«معجزه آبخیزداری»|تأثیرات حیرت آور اجرای عملیات آبخوانداری در حوزه آبخیز آب باریک بم

به گزارش خبرگزاری تسنیم «پرونده معجزه آبخیزداری»؛ آبخوانداری یا پخش سیلاب یکی از رهیافت های نو در زمینه رفع کمبود آب و جلوگیری از فرسایش و تخریب منابع طبیعی، آب، خاک و استفاده منطقی از منابع آب به حساب می آید. یکی از مناطقی که طرح های آبخوانداری و پخش سیلاب در آنجا انجام شده و دستاوردهای مهمی را به دنبال داشته است حوزه آبخیز آب باریک بم در استان کرمان است.

از همین پرونده بیشتر بخوانید:

حوزه آبخیز آب باریک بم که در داخل محدوده بم و نرماشیر قرار دارد در جنوب شرقی بم و در فاصله 90 کیلومتری از شهرستان بم در مسیر ارتباطی بم ایرانشهر قرار گرفته است. ارتفاع متوسط این حوزه از سطح دریا حدود 900 متر می باشد. مخروط افکنه رودخانه آب باریک از رسوبات آبرفتی دوران چهارم تشکیل شده است و در حال حاضر در سطح 4000 هکتار عملیات اجرایی پخش سیلاب بر روی این مخروط افکنه طراحی و احداث شده است. متوسط میزان بارندگی در محل اجرایی طرح در حدود 50 میلیمتر در سال برآورد شده و در ارتفاعات میزان بارندگی تا 250 میلیمتر افزایش می یابد.

افزایش سطح زیر کشت با اجرای آبخوانداری و پخش سیلاب

در گذشته به علت برخورداری منطقه از پوشش گیاهی مناسب و میزان آب زیاد، درصدی از زمین های منطقه زیرکشت محصولات زراعی و باغی بوده است. با از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه و گسترش کویر از میزان اراضی زراعی کاسته شده است و اگر این روند ادامه پیدا می کرد در آینده ای نه چندان دور کل اراضی کشاورزی و باغی منطقه زیر تپه های شن و ماسه مدفون می گردید. اما پس از اجرای پروژه آبخوانداری و پخش سیلاب با افزایش میزان آب در منطقه در اکثر روستاها سطح زیر کشت افزایش یافته است. انجام این پروژه باعث شده است اراضی زیر کشت در این منطقه به حدود 5000 هکتار برسد که نقش بسزایی در افزایش تولیدات کشاورزی و ایجاد اشتغال داشته است.

تأثیر محسوس آبخوانداری بر آبدهی قنوات

اثرات پخش سیلاب در جهت راه اندازی و مرمت قنوات در روستاها کاملا محسوس بوده است به طوریکه در این روستاها قنوات تخریب شده مرمت و بازسازی شده در سال 1377 مورد بهره برداری قرار گرفته اند. همچنین با افزایش سطح آب سفره های منطقه تعداد چاه های آب نیز افزایش داشته با وجود این از تعداد قنوات کاسته نشده است. طبق بررسی ها تاکنون این پروژه توانسته است 750 میلیون متر مکعب سیلاب را پخش کند که تأثیر زیادی در تغذیه آبخوان ها و جلوگیری از سیل داشته است.

افزایش دام با انجام پروژه آبخوانداری آب باریک

مقایسه بین تعداد دام منطقه طی سال های 1360 تا 1375 نشان می دهد که طی این سال ها در کل روستاهای منطقه به علت فقر پوشش گیاهی به دلیل کاهش منابع آب و کمبود بارندگی کاهش چشمگیری داشته است اما مقایسه آمار بین سال های 1375 تا 1385 یعنی دقیقا بعد از اجرای عملیات آبخوانداری، منجر به افزایش تعداد انواع دام در منطقه شده است که دلیل آن افزایش سطح آب های زیرزمینی به دلیل اجرای پروژه پخش سیلاب می باشد. مطالعات انجام شده نشان از افزایش دو برابری تعداد دام از سال 1375 تا 1385 بخاطر انجام عملیات آبخوانداری داشته است.

تأثیرات اجتماعی پروژه آبخوانداری و پخش سیلاب آب باریک

ایجاد طرح پخش سیلاب و افزایش آب منطقه تاثیر زیادی بر ساختار اجتماعی و اقتصادی منطقه داشته و ارتباطات و مناسبات جدید اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در منطقه به وجود آورده است. اجرای طرح در منطقه موجب شده است که بسیاری از اهالی روستاهای منطقه در ایستگاه آبخوانداری مشغول بکار شوند و بعضی از افراد شاغل اذعان داشته اند که قبلا به دلیل بیکاری درصدد مهاجرت از منطقه بوده اند اما به دلیل تغذیه سفره های آب در اثر اجرای پروژه و رونق مجدد کشاورزی و به تبع آن رونق دامداری مجددا در منطقه سکنی گزیده اند. از این رو اجرای این طرح نقش بسزایی در عدم مهاجرت روستاییان به شهرها و اشتغال آنان به تولید و کشاورزی داشته است.

انتهای پیام/