غفلت از ظرفیت‌های توسعه تجارت با همسایه شمالی؛ قزاقستان شریکی مطمئن برای بازرگانان گلستانی
گروه استانها - بازار قزاقستان برای تولیدکنندگان گلستانی که اغلب در زمینه محصولات غذایی فعال هستند، بسیار جذاب و دارای ارزآوری است و در مقابل این کشور با دارا بودن ذخایر عظیمی از منابع معدنی می‌تواند چرخ بسیاری از صنایع را در گلستان به حرکت درآورد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، استان گلستان از گذشته‌ها تا کنون میزبان قوم قزاق بوده، چه آن 16 هزار نفری که ساکن این استان به ویژه گرگان هستند تا هیئت‌های تجاری و بازرگانان این کشور که تا پیش از کرونا، مراودات زیادی با تجار گلستانی داشتند.
برگزاری هفته فرهنگی قزاقستان در استان گلستان نیز یکی دیگر از نشانه‌های تمایل مردم دو منطقه برای توسعه مناسبات در زمینه‌های مختلف است. در سال‌های گذشته نیز گلستان با استان " منگستائو" در قزاقستان پیوند خواهر خواندگی به امضا رساندند؛ هرچند این تفاهم‌نامه‌ها سود چندانی برای دو طرف نداشت. در ماه‌های گذشته نیز خط پروازی مستقیم بین گرگان و آکتائو در قزاقستان برقرار شده تا تردد بین دو منطقه را تسهیل و تسریع کند.
موقعیت مرزی گلستان فرصت‌های کم نظیری را برای توسعه روابط با کشورهای آسیای میانه فراهم کرده است که با وجود زیرساخت‌هایی مانند خط ریلی سراسری، جاده زمینی و هم چنین پورت هوایی، می‌توان انتظار داشت تا با یک برنامه ریزی درست و منسجم از این فرصت‌ها بهره برداری شود.
گلستان در مسیر اتصال این کشورها به آب‌های آزاد در جنوب ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و برای همین است که در سال‌های اخیر توسعه روابط تجاری کشورهایی مانند ترکمنستان و قزاقستان با ایران در دستور کار آنها قرار گرفته است.
در این بین گلستان به دلیل دارا بودن کوتاه‌ترین مرز زمینی و البته قرار گرفتن در کریدور شمال شرق، دارای جایگاه ویژه‌ای است. سفر روسای جمهور دو کشور و امضای تفاهم نامه‌های متعدد، امیدهای گلستان را برای توسعه تجارت با این کشور زنده کرده است.
قزاقستان از نظر منابع معدنی و هیدروکربنی، کشوری غنی بوده و بنابر آمارهای جهانی، همه عناصر جدول مندلیف در این کشور یافت می‌شود. آمارهای منابع رسمی حاکی از این است که قزاقستان با تولید ناخالص ملی 216 میلیارد دلار و نرخ رشد اقتصادی 7.5 درصدی، یکی از 20 کشور اول دنیا از نظر سرمایه گذاری و یکی از 113 اقتصاد نوین در جهان و جزو 11 کشور با رشد اقتصادی بالاست. البته این آمارها مربوط به سال‌های قبل از شیوع کرونا بوده و همه گیری این ویروس، بر اقتصاد قزاقستان مانند همه جای دنیا آثار منفی برجای گذاشته است.
با وجود همه مزایای همسایگی و تشابهات فرهنگی، جمهوری اسلامی و به تبع آن استان گلستان نتوانسته آن چنان که باید و شاید در بازارهای این جمهوری نوپا نفوذ و حضور داشته باشد.
فهرست فرآورده‌های صادراتی قزاقستان شامل 190 قلم کالاست که به بیش از 80 کشور جهان ارسال می‌شود که بخش قابل توجهی از فرآورده‌های صادراتی در بخش صنایع استخراجی و فرآورده‌های نفتی، سنگ معدن، فلزات غیرآهنی و فرآورده‌های نیمه تمام حاصل از شیمی و متالورژی، فلزات آهنی و غیرآهنی است.
در حالیکه جمهوری اسلامی ایران و به تبع آن گلستان در همسایگی این کشور قرار دارد اما بزرگترین شرکای تجاری قزاقستان کشورهای ایتالیا، روسیه، فرانسه، چین، آلمان و اوکراین هستند.
امیر عابدی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان و از فعالان اقتصادی استان گلستان با بیان اینکه برخی مشکلات مانع توسعه تجارت خارجی بین گلستان و قزاقستان شده است، اظهار داشت: باید برخی اقدامات به صورت زیرساختی انجام شود که راه اندازی خط پروازی گرگان - آکتائو از جمله آن بود. باید از این ظرفیت برای حضور بازرگانان دو کشور و توسعه مراودات تجاری بهره گرفت.
