شهریار کدام شعر را بهترین شعر دانست؟/ رونمایی از ۱۰ کتاب تازه از شاعر فارسی‌زبان
تعدادی از شاعران در روز شعر و ادب فارسی ضمن اشاره به بخشی از ویژگی‌های شعر شهریار، به بیان خاطراتی از خالق منظومه «حیدربابا» پرداختند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم بزرگداشت روز شعر و ادب فارسی با یادی از استاد شهریار، شب گذشته 26 شهریورماه با حضور محمدجواد محبت، علیرضا قزوه، محمود اکرامی‌فر، مصطفی محدثی خراسانی، وحید ضیایی، محمدمهدی عبدالهی، عبدالرحیم سعیدی‌راد، هادی منوری، عزیز آذین فرد، سرویش تریپاتی، سیدضیاء قاسمی، حجت‌الاسلام و المسلمین محمدحسین انصاری‌نژاد، قادر طراوت‌پور، سید سکندر حسینی، علی داودی، سیدنورتهماسبی خراسانی، محسن کاویانی، شاه منصور شاه میرزا، مهدی باقرخان، امیر عاملی، ابراهیم حسنلو و خانم ها: نغمه مستشار نظامی،فریبا یوسفی، وحیده افضلی، پرفسور بالقیس حسینی، وحیده افضلی، فاطمه نانی زاد، فاطمه ناظری، سمانه رحیمی و حمیده پارسافر به صورت مجازی در گروه هندایران برگزار شد.
شاه منصور شاه میرزا، از تاجیکستان با اشاره به مقام شهریار در ایران و خارج از ایران گفت: نام محمدحسین بهجت تبریزی برای فارسی‌زبانان ماوراء‌النهر از دیرباز آشنا است. علاقه‌مندان به زبان فارسی در دوران حاکمیت شوروی با چکیده‌های قلم او آشنایی عمیقی پیدا کرده بودند. نخستین نمونه‌های شعرهای او در مجموعه‌ای با عنوان «امواج کارون» در سال 1973 در کنار اشعار دیگر شاعران منتشر شد و این اولین تجربه آشنایی فارسی‌زبانان ماوراء النهر با سروده‌های این سخنور معروف بود. بعدتر مجموعه مفصل او به کوشش میرزا ملا احمداف در سال 1983 چاپ شد و دنیای رنگارنگ افکار و اندیشه و هنر شاعر ایرانی را برای مشتاقان کلام او در تاجیکستان باز کرد.
وی ادامه داد: از این به بعد نام شهریار در کنار نام سخنوران زبده ایرانی، به صورت مفصل‌تر منتشر شد. بیشتر علاقه‌مندان شعر و ادب فارسی، شهریار را به عنوان یک شاعر غزلسرا و منظومه‌سرا می‌شناسند. از جمله شعرهای او می‌توان به قطعات «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا؟»، «مرا عشق تو در پیری جوان کرد»، «بنال ای نی که من غم دارم امشب» و ... اشاره کرد که در میان خاص و عام معروف است.
این شاعر تاجیک با اشاره به برخی از غزلیات شهریار یادآور شد: یکی از دلایل محبوبیت شهریار این است که برخی از سروده‌های او با موسیقی آمیخته و توسط معروف‌ترین خوانندگان اجرا شد. اشعاری که او درباره مادرش سروده در تاجیکستان بسیار معروف است.
وحید ضیایی، شاعر و پژوهشگر، با بیان اینکه آنچه شهریار را در میان ترک‌زبانان سراسر جهان مشهور کرده است، منظومه حیدربابای اوست، گفت: شعر ترکی استاد شهریار، دارای سه ضلع عشق، وطن‌دوستی، ایران‌دوستی و آذربایجان‌دوستی است. او یکی از شاعرانی است که بیشترین شعرها را درباره وطن سروده است. در منظومه حیدربابا نیز این رویکرد را می‌بینیم، او به روستا بازمی‌گردد و از مادر، پدر و اقوامش و از بطن اولیه که از آن برخاسته سخن می‌گوید. همین واژگان زیبا و اصیلی که استفاده می‌کند، بر زیبایی آن افزوده است.
او با اشاره به «عشق» به عنوان یکی از اضلاع شعر شهریار، ادامه داد: این عشق در تصاویر و کلمات متبلور شده است. چنان خیال در آن موج می‌زند که انگار این فرد در ابرها، گذشته و آینده سیر می‌کند. این موضوع را در اشعار نیمایی، قطعات غزل و ... می‌تواند مشاهده کند. عشق در اشکال مختلف در شعر او نمود دارد؛ در عشق انسان به الوهیت و مذهب، در عشق انسان به ستایش، در عشق انسان به عرفان و... نمود دارد.
ضیایی با بیان اینکه یکی از مفاهیم شعر شهریار جدایی است، افزود: آیریلیق یا جدایی در شعر شهریار مفهوم جالبی دارد. او در عین حال که از این کلمه استفاده می‌کند و این مفهوم را بیان می‌کند، اما در کنار آن امید دارد و این امیدواری را می‌توان حس کرد.
