افزایش بی‌رویه کتاب‌های ترجمه‌ای در بازار؛ مصداقی از پروژه نفوذ است/ چند پیشنهاد به وزیر جدید ارشاد
عبدالهی در گفت‌وگویی با تسنیم از دغدغه‌های اهالی فرهنگ و خواسته‌های آنها از وزیر جدید ارشاد گفت. به گفته او؛ توجه به معیشت یکی از اصلی‌ترین مطالبات است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حوزه نشر پس از هشت سال ریاست جمهوری آقای روحانی وضعیت چندان دلگرم‌کننده‌ای ندارد. آمارها حکایت از ریزش شمارگان کتاب، افزایش حدود 300 درصدی قیمت کتاب و حذف تدریجی آثار از سبد خانوار دارد. از سوی دیگر، رکود در تولید آثار فرهنگی در کنار سیر صعودی انتشار آثار ترجمه شده در بازار نشر، یکی از اصلی‌ترین دغدغه اهالی فرهنگ در این روزها است. در حالی که تنور انتشار آثار ترجمه شده در ایران داغ است، نویسندگان و پدیدآورندگان داخلی برای چاپ کتاب‌هایشان با مشکلات جدی مواجهند. در شرایطی که اقتصاد نشر در بحرانی‌ترین روزهای خود به سر می‌برد، ناشران مصمم‌اند برای حفظ سرمایه خود، به سمت چاپ کتاب‌هایی حرکت کنند که امتحان خود را پیش‌تر در بازارهای جهانی پس داده‌اند.
در این روزها و در آستانه معرفی وزیر پیشنهادی وزارت ارشاد به مجلس، چشم امید اهالی فرهنگ به برنامه‌های دولت سیزدهم است؛ برنامه‌هایی که بتواند حوزه نشر را از سردرگمی و رکودی که آن را فراگرفته، خارج شود و چرخه اقتصاد نشر به حرکت درآید. محمد مهدی عبدالهی، شاعر و پژوهشگر، معتقد است وزیر ارشاد دولت آینده باید برنامه‌های خود را به گونه‌ای انتخاب و طراحی کند که حوزه فرهنگ در گام دوم انقلاب به صورت بی‌وقفه رو به پیشرفت حرکت کند. او در گفت‌وگویی با تسنیم، پیشنهادات خود را برای این حرکت نیز ارائه داده است. این گفت‌وگو را می‌توانید در ادامه بخوانید:
*تسنیم: در آستانه معرفی وزیر جدید ارشاد به مجلس هستیم. در هشت سال گذشته و در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، هرچند شعارهایی برای شکوفایی عرصه فرهنگ و به ویژه حوزه نشر و ادبیات ارائه شد، اما نتیجه حاصل شده چندان مورد قبول اهالی قلم و فرهنگ نیست. حوزه فرهنگ را پس از این هشت سال چگونه ارزیابی می‌کنید؟
رکود سنگین اقتصادی و افزایش بى رویه تورم و رشد چشمگیر قیمت‌ها، اقتصاد نشر را به‌ویژه در حوزه آثار ادبى با ریزش قابل‌توجهی روبه‌رو کرده است.
اگرچه در کارنامه دولت‌های یازدهم و دوازدهم افزایش تعداد عرضه و عناوین کتاب رخ داده است، اما در مقابل آن، افزایش چندین برابرى قیمت کتاب، کاهش محسوس شمارگان کتاب و... سبب شده است اقتصاد فرهنگ در حوزه نشر بیش از پیش مورد تهدید قرار گیرد.
نکته بعدى هم که باید به آن توجه کرد این است که علاوه بر افزایش تعداد ناشران در این سال‌ها، اما تعداد ناشران فعالى که حرفى براى گفتن داشته باشند، خیلى کم شده است. این موضوع از طرفى به همان اقتصاد معیوب و راکد در حوزه فرهنگ بر مى‌گردد و از طرفى هم متوجه خود ناشر است؛
البته باید به این نکته توجه داشت اگر حمایت‌هاى وزارت ارشاد از مؤلف در حد قابل قبول باشد، صدالبته زمینه براى رشد و شکوفایى بیشتر مؤلفین و تولید آثار فاخر جهت نشر فراهم خواهد شد.
