چگونه امام زمان (عج) پس از قرن‌ها از قاتلان امام حسین(ع) انتقام می‌گیرد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، وجود مقدس امام زمان (عج) در معارف اسلامی به عنوان «خونخواه کشته کربلا» شناخته شده‌اند و شیعیان همراهی با آن امام منصور برای گرفتن انتقام خون امام حسین (ع) و یارانش را یکی از آرزوهای بزرگ خود می‌دانند.

نام امام حسین علیه السلام و امام مهدی علیه السلام برای شیعیان یادآور یک حکایت ناتمام است، حکایتی که آغازگر آن حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و پایان‌بخش آن حضرت بقیه‌الله الاعظم علیه السلام است.

خبرگزاری تسنیم در گفتگو با ابراهیم شفیعی سروستانی، پژوهشگر و نویسنده دینی، به بخشی از معارف ارزشمندی که از آن حضرت در ارتباط با فرزند ارجمندش حضرت مهدی علیه السلام رسیده است پرداخته است؛ چراکه این دو وجود مقدس نزدیکی و ارتباطی جدایی‌ناپذیر دارند.

ارتباط محکم امام حسین علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف

اولین ارتباطی که میان امام حسین علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف قابل درک است، ارتباط خونی ایشان است. آیا امام حسین علیه السلام نیز به این نکته اشاره فرموده‌اند؟

بله. حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام در روایت‌های متعددی به این موضوع که حضرت مهدی علیه السلام از فرزندان و نوادگان ایشان است، اشاره کرده‌اند که روایت ذیل از جمله آن‌هاست: «دَخَلْتُ أَنَا وَ أَخِی عَلَى جَدِّی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَأَجْلَسَنِی‏ عَلَى‏ فَخِذِهِ‏ وَ أَجْلَسَ أَخِی الْحَسَنَ عَلَى فَخِذِهِ الْأُخْرَى ثُمَّ قَبَّلَنَا وَ قَالَ بِأَبِی أَنْتُمَا مِنْ إِمَامَینِ صَالِحَینِ‏ (سبطین) اخْتَارَکُمَا اللَّهُ مِنِّی وَ مِنْ أَبِیکُمَا وَ أُمِّکُمَا وَ اخْتَارَ مِنْ صُلْبِکَ یا حُسَینُ تِسْعَةَ أَئِمَّةٍ تَاسِعُهُمْ قَائِمُهُمْ وَ کُلُّکُمْ فِی الْفَضْلِ وَ الْمَنْزِلَةِ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى سَوَاءٌ» به این معنا که من و برادرم بر جدم رسول خدا که درود و سلام خدا بر او باد، وارد شدیم. ایشان من را بر یک زانوی خود و برادرم حسن را بر زانوی دیگر خود نشاند و پس از آنکه ما را بوسید، فرمود: جانم به فدای شما دو پیشوای شایسته. خداوند شما دو نفر را برای من و پدر و مادرتان برگزید و از نسل تو ای حسین! نه امام را برگزید که نُهمین نفر از ایشان قیام‌کننده آن‌هاست و همه آنان در پیشگاه خداوند متعال از نظر فضیلت و جایگاه برابر هستند.

این موضوع که قائم آل محمد صلی الله علیه و آله از نسل امام حسین علیه السلام و نهمین نواده اوست، در روایات بسیاری که از طریق شیعه و اهل سنت روایت شده، آمده است و هرگونه شک و تردید نسبت به نام و نشان و مشخصات موعود آخرالزمان و آخرین ذخیره الهی را برطرف می‌کند.

هدف مشترک امام حسین و امام زمان علیهماالسلام در نهادینه کردن عدالت

عدالت‌گستری نیز یکی از اهداف مشترک میان این ائمه اطهار علیهم السلام است. امام حسین و امام مهدی علیهماالسلام چگونه به این هدف پرداخته‌اند؟

برقرار کردن عدالت و تشکیل جامعه‌ای بر اساس عدل از آرمان‌های همیشگی بشر بوده و در طول هزاران سالی که از زندگی انسان بر کره خاک می‌گذرد، صدها و هزاران نفر در پی تحقق این آرمان بوده‌اند. اما جز در مقاطع کوتاهی از زندگی بشر و آن هم در سرزمین‌های محدود هرگز این آرمان به درستی تحقق نیافته و هنوز هم عدالت آرزویی دست‌نیافتنی برای انسان عصر حاضر است.

با توجه به همین موضوع در روایت‌هایی که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام وارد شده است، گسترش عدالت و از بین بردن ظلم یکی از بزرگ‌ترین رسالت‌های امام مهدی علیه السلام برشمرده و تحقق عدالت واقعی را تنها در سایه حکومت او امکان‌پذیر دانسته شده است.