سیدحسن بنی‌طبا، محقق در حوزه قرآن، با اشاره به تأثیر قرآن بر شهریار گفت: او می‌گفت که از کودکی با قرآن و دیوان حافظ مأنوس بوده است. این موضوع، نکته بسیار مهم و قابل تأمل برای شاعران جوان است که تدبر در قرآن و سیر در دیوان شاعران بزرگ ادب فارسی مایه قوام آثار آنها خواهد شد.
وی ادامه داد: از او سوال کردیم که بهترین شعر چیست؟ جواب داد که بهترین شعر، شعری است که از میان و دل مردم بجوشد و بر زبان جاری شود. او شعر «خدایا خدایا تا انقلاب مهدی خمینی را نگه دار» را از جمله بهترین شعرها معرفی کرد؛ به همین دلیل شعرای روشنفکر با وجود علاقه‌ای که به او داشتند، به دلیل این رویکرد شهریار، این دوستی خود را اظهار نمی‌کردند.
رونمایی از 10 مجموعه جدید از موسسه شاعران پارسی‌زبان بخش دیگر این مراسم بود. در این بخش مجموعه آثاری از شاعران فارسی‌زبان از کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان رونمایی و معرفی شد. کتاب‌های رونمایی شده در این مراسم عبارتند از: «از کنار روزها» اثر آقای هادی منوری، «راه »اثر سرکار خانم فریبا یوسفی، «با چشمهای شرقی» اثر استاد محمد جواد محبت، «گنگ خاکستری» اثر دکتر محمود اکرامی فر، «نوحه مرغابیان» اثر سرکار خانم کبری حسینی بلخی، «با همان لهجه ی بخارائی» اثر شعبان کرمدخت، ، «نغمه های تاجیکی» اثر شاه‌منصور شاه میرزا ،«بی جهت نیست خراسانی ام» اثر سیدنورتهماسبی خراسانی، «ماه نخشب» اثر سرکار خانم سیده فاطمه صغری زیدی ، «سلامی به صبح خراسان» اثر آقای سیدضیاقاسمی.
همچنین در بخش دیگری از این مراسم، هنرمندان و استادان خوشنویس هندیران، مسعود ربانی، محمد فریدیساری و کاوه تیموری، با ارسال آثار خوشنویسی خود زینت‌بخش این محفل ادبی بودند.
ارائه سروده‌هایی از شاعران به مناسبت روز شعر و ادب فارسی بخش دیگر این مراسم بود. بخشی از این اشعار را می‌توانید در ادامه بخوانید:
محمدجواد محبت
در صفا چشمه‌سار را مانی
در وفا روزگار را مانی
گاه گریان و گاه خندانی
آسمان بهار را مانی
با تو یعنی قرین بیم و امید
لحظه انتظار را مانی
دل ز مهرت نمی‌شود برداشت
لطف خاک دیار را مانی
در سکوتت سرود و آرامش
نغمه جویبار را مانی
گرم و گیرایی و محبت زا
سخن شهریار را مانی
***
محمود اکرامی‌فر
پشت پلک‌های تو کسی نشسته است
که تمام شب
نام کوچک مرا
داد می‌زند
پشت پلک‌های تو
آسمانی از درخت
رودی از پرنده خواب رفته است
شب تلو تلو خوران گذشت
ساعت سکوت کرده روی گنجه
ناخوش است
مرگ بر دقیقه‌ها
مرگ بر دقیقه‌ها که ساکت و عبوس و تند
می‌روند و بودن مرا کنار تو تکه تکه می‌کنند
***
نغمه مستشار نظامی
نگو شاعر به جز خودکار و یک دفتر چه می‌خواهد
که اسم اعظم عشق است سرّ هر چه می‌خواهد
هزاران واژه را احضار کردن، به گزین کردن
جهان را خوبتر دیدن، به جز باور چه می‌خواهد
جهان را جور دیگر دیدن و زیبا نشان دادن
به جز اشکی گرفتن از دو چشم تر چه می‌خواهد
میان خلوت دلواژه ها لبخند می کارد
به جز آرامشِ دلبند خود، مادر چه می‌خواهد
دل شاعر پریشان شیشه عمر پریزاد است
به جز ساقی که می داند ازین ساغر چه می‌خواهد
به جز دل بردن و دستی به پای دوست افشاندن
غزل از جان چه می جوید؟ قضا از سر چه می خواهد
گرفت از من دلم را،دفترم را شعرهایم را
غم عشق تو از این نیمه جان دیگر چه می خواهد
کبوتر باشی و یک آسمان پرواز و در بسته
کبوتر در قفس از جان بال و پر چه می خواهد؟!
همین خودکار و دفتر آسمان و بال پروازند
غزل شو! تا دل تنگت بگوید هرچه می‌خواهد
***
امیر عاملی
آن‌سان که از کشیدن بی حد کمان شکست
آیینه از غرور تو نا مهربان شکست
سنگ ملامت از همه سو می‌زنی ولی
ما را به آه هم بخدا، می‌توان شکست
دیگر به قهر، جانب بالا نظر مکن
دُرّ ستاره دَر صدف آسمان شکست
رفتم برای چیدنت ای گل! به سمت باغ
دیوار ریخت بر سرم و نردبان شکست
گفتی: شراب کهنه غم تازه می‌برد
تا لب زدم به باده دل استکان شکست
انتهای پیام/