جنگل‌های هیرکانی بی‌نصیب از مزایای ثبت جهانی / مافیای قاچاق چوب در کمین جنگل‌های شمال کشور
گروه استانها - از تیرماه سال ۹۸ که بخشی از جنگل‌های هیرکانی به ثبت جهانی رسید تا کنون این عرصه‌ها از مزایای این اتفاق از جمله کمک‌های مالی و مشاوره‌های علمی کشورهای عضو و ردیف بودجه جداگانه برای حفاظت و مراقبت از این میراث جهانی بی‌بهره بوده است.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، چهاردهم تیرماه سال 1398 و در چهل و سومین اجلاس کارگروه میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) که در باکو، پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد، بخش‌هایی از جنگل‌های هیرکانی که در شمال کشورمان واقع شده‌اند، تحت نام میراث طبیعی ایران و با تأیید اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.
پارک ملی گلستان، جنگل ابر، افراتخته، جهان‌نما، بولای دودانگه و چهاردانگه، جنگل الیمستان هراز در آمل، جنگل واز حوزه کجور نوشهر، چهارباغ چالوس، جنگل خشکه‌داران، جنگل رودخان، سیاه رودبار گیلان، منطقه حفاظت شده لیسار که در مجموع 307 هزار هکتار وسعت دارد و در چهار استان گلستان، مازندران، گیلان، سمنان، خراسان شمالی واقع شده است.
حذف تدریجی عوامل تهدید و تخریب در دیگر مناطق عرصه‌های جنگلی هیرکانی و مقدمات ثبت جهانی این عرصه‌ها از دیگر برنامه‌های سازمان جنگل‌ها عنوان شده است. هرچند ابتدا باید دست مافیای قاچاق چوب درختان جنگلی از این مناطق قطع شده تا جلوی تخریب بیش از پیش جنگل‌های شمال کشور گرفته شود.
اما ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی چه پیامدهایی می‌توانست داشته باشد. مانند هر اثر دیگری که به ثبت جهانی می‌رسد کشورهای عضو متعهد به حفظ آن با مشارکت جهانی هستند و در این مورد هم کشورمان می‌تواند از کمک‌های مالی، مشاوره‌های علمی، تحقیقاتی و پژوهشی بین‌المللی برخوردار شود و حتی از ردیف بودجه‌ای جداگانه از کمک دولت هم استفاده کند ولی این اتفاق تا کنون رخ نداده است.
عبدالرحیم لطفی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گلستان در این باره به خبرنگار ما گفت: بیش از 300 هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی شمال کشور تحت عنوان جنگل‌های هیرکانی به ثبت جهانی رسیده که حدود 175 هزار هکتار آن در استان گلستان واقع شده است.
وی افزود: با وجود اینکه یک چهارم جنگل‌های شمال کشور را داریم اما نیمی از جنگل‌های ثبت جهانی شده در این استان قرار دارد که نشان دهنده بکر بودن و ارزش اکولوژیک عرصه‌های جنگلی استان گلستان است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان با بیان اینکه یکی از مزیت‌های که ثبت جهانی یک اثر به دنبال دارد، استفاده از کمک‌های مالی و علمی بین‌المللی برای حفاظت و مراقبت از این آثار است، ادامه داد: با توجه به ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی، سازمان ملل باید کمک‌های مالی برای حفاظت از این عرصه‌ها اختصاص می‌داد که هنوز در این زمینه کاری انجام نشده است.
وی گفت: در زمینه مشاوره‌های علمی و امور تحقیقاتی هم از سوی مجامع بین‌المللی کاری صورت نگرفته و ما در چارچوب فعالیت‌ها و ارتباطات علمی خود با برخی کشورها از جمله آلمان و چین و با ژاپن در قالب جائیکا در ارتباط هستیم اما هنوز از یونسکو اقدامی صورت نگرفت.
لطفی یکی از پیامدها و اهداف ثبت جهانی عرصه‌های جنگلی هیرکانی را رونق گردشگری عنوان کرد و افزود: این جنگل‌ها میلیون‌ها سال عمر دارند و میراثی باقی مانده از دوران یخبندان هستند که برای بسیاری از گردشگران جهان و گروه‌های علمی دارای جذابیت است.
وی در ادامه با اشاره به اقداماتی که برای ارتقای حفاظت از جنگل‌های هیرکانی ثبت جهانی شده، صورت گرفته است، اظهار داشت: نیروهای حفاظتی را در این مناطق ساماندهی و منطقه را بلوک بندی کردیم تا حفاظت و مراقبت از این عرصه‌ها بهتر و هدفمندتر شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان اضافه کرد: بیش از 50 دستگاه خودروی برای حفاظت از این عرصه‌ها را مجهز به سیستم‌های ارتباطی کردیم. دوربین حفاظتی در این عرصه‌ها نصب شده که تعداد آنها افزایش خواهد یافت. 3 دستگاه هلی شات و یک دوربین مجهز دید در شب را هم برای این مناطق تهیه و نصب کردیم ضمن اینکه بخشی از تجهیزات نیازمند تعمیر و اورهال بود که این کار نیز انجام شده است.
جنگل‌های هیرکانی با قدمت 25 تا 50 میلیون سال ( دوره پالئوژن) یکی از ارزشمندترین جنگل‌های جهان به‌شمار می‌آید و از آن به عنوان موزه طبیعی یاد می‌شود. در آن زمان بیشتر مناطق معتدل شمالی کره زمین را اینگونه جنگل‌ها پوشانده بودند. در عصر یخبندان، کواترنری این جنگل‌ها کوچکتر شدند اما با پایان عصر یخبندان دوباره گسترش یافتند. همچنین بیش از 3 هزار و 200 گونه گیاهی، 44 درصد آوندداران، 58 گونه پرنده، 58 گونه پستاندار از جمله پلنگ ایرانی در این جنگل‌ها زندگی می‌کنند.
انتهای پیام/582/