ازجمله این روایت‌ها روایتی است که از حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام نقل شده و در آن آمده است: «اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقی مانده باشد، خداوند آن روز را چنان طولانی می‌گرداند که مردی از فرزندان من قیام کند و دنیا را پس از آنکه از ظلم و ستم پر شده بود، پر از عدل و داد کند. من این سخن را از رسول خدا که درود و سلام خداوند بر او باد، شنیدم.»

پیامبر گرامی اسلامی صلی الله علیه و آله نیز قیام عدالت‌گستر نهمین فرزند امام حسین علیه السلام را چنین توصیف می‌کنند که: «خداوند از فرزندان امام حسین، امامانی قرار داده است که امر (راه و روش آیین) مرا بر پا می‌کنند و وصیت مرا پاس می‌دارند. نهمین آنان قائم خاندان من مهدی امتم است. او شبیه‌ترین مردمان به من در سیما و گفتار و کردار است. پس از غیبتی طولانی و سرگردانی گمراه‌کننده، ظاهر می‌شود، آنگاه امر (آیین) خدا را آشکار می‌سازد و دین خدای عز و جل را آشکار می‌کند. او با نصرت خدا تأیید می‌شود و با فرشتگان الهی یاری می‌گردد. آنگاه زمین را از عدل و داد لبریز می‌کند، پس از آنکه از ستم و بیداد لبریز شده بود.»

مفهوم منتقم بودن قائم آل محمد علیهم السلام

مشهور است که امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، منتقم خون حضرت سیدالشهدا علیه السلام هستند. این نکته تا چه اندازه در روایت‌ها و زیارت‌ها تصریح شده است؟

در برخی از روایات، زیارات و ادعیه بر این موضوع تصریح شده است که در زمان ظهور امام مهدی علیه السلام، انتقام خون امام حسین علیه السلام و دیگر شهدای کربلا گرفته می‌‌شود و حتی از این بالاتر، این موضوع، به عنوان یکی از اهداف اصلی قیام مهدی موعود برشمرده شده است.

به عنوان مثال در روایتی که در ذیل آیه 33 سوره اسراء از امام صادق علیه السلام نقل شده است، در این زمینه چنین می‌‌خوانیم: «سَأَلْتُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام فِی قَوْلِهِ تَعَالَى: «وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیهِ سُلْطاناً فَلا یسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً». قَالَ: ذَلِکَ قَائِمُ آلِ مُحَمَّدٍ یخْرُجُ فَیقْتُلُ بِدَمِ الْحُسَینِ علیه السلام فَلَوْ قَتَلَ أَهْلَ الْأَرْضِ لَمْ‏ یکُنْ‏ مُسْرِفاً.» به این معنا که از حضرت امام ابوعبدالله صادق علیه السلام راجع به فرموده خدای تعالی که: «و هر آن‌که مظلوم کشته شود، پس البته که ما برای ولی او حکومت و تسلط دادیم [بر قاتل]، پس مباد در کشتن اسراف کند که او منصور است» پرسیدم. امام صادق علیه السلام فرمودند: «آن قائم آل محمد صلی الله علیه و آله است، خروج می‌‌کند و به انتقام خون امام حسین علیه السلام، دشمنان او را می‌‌کشد. پس چنانچه اهل زمین را به قتل برساند، مسرف نخواهد بود.

روایات دیگری هم در ذیل همین آیه از امامان معصوم علیهم السلام نقل شده است که در همه آن‌ها بر مطلب بالا تأکید شده است. در دعای ندبه نیز از امام زمان علیه السلام به عنوان منتقم خون شهدای کربلا یاد شده است. با این تعبیر که «أَینَ الطَّالِبُ بِدَمِ‏ الْمَقْتُولِ‏ بِکَرْبَلَاء» یعنی کجاست آن‌که به خون‌خواهی شهید کربلا به پا می‌‌خیزد؟

این نکته در زیارت عاشورا هم تبیین شده است.

بله. در دو فراز از زیارت عاشورا نیز زیارت کننده از خداوند می‌‌خواهد که همراهی با امام پیروزمند یا امام مهدی علیه السلام را در خون‌خواهی امام حسین علیه السلام روزی‌اش گرداند؛ یک‌بار در این فراز که «فَأَسْأَلُ اللَّهَ الَّذِی أَکْرَمَ مَقَامَکَ أَنْ یکْرِمَنِی بِکَ وَ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکَ مَعَ إِمَامٍ‏ مَنْصُورٍ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ علیهم السلام؛ پس از خدایی که مقام تو را گرامی داشت می‌‌خواهم که مرا به خاطر تو گرامی دارد و خون‌خواهی تو را با امامی پیروزمند از خاندان حضرت محمد صلی الله علیه و آله روزی‌ام گرداند.»

