به قونیه رفته اند، در دهه های اخیر نیز مهاجرت ادامه داشته و هزاران خانواده کُرد در قونیه زندگی می­ کنند و گفته می شود،  فخرالدین کوجا وزیر بهداشت ترکیه نیز از کردهای قونیه است.

آب و زمین یا درگیری و تنش قومی؟

شب گذشته و پس از انتشار خبر قتل عام خانواده دده اوغلو در قونیه، سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه به جای اعلام تسلیت و تلاش برای آرام کردن فضا، ابتدا طرح مساله تنش کُردی – ترکی را به شدت محکوم کرده و سپس به گفتن این جمله بسنده کرد: چیزی که روی داده، دعوای روستاییان بوده و نباید آن را به مساله کُرد و ترک ربط داد.

فخرالدین آلتون مسئول اطلاع رسانی نهاد ریاست جمهوری ترکیه نیز ربط دادن این موضوع با دعوای کُرد و ترک را خیانت دانست و ابراهیم کالین سخنگو و مشاور عالی امنیت ملی نهاد ریاست جمهوری نیز به همین شکل واکنش نشان داد.

اما کردها معتقدند که نه تنها بر اساس شنیده های دعواها و قتل های قبلی، بلکه بر اساس رویدادهای مشابهی همچون حمله به کارگران فصلی کُرد در دو استان ترکیه، حمله مسلحانه به دفتر حزب کردها در ازمیر و چندین واقعه دیگر، آن چه مشاهده می شود، یکی از نتایج و تبعات مستقیم دوقطبی های ترکی – کُردی و ادبیات تند و خشن سران ائتلاف جمهور یعنی اردوغان و باغچلی است.

مکانیسم تاثیر دوقطبی و ترویج ادبیات تند ملی گرایانه

آتش سوزی های گسترده ترکیه این کشور را دچار وحشت و نگرانی کرده و تا این لحظه، هزاران هکتار از 70 جنگل ترکیه در آتش سوخته و هنوز در برخی مناطق، نیروهای آتش نشان نتوانسته اند موفق به کنترل آتش شوند.

در چنین شرایطی است که روزنامه آیدلنک ارگان حزب کمونیستی وطن، بدون ارائه هیچ سند و مدرکی، اعلام کرده که از نظر مردم ترکیه، این آتش سوزی ها، کار حزب دموکراتیک خلق ها (ه.د.پ) است.

روزنامه ینی آکیت از روزنامه های وابسته به آکپارتی و مروج گفتمان ضرورت تاسیس مجدد خلافت، در رویکردی مشابه، پ.ک.ک را مقصر جلوه داده و آنان را فرزندان ابلیس دانسته است.

روزنامه آکشام از روزنامه های اتاق فکر حزب عدالت و توسعه نیز به شکل قاطعانه این آتش سوزی ها را به پ.ک.ک نسبت داده است، این در حالی است که خود رئیس جمهور و وزیر کشور ترکیه اعلام کرده اند که بازرسی و تفحص ادامه دارد و هنوز در مورد تعمدی بودن یا طبیعی بودن این آتش سوزی ها به نتیجه روشنی نرسیده اند.

اگر چه ظن احتمال دست داشتن پ.ک.ک در این اقدامات دور از ذهن نیست و در گذشته نیز در ماجرای به آتش کشیدن صدها اتوبوس و خودرو، نقش پ.ک.ک اثبات شده است، اما مقامات ترکیه بارها اعلام کرده اند که حساب پ.ک.ک و کردها را از هم جدا می کنند و اجازه نمی دهند که مبارزه با پ.ک.ک، به مقابله با کردها تبدیل شود.

اما به نظر می رسد که در میدان عمل، این اتفاق روی داده و ملی گرایان تند و متعصب، تفاوتی بین یک روستایی کُرد و یک عضو پ.ک.ک نمی بینند.

نه تنها در این مورد، بلکه در زمان بندی های حساسی همچون بازگرداندن سربازان کشته شده ترکیه به کشور و رویدادهای دیگر، گفتمان تند ملی گرایی با تم نژادپرستانه تشدید می شود و علاوه بر آن که در برخی موارد، ظن اقدام سازمانی تقویت می شود، در مواردی هم، هواداران به شکل خودجوش، دست به اقدام می زنند.

به عنوان مثال، فردی که به دفتر ساختمان ه.د.پ در ازمیر حمله کرده و یک دختر جوان را به قتل رساند، مدت ها با سرویس اطلاعات میت و جریانات ملی گرای ترکیه کار کرده و سلاح در دست، در شمال سوریه در کنار مخالفین سوری عکس گرفته بود.

به تازگی عکس های دیگری از یکی دیگر از سران شاخه های استانی حزب حرکت ملی، منتشر شد که او را در لباس نظامی و در کنار ترکمان های مسلح ضد بشار اسد در سوریه نشان می داد. به دنبال این رسوایی، نامبرده ناچار به استعفا شد اما در متن استعفای خود، ترکمان های سوری هوادار باغچلی و ضد بشار اسد را دلاوران نترس نامیده و از عکس گرفتن با آنها اظهار سربلندی کرد.

واقعیت این است که در این ماجرا، فقط پای مساله ترکی – کُردی در میان نیست و ترور هرانت دینک روزنامه نگار ارمنی، ترور طاهر الی حقوقدان کُرد، حمله به لاییک ها و علویان و موارد مشابه، همگی از تبعات ترویج گفتمان ائتلاف جمهور است که در آن، اردوغان و باغچلی، جبهه یاران و هواداران خود را خیر مطلق و جبهه مقابل را، شر مطلق و منبع دشمنی و خیانت می دانند.

سکوت خطرناک اردوغان

احمد داود اوغلو و علی باباجان از نخستین رهبرانی بودند که این جنایت را محکوم کردند. کمال کلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق (ج.ه.پ) نیز اعلام کرده که یک هیات برای بررسی موضوع به قونیه فرستاده است. اما رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب عدالت و توسعه و شریک او در ائتلاف جمهور یعنی دولت باغچلی رهبر حزب حرکت ملی، هر دو در این مورد سکوت کرده اند.

آنان در موارد قبلی نیز تمایلی به اظهار نظر و موضع گیری نداشتند و به باور کارشناسان، خود همین مساله، یکی از دلایل مهم تداوم رفتارهای تند و خشن ملی گرایان ترک و تداوم دوقطبی است.

در پایان باید گفت، تقویت گفتمان ملی گرایی و نژادپرستی در ترکیه و تشدید دوقطبی ترکی – کُردی در فضای سیاسی و اجتماعی ترکیه، اقدام خطرناک و سهمناکی است که می تواند تبعات بلندمدتی برای این کشور به دنبال بیاورد.

در چنین شرایطی است که علاوه بر دولت و حزب حاکم، نخبگان فرهنگی، نهادهای مدنی و رسانه ها، برای آرام کردن فضا، می توانند موثر واقع شوند. چرا که در سالیان اخیر، بارها این واقعیت اثبات شده که کردهای ترکیه، به شکلی مظلومانه، از دو سو، در فشار قرار گرفته اند: از یک سو فشار ملی گرایان تند و افراطی که معتقد به ترک بودن کل شهروندان ترکیه هستند و از دیگر سو، گروهی به نام پ.ک.ک، که در مسیر ترویج خشونت و اقدامات کور و بی هدف آنارشیستی، به هیچ اصل و مبنایی پایبند نیست و علاوه بر امنیت و ثبات منطقه، لطمات فراوانی به خود کردها زده است.

انتهای پیام/