*تسنیم: شما عموماً در حوزه شعر فعالیت دارید. رهبر معظم انقلاب بارها درباره شکوفایی شعر در دهه‌های گذشته صحبت کرده و این جریان را امیدبخش خوانده‌اند. با وجود این، تعداد آثاری که در این سال‌ها موفق شده‌اند از گذر ترجمه به مخاطب خارجی معرفی شوند، بسیار کم بوده است. چرا در یک دهه گذشته حوزه فرهنگ عموماً یک طرفه بوده و بازار نشر ایران محملی برای آثار ترجمه‌ای شده است؟ انتشار این آثار بر ادبیات ایرانی چه تأثیری گذاشته است؟
ببینید جاده تعامل و فرهنگ مى‌بایستى دو طرفه باشد. یعنى ما مى‌بایستى آثار قابل قبول و با سطح کیفى مطلوبمان را به دنیا باید عرضه کنیم و بالعکس؛ مثلاً فرهنگ شهید و شهادت و برکات انقلاب اسلامى ایران، اندیشه‌هاى معمار کبیر انقلاب، روحیه عزم تسلیم ملت ایران در برابر دشمنان، عدم اعتماد به غرب، رشادت‌ها و دلاورى‌هاى شهداى عزیز مدافع حرم به ویژه مکتب و تفکر سردار حاج قاسم سلیمانى را می‌توانیم به عنوان الگوى وطن‌دوستى و ولایتمدارى در آثار نویسندگانمان به دنیا معرفى کنیم.
اما این جاده تقریباً یک طرفه شده است. علت این امر را در سوء مدیریت و سلیقه‌اى عمل کردن مدیران تحت امر و در اختیار قرار ندادن فضاى کافى براى مؤلفان و نویسندگان ایرانى مى‌بایستى جست‌وجو کرد که نتیجه‌هاى مخربى را بر ادبیات کشورمان گذاشته است. اصلى‌ترین آسیب آن رواج نوع فرهنگ، زندگى و تفکر غربى بر ذهن مردم کشورمان به‌خصوص در سنین پایین‌تر بوده است. به عقیده بنده این همان پروژه نفوذ غربى‌ها در بحث فرهنگى کشور است.
چرا باید یک کشوری مثل کشور ایران با فرهنگ ریشه‌دار و عمیق و فرهنگ الهی و ایمانی، فرهنگ برجسته درخشان ایرانی تحت تأثیر تعلیمات کسانی که تمدّنشان و فرهنگشان یک چیز جدید و مادّی و شکست‌خورده است، قرار بگیرد؟
بنابراین مى‌بایستى با توجه به منویات امین شعر انقلاب، نگذاریم فرهنگ ایرانى اسلامى به دست فراموشى سپرده شود که جریان نفوذ به ویژه در حوزه فرهنگ و تفکر جامعه بتواند به مقاصد و اهداف شوم خود دست پیدا کند که این باز هم مدیریتى جهادى و انقلابى مى‌طلبد که مسیر را براى تحریف فرهنگ و ادبیات غنى ایران و ایرانى مسدود کند.
*تسنیم: در آستانه معرفی وزیر جدید ارشاد به مجلس و آغاز رویکرد جدیدی در حوزه فرهنگ هستیم. به عنوان یک شاعر و فعال فرهنگی، اصلی‌ترین مسائلی که باید در این دوران در حوزه نشر و ادبیات در نظر گرفته شود، چیست؟
اولاً از رئیس‌جمهور منتخب، جناب آقاى دکتر رییسی تشکر مى‌کنم که از همان روزهاى نخستین بعد از انتخابات و أخذ آراى ملت، کار کارشناسى را براى انتخاب وزرا شروع کرد و از مشورت و نظرات اهل فن نیز بهره مند شد، اما به عنوان یک دلسوز فرهنگ این کشور باید خطاب به محضر ایشان عرض کنم:
از آنجایی که حوزه فرهنگ بسیار مهم، حساس و تأثیرگذار است، بنابراین فردى را براى سکاندارى آن منصوب کند که با سیستم این وزارتخانه و فرهنگ کشور و از پیچ و خم‌هاى آن آشنایی کامل داشته باشد؛ ضمن اینکه علاوه بر آشنایى کامل با حوزه فرهنگ مى‌بایستى سالم، متخصص، انقلابى، متعهد، دلسوز، جهادى، آتش به اختیار و از همه مهمتر گوش به فرمان رهبرى در حوزه فرهنگ باشد؛ چون دیگر زمان آزمودن و خطا نیست و مى‌بایستى در گام دوم انقلاب بى‌وقفه به سوى تعالى وپیشرفت حرکت کنیم.