بار دیگر در فرازی که می‌گوید: «وَ أَسْأَلُهُ ... أَنْ یرْزُقَنِی طَلَبَ ثَارِکُمْ مَعَ إِمَامٍ مَهْدِی نَاطِقٍ لَکُم؛ و از او می‌‌خواهم... که خون‌خواهی شما را به همراه امامی از شما که مهدی [هدایت‌گر] و گویای از شماست، روزی من قرار دهد.» بنابراین تردیدی باقی نمی‌ماند که امام زمان علیه السلام به هنگام ظهور به خون‌خواهی جد مظلومش برمی‌خیزد و انتقام آن حضرت را از قاتلانش می‌‌گیرد.

در هر عاشورا به یکدیگر این‌گونه سرسلامتی می‌دهیم که «أَعْظَمُ‏ اللَّهُ‏ أُجُورَنَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلَامُ وَ جَعَلَنَا اللَّهُ وَ إِیاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِی مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ؛ خداوند پاداش ما را در عزای مصیبت حسین علیه السلام بزرگ گرداند و ما و شما را از جمله کسانی قرار دهد که به همراه ولی‌اش امام مهدی علیه السلام از آل محمد صلی الله علیه و آله به خونخواهی او برمی‌خیزند.»

نحوه انتقام گرفتن امام زمان علیه السلام از قاتلان امام حسین علیه السلام

یک پرسش اساسی در این زمینه وجود دارد؛ با توجه به اینکه در زمان ظهور امام زمان علیه السلام صدها سال از شهادت امام حسین علیه السلام گذشته و هیچ اثری از قاتلان شهدای کربلا وجود ندارد، آیا امکان گرفتن انتقام خون آن حضرت وجود دارد؟ آیا در زمان ظهور زمینه‌ای برای گرفتن انتقام از کشندگان شهدای کربلا باقی مانده است؟

یکی از وجوه این انتقام، انتقام‌گیری از نسل به جا مانده از قاتلان شهدای کربلا است. این مفهوم را می‌‌توان از برخی روایات استفاده کرد.

اگر قرار است امام زمان علیه السلام از نسل قاتلان کربلا انتقام بگیرد، چرا طبق آیه قرآن تأکید شده که «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى؛ هیچ نفسی بار دیگری را بر دوش نمی‌گیرد»؟

در یکی از این روایات چنین می‌‌خوانیم که شخصی به حضرت ابوالحسن امام علی بن موسی الرّضا علیه السلام عرض کردم: چه می‌‌فرمایید درباره حدیثی که از امام صادق علیه السلام روایت شده است که فرمود: «هرگاه قائم علیه السلام قیام کند، نسل و نوادگان قاتلان امام حسین علیه السلام را به خاطر کارهای پدرانشان به قتل خواهد رساند؟» فرمود: «همین‌طور است.» عرض کردم: پس سخن خدای متعال: «و هیچ نفسی بار دیگری را بر دوش نمی‌گیرد» معنایش چیست؟

امام علیه السلام فرمودند: «خداوند در تمامی اقوالش راست گفته است، ولی ذریه کشندگان امام حسین علیه السلام به کرده پدرانشان راضی هستند و به آن جنایت‌ها افتخار می‌‌کنند، هر کس به کاری راضی باشد همچون کسی است که آن را انجام داده و چنانچه مردی در شرق کشته شود و مرد دیگری در مغرب به کشته شدنش راضی باشد، آن‌که رضا داده است، نزد خدای تعالی، شریک قاتل خواهد بود. بنابراین، تنها به این جهت حضرت قائم علیه السلام وقتی خروج کند آن‌ها را می‌‌کشد که از کردار پدرانشان راضی هستند.»

با توجه به این روایت و دیگر روایات مشابه می‌‌توان گفت که امام زمان علیه السلام به هنگام ظهور، بازماندگان قاتلان شهدای کربلا را به این دلیل که به فعل پدران خود راضی هستند، به انتقام خون این شهیدان به قتل می‌‌رساند.

در تأیید روایت یاد شده می‌توان به کلامی از امام علی علیه السلام اشاره کرد که می‌فرمایند: «الرَّاضِی‏ بِفِعْلِ‏ قَوْمٍ‏ کَالدَّاخِلِ فِیهِ مَعَهُمْ وَ عَلَى کُلِّ دَاخِلٍ فِی بَاطِلٍ إِثْمَانِ إِثْمُ الْعَمَلِ بِهِ وَ إِثْمُ [الرِّضَا] الرِّضَى بِه‏» به این معنا که هر کسی به کار کسانى خشنود است، چنان است که در میان کار آنان بوده است و هر که در باطلى پا نهاد، دو گناه بر گردن او افتاد، گناه کردار و گناه خشنودى بدان کار.

