"بحران سالمندی" کشور را با ابرچالش‌های جدید مواجه میکند/ لزوم سیاستگذاری فعال سالمندی
تا دو دهه آینده سرریز بحران سالمندی، همه حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را با ابرچالش‌های جدیدی مواجه خواهد کرد؛ باید برای مقابله با نتایج و چالشهای احتمالی آن از «سیاستگذاری فعال سالمندی» بهره جست.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ در بسیاری از کشورها «پیری فعال» به مثابه یک چارچوب سیاست، در کانون توجه سیاستگذاری برای سالمندی و دوران بازنشستگی تلقی می‌شود.
این چارچوب با رویکردهای آینده‌پژوهی و با فهم و درک چالشهای سالمندی، سیاستهای مناسبی برای دسترسی به اهداف ترسیم میکند.
تحلیل آمارهای جمعیتی کشور ما نشانگر آن است که تا دو دهه آینده سرریز بحران سالمندی، همه حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را با ابرچالش‌های جدیدی مواجه خواهد کرد؛ غافل از آن که تهدیدانگاری سالمندی از سوی برنامه‌ریزان، نگاهی ناقص و بخشی است و کهنسالی می‌تواند فرصتهای بی‌نظیری برای توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور فراهم آورد که تاکنون کمتر مورد توجه سیاست‌گذاران ایرانی قرار گرفته است.
در سالهای پیش رو دو مولفه در هم تنیده سالمندی و بازنشستگی، دگرگونی مهمی در ساختار جمعیتی ایران ایجاد میکند که باید برای مقابله با نتایج و چالشهای احتمالی آن از «سیاستگذاری فعال سالمندی» بهره جست و به تناسب این دگرگونی، در پیوست با آن «سیاستگذاری بازنشستگی» نیز در کانون توجه قرار گیرد.
مهمترین الزام در سیاستگذاری برای این حوزه، نابسندگی به تهدیداِنگاری سالمندی و توجه به فرصت‌اِنگاری بازنشستگی است همچنین ضروری است تا در سطح مدیریت کلان صندوقهای بازنشستگی، نسبت به عبور از نگرش تک بعدی به صندوقهای بازنشستگی و نیز تمرکز بر جامع‌نگری در نیل به الگوی بهینه و پویای صندوقهای بازنشستگی مبادرت شود تا با ارائه مستمر خدمات همه جانبه و باکیفیت، آرامش فردی و اجتماعی بازنشستگان محقق شود.
سیاستگذاری برای تحقق پویایی بازنشستگی، ابعاد سه گانه «بهبود زیست پذیری و تاب آوری اقتصادی»، «تقویت تندرستی و آرامش ذهنی» و «افزایش مشارکت موثر و تعامل فعال» را شامل می‌شود.
- معیارهای بهبود زیست‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی که به توانگری و امنیت مالی و اقتصادی زندگی بازنشستگی در برابر تکانه های تورمی و معیشتی میپردازد، عبارتند از:
- کفایت مستمری
- حمایتهای خدماتی، مالی و معیشتی
- متنوع سازی و پایدارسازی منابع درآمدی
- یاری گری و حمایت ویژه در شرایط بحران
- صیانت از خانواده ها و گسترش چتر حمایتی
- شاخصهای تقویت تندرستی و آرامش ذهنی که به جنبه‌های گوناگون سلامت و بهداشت تن، روان و محیط زندگی بازنشستگی توجه میکند، عبارت اند از:
- خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبت های پزشکی
- رضایت مندی پوشش بیمهای
- بهداشت روان و سلامت هیجانی و روانشناختی
- باز آفرینی محیط دوستدار بازنشستهها
- توانگر سازی اوقات فراغت، ورزش، تفریح و گردشگری
- مولفه های افزایش مشارکت موثر و تعامل فعال که ناظر به حضور، هویت اجتماعی و ارتباطات اثربخش بازنشستگان است و عبارتند از:
- هویت بخشی
- متناسب سازی آموزش های بهینه و کاربردی
- توانمندسازی همگانی
- مشارک جویی اجتماعی
- تعامل اثربخش
این ابعاد و مولفه‌های آنها، تبیین‌کننده جهت حرکت و راهنمای تصمیمات و اقدامات صندوق ها در نیل به بازنشستگی پویاست. هدف صندوقهای بازنشستگی از تدوین و اجرای سیاستهای مبتنی بر الگوهای پویای بازنشستگی و سالمندی فعال، باید با شاخص ارتقاء کیفیت زندگی دوران بازنشستگی در ایران سنجیده شود.
موفقیت این سیاستها با به کارگیری روشهای خلاقانه و مبتنی بر تحولات فن آورانه و نوآورانه و نیز توجه به ابعاد مهم اجتماعی و فرهنگی سالمندی در ایران، محقق خواهد شد.
وظیفه و کارکرد اصلی صندوقهای بازنشستگی، سیاستگذاری برای بهبود کیفی و توسعه کمّی زیست بوم بازنشستگی و سالمندی ایرانی است. توفیق در این کارکرد جز از طریق پذیرش «روش های مشارکت جویانه» و اولویت دهی به نگرش های اجتماعی در سیاست گذاری، میسر نخواهد شد؛ زیرا احترام به سالمندان و بازنشتگان و تلاش برای تکافوی زندگی شرافتمندانه آنان، ریشه های عمیق هویتی در فرهنگ ایرانی دارد.
برای موفقیت در این مسیر، نگاه غالب سالهای اخیر در تبدیل صندوقهای بازنشستگی از نهاد اجتماعی به بنگاه اقتصادی باید اصلاح شود تا امکان هم افزایی بهینه ظرفیتها و ترکیب فرصتها برای رسیدن به پویایی و اثربخشی صندوقهای بازنشستگی فراهم شود.
"یادداشت از: مهدی صولی"
انتهای پیام/