گزارش تاریخ| ۲۸ سال پس از توافق عرفات با اسرائیل و نفرتی که فلسطینیان همچنان از سازشکاران دارند

گروه تاریخ انقلاب خبرگزاری تسنیم – بیست و هشت سال قبل «یاسر عرفات» رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین سلاح مبارزه را زمین گذاشت و با «اسحاق رابین» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در شهر واشنگتن توافق‌نامه سازش امضا کرد که به توافق غزه – اریحا معروف شد. بدین ترتیب سازمان آزادی‌بخش فلسطین پس از مصر، رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت و امتیازات متعددی نیز به آن رژیم داد. البته رژیم صهیونیستی نیز متعهد به انجام تعهداتی همچون پایان شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی، آزادسازی فلسطینیان زندانی و عقب‌نشینی از 90 درصد از اراضی کرانه باختری رود اردن شد، اما علی‌رغم خوش‌بینی رهبران ساف (سازمان آزادی‌بخش فلسطین) سران رژیم صهیونیستی به هیچ یک از تعهدات خود عمل نکردند.

** پیمانی که انورسادات را منفورِ ملت مصر کرد

انور سادات اولین فردی بود که توافق‌نامه سازش با اسرائیل را امضا کرد و به عادی‌سازی روابط دولت مصر با آن رژیم پرداخت. انورسادات پس از مرگ جمال عبدالناصر در سال 1970 میلادی در مصر به قدرت رسید. ناصر چهره‌ای محبوب و برجسته در میان مردم مصر و جهان عرب و اسلام بود. سادات با توجه به محبوبیت ناصر به قدرت رسید و خود نیز از محبوبیتی که میراث ناصر بود، برخوردار شد.

سادات در ابتدای دوران ریاست‌جمهوریش همچون ناصر البته با فراز و فرودهایی توانست جایگاه مصر را در خط مقدم مبارزه با اسرائیل و رهبری جهان عرب حفظ کند و همچنان چهره‌ای محبوب برای مردم عرب باقی بماند. در سال 1973 میلادی و تنها سه سال پس از به قدرت رسیدن سادات، چهارمین جنگ اعراب علیه اسرائیل با نام «جنگ رمضان» و به رهبری کشورهای مصر و سوریه آغاز شد. در روزهای میانی جنگ به تدریج اوضاع به نفع رژیم صهیونیستی تغییر پیدا کرد و برخی اشتباهات نظامی موجب شد تا مصری‌ها را در وضعیت نابسامانی قرار بدهد. به اعتقاد مورخان و کارشناسان نظامی، تصمیم ناگهانی انورسادات مبنی بر تغییر تاکتیک در جبهه صحرای سینا باعث شد تا نیروهای مصری شکست سنگینی متحمل شوند که میزان تلفات آن بیشتر از تمامی تلفات مصری‌ها از زمان آغاز جنگ تا آن لحظه بود.

انورسادات و محمدرضا پهلوی ارتباط بسیار نزدیکی با هم داشتند

گفته می‌شود بسیاری از فرماندهان ارتش مصر با این تصمیم سادات مخالف بودند و برخی عقیده دارند آن هنگامی که ارتش مصر در آستانه پیروزی بزرگ و تحمیل شکستی سنگین به صهیونیست‌ها بود، انورسادات خود تصمیم به تغییر توازن در صحنه نبرد گرفت؛ چراکه او خواهان یک راه‌حل مسالمت‌آمیز برای حل بحران بود، اما چون فرآیند مذاکرات امیدوارکننده نبود، تصمیم گرفت با انجام جنگی مسیر مذاکره را هموار کند. سادات دو روز بعد از گذشت آغاز جنگ به آمریکایی‌ها اطلاع داد که قصد طولانی کردن جنگ را ندارد و زمانی هم که حافظ اسد رئیس‌جمهور سوریه او را به عدم آتش‌بس تشویق کرد، گفت به هیچ‌وجه حاضر نیست دیگر با اسرائیل بجنگد. از این رو برخی معتقدند، ممکن است آمریکا که در آن زمان پشتیبانی جدی و قوی از اسرائیل می‌کرد، با دادن وعده‌هایی به سادات توانسته باشد صحنه جنگ را به نفع صهیونیست‌ها تغییر داده باشد.

سادات که در آستانه پیروزی بزرگ و در اوج محبوبیت قرار گرفته بود، با آن تصمیم زمینه شکست ارتش خود را فراهم آورد و تاحدودی محبوبیتش در جهان عرب کاهش یافت؛ اما توانست زمینه دستیابی به راه‌حل خود یعنی مذاکره و سازش برای حل اختلافات و کاهش فشارهای آمریکا را فراهم سازد.

انورسادات در کمپ دیوید توافق سازش با اسرائیل امضا کرد

پس از پایان جنگ، مقدمات مذاکره و سازش برخلاف خواست عمومی مردم مصر و جهان عرب پدید آمد.سادات در این راستا تلاش کرد خود را به آمریکا نزدیک کند. علاوه بر اینکه سادات میل به توافق و سازش داشت، نیکسون و کارتر روسای‌جمهور آمریکا نیز تلاش بسیاری داشتند تا مصر و اسرائیل را به هم نزدیک سازند. از این رو کارتر در سال 1978، سادات و بگین نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی را به اقامتگاه روسای جمهور آمریکا در کمپ‌دیوید مریلند دعوت کرد. رئیس‌جمهور آمریکا موفق شد، بگین و سادات را پای میز امضای موافقت‌نامه بنشاند و روابط مصر که در خط مقدم مبارزه با اسرائیل بود را با رژیم‌صهیونیستی عادی کند.