انتقام‌گیری از جریان مقابل اهل‌بیت علیهم السلام

با این توضیحات آیا می‌توان گفت امام زمان علیه السلام با هدف انتقام‌گیری از جریان مقابل اهل‌بیت علیهم السلام قیام می‌کنند؟

چنان‌که می‌‌دانید از آغاز رسالت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و حتی پیش از آن، دو خاندان، دو خط و دو جریان همواره رو در روی هم بوده‌اند. یکی، خاندان بنی‌هاشم و اهل‌بیت عصمت و طهارت و دیگری، خاندان ابوسفیان و جریان بنی‌امیه. هرچند که ابوسفیان با فتح مکه به ظاهر ایمان آورد و تسلیم شد، ولی به شهادت تاریخ، او و نوادگانش هیچ‌گاه از دشمنی با پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و فرزندانش دست برنداشتند و از هیچ تلاشی برای نابودی اسلام فروگذار نکردند.

اوج دشمنی و کینه‌توزی خاندان ابوسفیان نسبت به خاندان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را در واقعه کربلا می‌‌توان دید که به تصریح یزید، امام حسین علیه السلام و یارانش به انتقام خون مشرکان کشته شده در جنگ بدر، با شقاوت تمام به شهادت رسیدند.

جریان تقابل بنی‌هاشم و بنی‌امیه تا پایان تاریخ و روزی که امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف ظهور می‌‌کنند، ادامه خواهد داشت؟

بله. تا آنکه پیش از ظهور آن حضرت، فردی به نام عثمان بن عنبسه از نوادگان ابوسفیان و هند جگرخوار که با عنوان سفیانی شناخته می‌‌شود، از شام یا همان سوریه‌ کنونی سر به شورش برمی‌دارد و پس از جنایات فراوان، در مقابل لشکریان امام زمان علیه السلام ‌شکست می‌‌خورد و به هلاکت می‌‌رسد.

با توجه به آنچه گذشت، می‌‌توان گفت با نابودی آخرین بازمانده از نسل ابوسفیان به دست امام مهدی علیه السلام، انتقام خاندان اهل‌بیت علیهم السلام از خاندان ابوسفیان که عامل جنایات بی‌شمار در حق خاندان عصمت و طهارت به ویژه حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام بودند، گرفته می‌‌شود و تقابل تاریخی این دو خاندان پایان می‌‌یابد.

رویداد مهمی در دوران رجعت

آیا گرفتن انتقام خون حضرت سیدالشهدا علیه السلام در دوران رجعت اتفاق می‌افتد؟

چنان‌که می‌‌دانید بر اساس اعتقاد شیعیان، خداوند متعال در عصر ظهور، گروهی از مؤمنان محض و مشرکان محض و به بیان دیگر گروهی از زبدگان از اهل حق و نابکاران از اهل باطل را که در زمان خود به نهایت درجه ایمان و رستگاری یا به آخرین حد کفر و پلیدی رسیده‌اند، بار دیگر به دنیا برمی‌گرداند تا گروه اول، شاهد عزت و پیروزی حق باشند و گروه دوم به سزای اعمال ناشایستی که در زمان حیاتشان در حق خداجویان مرتکب شدند، برسند.

بر این اساس، می‌‌توان گفت ‌انتقام امام مهدی علیه السلام از قاتلان اباعبدالله الحسین علیه السلام و یاران باوفایش، در زمان رجعت صورت می‌‌گیرد. به این بیان که همه آن اشقیا در زمان ظهور امام مهدی علیه السلام به دنیا برمی‌گردند و به سزای جنایات عظیم و بی‌شرمانه‌شان که در روز عاشورا مرتکب شدند، می‌‌رسند.

این اقدام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف تا چه اندازه در راستای تحقق اهداف شهدای کربلا است؟

درواقع باید تصریح کرد که انتقام‌گیری عملی با تحقق اهداف و آرمان‌های شهدای کربلا خواهد بود. یکی از احتمالاتی که در مورد مفهوم انتقام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از قاتلان حضرت سیدالشهدا علیه السلام و یارانش می‌‌توان مطرح کرد، این است که بگوییم این انتقام با به بار نشستن اهداف و آرمان‌هایی تحقق می‌‌یابد که نهضت عاشورا برای آن‌ها شکل گرفت.

به بیان دیگر، امام حسین علیه السلام و اصحابش برای اقامه حق، مبارزه با ستم، برپایی نظام عادلانه، امر به معروف و نهی از منکر، احیای سیره و سنت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و... به شهادت رسیدند و امام زمان علیه السلام با قیام خود همه این اهداف و آرمان‌ها را محقق می‌‌سازند. به این ترتیب، نهضت امام حسین علیه السلام به هدف خود می‌‌رسد و انتقام خون آن حضرت گرفته خواهد شد.

انتهای پیام/