وی به پیوستن ایران به اتحادیه اوراسیا هم اشاره کرد و آن را یک فرصت مغتنم برای توسعه تجارت خارجی با کشورهای عضو این اتحادیه از جمله قزاقستان دانست و گفت: توافق نامه اوراسیا و اعمال تعرفه ترجیحی بر بسیاری از کالاها و محصولات که اغلب در بخش کشاورزی هستند، این فضا را برای افزایش صادرات از استان گلستان به قزاقستان به وجود آورده است.
رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و قزاقستان پیشنهادی هم برای توسعه روابط تجاری با این کشور ارائه کرد و گفت: باید بتوانیم فروشگاه‌های تجاری را در برخی مناطق کشور قزاقستان ایجاد کنیم تا راحت‌تر محصولات تولیدی ما به بازار این کشور تزریق شود. ضمن اینکه هنوز یکسری مشکلات مانند انتقال ارز وجود دارد که لازم است دولت سیزدهم به موضوع ورود کرده و شرایط را برای توسعه تجارت خارجی تسهیل کند.
یکی از اتفاقاتی که بعد از کرونا رخ داد؛ بسته شدن مرز جاده‌ای اینچه برون برای ورود بازرگانان گلستانی به کشورهای آسیای میانه از طریق ترکمنستان بود. ترکمنستان از 15 اسفندماه سال 98 مرز جاده‌ای اینچه برون را به روی تجار و بازرگانان گلستانی بسته و به رغم بازگشایی همه مرزهای کشور اما این گذرگاه مرزی پس از حدود یکسال و نیم از شیوع کرونا همچنان مسدود است.
بسته بودن مسیر جاده‌ای به ترکمنستان و از آنجا به دیگر کشورهای منطقه از جمله قزاقستان، مشکلاتی را برای تجار و بازرگانان گلستانی به وجود آورده است.
سید ابراهیم حسینی، مدیرکل گمرکات استان گلستان به ضرورت رایزنی مسئولان قزاقستان با کشور ترکمنستان برای از سرگیری تجارت از مسیر جاده‌ای اینچه برون تاکید کرد و گفت: ازبکستان از طریق مرز سرخس توانسته مبادلات خود را با ایران و با رایزنی با کشور ترکمنستان از سر بگیرد و لازم است تلاش‌ها و رایزنی‌های ایران و قزاقستان با کشور ترکمنستان برای بازگشایی این گذرگاه مرزی بیشتر شود.
وی گفت: صادرات برخی از محصولات و کالاها از جمله سیب زمینی از مسیر جاده‌ای برای بازرگانان و تجار به صرفه‌تر از مسیر ریلی بوده و لازم است مسئولان فکری به حال این موضوع کنند.
علیمحمد چوپانی، رئیس اتاق بازرگانی گرگان نیز درباره ظرفیت‌های همکاری بین گلستان و قزاقستان اظهار داشت: استان گلستان در بحث مصالح ساختمانی از ظرفیت بسیار خوبی برخوردار است. با توجه به بعد مسافت کم و اشتراکات زیاد بین گلستان و قزاقستان، ارتباطات تجاری بین دو منطقه می‌تواند تسهیل و تقویت شود.
وی اشاره ای هم به ایجاد منطقه آزاد تجاری اینچه برون در جوار مرز گلستان و ترکمنستان کرد و گفت: منطقه آزاد اینچه برون برای تجار قراقستانی که مایل به سرمایه گذاری در بخش صنعت ساختمانی در ایران باشند ظرفیت بسیار خوبی است. تمامی اجزایی که مورد نیاز یک ساختمان مدرن در گرید اروپایی اعم از آسانسور، پکیج و پمپ‌های آب فشار قوی است در گلستان تولید می‌شود. ضمن اینکه در بخش سازه‌های فلزی برای اسکلت پاساژها و ساختمان‌های بزرگ، شرکت‌های خوبی در استان گلستان فعالیت می‌کنند.
چوپانی بر صادرات خدمات فنی و مهندسی به قزاقستان اشاره کرد و گفت: شرکت‌های فنی مهندسی، شرکت‌های پیمانکاری در بحث ساختمان و همچنین شرکت‌های سازنده پاساژها و مجتمع‌های بزرگ استان گلستان می‌توانند علاوه بر تجهیزات در زمینه خدمات فنی و مهندسی نیز در قزاقستان فعالیت داشته باشند.
انتهای پیام/582/ ع