نوحه شیر صحرای بلا در دستگاه چهارگاه / روایت رشادت‌های حضرت ابوالفضل + فیلم
یکی از نوحه‌های محلی همدان با عنوان «شیر صحرای بلا» نوحه‌ای در دستگاه چهارگاه است که به روایت رشادت‌های حضرت ابوالفضل علیه‌سلام می‌پردازد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مناطق مختلف ایران، نوحه‌های خاص خودشان را دارند. بیشتر این نوحه‌ها قدمتی به درازای چند قرن پیدا می‌کنند و تاریخ مشخصی را نمی‌توان برای آنها عنوان کرد. در این میان اما تطبیقِ این نوحه‌ها بر گوشه‌های آوازی موسیقی ایرانی از نکات بسیار مهم است. فراموش نکنیم که بیشتر مداحان قدیمی، بر دستگاه‌ها و آوازهای موسیقی ایرانی مسلط بوده‌اند و نوحه‌هایشان را براساس همین دستگاه‌ها و آوازها می‌ساختند و می‌سرودند.
مداحان و شاعرانی که براساس اصالت‌های هنری کارشان را انجام می‌دادند، تلاش‌شان این بود که شان و منزلتِ مجلسِ عزاداریِ سید و سالار شهیدان را حفظ کنند.
یکی از این نوحه‌های قدیمی متعلق به منطقه همدان است. راوی اصلی این نوحه محمدرضا تلطفی هستند. این نوحه در دستگاه «چهارگاه» شکل گرفته و با گوشه‌ی «درآمد» آغاز می‌شود و در ادامه اشاره‌ای به گوشه‌ی «مخالف» هم دارد. این نوحه با محوریت رشادت‌های حضرت ابوالفضل علیه‌سلام ساخته شده است. متین رضوانی‌پور در سال 1391 این نوحه را در همدان ثبت و ضبط کرده است.
در ادامه ویدیویی را می‌بینید که در آن متین رضوانی‌پور به عنوان خواننده و پژوهشگر، این نوحه را روایت می‌کند و جزئیات آن را شرح می‌دهد:
دم نوحه:
ای شیر صحرای بلا در کربلا ابالفضل
ای با وفا ابالفضل
ای زادة عِقدالورا فخر ابا ابالفضل
کان سخا ابالفضل
ادامه:
ای آفتاب منجلی بدر جلی در امکان
ای زور و بازوی علی روز یلی به میدان
روح نبی جسم ولی بحر ملی ز احسان
ای باوفا، فر صفا، اصل شفا ابالفضل
ای باوفا ابالفضل
ای قانع قوم ظلم وی جامع فضائل
ای حارس اهل حرم وی فارس قبائل
ای مخزن جود و کرم وی احسن‌الخصائل
فک‌انجا، کهف‌الرجا، حیدر لقا اباالفضل
ای با وفا اباالفضل
در نهروان نهری روان کردی تو خون ز شمشیر
از آن زمان دشمن رمان از تو چو روبه از شیر
شد الامان بر آسمان زاهل فساد و تزویر
کردی فنا، کندی بنا، ز اهل ریا اباالفضفل
ای با وفا اباالفضل
سقا ندیدم تشنه‌لب یا للعجب لب آب
غیر از تو ای والانصب، عالی‌حسب ز هر باب
از کف ندادی زآن سبب رسم ادب به آداب
کردی به پا، شور و نوا، دستت جدا اباالفضل
ای باوفا اباالفضل
از دل چنین صوت حزین از جانبت رسیده
سویت غمین، سبط امین سلطان دین رسیده
گفتا چرا در خاک و خون مسکن تو را اباالفضل
ای باوفا اباالفضل
انتهای پیام/