اما در مورد مسائلى که باید در حوزه نشر و ادبیات در این دوران در نظر گرفته شود:
- اصلى‌ترین مسئله در این حوزه که به عنوان یک دغدغه مطرح مى‌شود، رسیدگى به وضعیت معیشت و اقتصاد اهالى ادب و فرهنگ و حمایت بی‌چون و چرا از مؤلفان ادبى متعهد و دغدغه‌مند جهت تجدید روحیه و بازگرداندن نشاط و امید به آنها جهت تولید آثار فاخر و قابل قبول است.
- احیاى بیانات و دغدغه‌هاى امین شعر انقلاب در حوزه فرهنگ و ادبیات و استفاده کامل از بیانات معظم‌له به عنوان یک منشور جامع و کامل و راهبردى براى پیشبرد اهداف فرهنگى کشور.
- احیاى جشنواره شعر فجر به عنوان ویترین شعر انقلاب و ساماندهى به وضعیت نابسامان آن
- ساماندهى نامطلوب فضاى نشر کشور
- ایجاد فضاى همدلى جهت دیده شدن آثار مؤلفان ایرانى در نمایشگاه‌ها و بازارهاى بین‌المللى و ... که بتوانیم فرهنگ سرشار ایران و ایرانى را بیش از پیش به رخ جهانیان عرضه کنیم.
عبدالهی همچنین در ادامه تازه‌ترین سروده خود را که با موضوع نامه‌ای خطاب به آیت‌الله رئیسی، رئیس جمهور، است برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داد که به این شرح است:
بیا و چاره‌اى اى جان براى هجران کن
بیا و خلوت شب را ستاره‌باران کن
در آسمان غزل‌خیز یا کریمانت
شکوه پر زدنى نذر بى‌قراران کن
سفیر جاده تکریم عاشقان برخیز!
دوباره با عَلَمت، عشق را نمایان کن
امید فتنه‌گران ناامید مى‌گردد
دوباره خواب برانداز را پریشان کن
شکسته مى‌شود آرى غرور سبز و بنفش
به رنگ پرچم ایران دوباره توفان کن
به گفتمان خمینى(ره)، نوید مى‌بخشى
نگاه مأذنه‌ها را پر از جماران کن
به یاد آن همه آلاله‌هاى خونین بال
قیام دیگرى مانند مرد میدان کن
بت فساد و بت ظلم و رشوه و تبعیض-
تمام بتکده‌ها را ز ریشه ویران کن
تبر به دوش تو باشد، سلام ابراهیم!
بیا و آتش ویرانه را گلستان کن
نه جنگ مى‌شود و نه مذاکره ...قطعاً-
علاج واقعه در داخل است، درمان کن
تویى تو خادم شمسُ الشُموس، پس حتماً
حدیث خدمت خود را چنین نمایان کن
در انتخاب تو هیچ استخاره لازم نیست
نگاه یوسفى‌ات را به سوى کنعان کن
"رئیسى"اى همه افتخار مظلومان
بیا و دولت خود را به عشق بنیان کن
همیشه تا همه عمر با ولایت باش
به کشور علوى، خدمتى دو چندان کن
به گام دوم این انقلاب بى‌وقفه
ترانه‌هاى دلت را به نام ایران کن
قسم به صبح کرامت، که فتح نزدیک است
دعا براى ظهور امام الإنسان کن
انتهای پیام/