سادات با امضای پیمان کمپ‌دیوید، مصر را از جبهه مبارزه با اسرائیل خارج کرد. این اقدام واکنش‌های بسیاری در جهان عرب و جهان اسلام به دنبال داشت. او که با محبوبیت ضدصهیونیستی جمال عبدالناصر به قدرت رسیده بود، حالا به چهره‌ای منفور و خائن در بین مردم و افکار عمومی جهان عرب تبدیل شده بود.

در مقابل اقدامات ضداسلامی انور سادات و به دلیل سازش او با اسرائیل، سروان خالد اسلامبولی در تاریخ 6 اکتبر 1981 (15 مهر1360) و در سالروز آغاز جنگ رمضان (جنگ چهارم اعراب و اسرائیل) اقدام به اعدام انقلابی وی کرد.

انورسادات به دلیل خیانتی که به ملت فلسطین کرده بود در سال 1981 توسط سروان خالد اسلامبولی کشته شد

 ** انزوای عرفات پس از امضای توافق با اسرائیل 

عرفات از جمله مبارزان نسل اول فلسطینی بود که در سال 1959 همراه با خلیل وزیر، صلاح خلف، خالد حسن و فاروق قدومی جنبشی با نام فتح را که مخفف "حرکة تحریر فلسطین" است، تأسیس کردند. عرفات اگرچه در پیشبرد مبارزات ملت فلسطین علیه صهیونیست‌ها به‌ویژه جنگ‌های چریکی نقش موثری داشت اما تاکید ویژه وی فلسطینی بودنِ مسئله فلسطین (به‌جای تاکید بر اسلامی بودن آن) و قرار گرفتن وی در کنار صدام حسین در دو جنگ ایران و عراق و حمله عراق به کویت، به‌مرور جایگاه او را در بین کشورهای اسلامی تنزل داد.

عرفات که در دنیای سیاست اشتباهات مهمی از جمله همراهی با صدام و یا جنگ‌های داخلی را تجربه کرد، به‌مرور اسلحه را کنار گذاشت و به مذاکره با صهیونیست‌ها تن داد. او در میان بُهت مردم فلسطین «اعلامیه‌ی اسلو» را با اسحاق رابین ــ نخست‌وزیر وقت رژیم صهیونیستی ــ امضا کرد. پیمان اسلو با نام رسمی بیانیه اعلام اصول اولویت‌های موقت دولت خودگردان، نخستین موافقتنامه رودروی رژیم صهیونیستی و سازمان آزادیبخش فلسطین بود که در سال 1993 در واشینگتن دی‌سی با حضور یاسر عرفات، اسحاق رابین و بیل کلینتون به امضا رسید.

پیامدهای این صلح برای مردم فلسطین محدودیت شدید جابه‌جایی در نواحی اشغالی، کنترل شدید رژیم صهیونیستی بر منابع طبیعی و حیاتی مردم فلسطین و عدم جلوگیری از شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی بود و تنها عائدی آن برای عرفات نیز مانند سادات، کسب جایزه صلح نوبل در سال 1994 بود.

سازشکاری بنیانگذار جنبش فتح به پیمان اسلو ختم نشد و او در مذاکرات موسوم به «اسلو 2» در سپتامبر 1995 کاملاً از ایده‌ها و آرمان‌ها‌ی اولیه‌ی تشکیل سازمان آزادی‌بخش فلسطین عدول کرد و در قبال حاکمیت تشکیلات خودگردان بر شهرهای جنین، طولکرم، نابلس، قلقیلیه، رام‌الله و بخشی از شهر الخلیل، متعهد شد که بندهای مربوط به نابودی اسرائیل را از منشور ملی فلسطین و اساسنامه‌ی سازمان آزادی‌بخش فلسطین حذف کند.

عرفات در رشته مذاکرات «صلح خاورمیانه» در سال 2000 و در «کمپ‌دیوید2» وارد مذاکره بر سر حاکمیت اسرائیل بر قدس، عدم بازگشت به مرزهای 1967، عدم اجازه داشتن تشکیلات خودگردان برای داشتن ارتش و حفظ شهرک‌های صهیونیست‌نشین کرانه‌ی غربی و نوار غزه شد. خیانت عرفات به آرمان ملت فلسطین علاوه بر اینکه او را در چشم ملت‌های انقلابی منطقه منفور کرد، موجب شد تا «راهبرد مبارزه» از سوی سایر گروه‌های مبارز فلسطینی با جدیت پیگیری شود و دور دوم مبارزات علیه رژیم صهیونیستی، موسوم به «انتفاضة الاقصی» را آغاز کنند.

یاسر عرفات در سال 2004 به طرز مشکوکی درگذشت و جنبش فتح و سایر فلسطینی‌ها اسرائیل را مسئول ترور رئیس تشکیلات خودگران می‌دانند.

انتهای پیام/