معاون آموزشی وزارت بهداشت آمار ارائه شده خود از سرانه پزشک در ایران را زیر سؤال برد! / چند پزشک در ایران داریم؟
معاون آموزشی وزارت بهداشت که پیش از این، سرانه پزشک در ایران را ۱۷.۱ به ازای ۱۰ هزار نفر اعلام کرده بود، اذعان کرد که این آمار بدون احتساب پزشکان فوت شده یا خارج شده از چرخه خدمت است!
به گزارش خبرنگار بهداشت و درمان باشگاه خبرنگاران پویا، پیش از این در گزارشی به کمبود پزشک و معضلات ناشی از آن پرداختیم، در این گزارش بر اساس پژوهش‌هایی که گروهی از کارشناسان حوزه سلامت انجام داده بودند، با اشاره به پایین بودن سرانه پزشک در ایران (وجود حدود 12 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت) از وزارت بهداشت مطالبه کرده بودیم که با توجه به سالمند شدن جمعیت و درنتیجه افزایش نیاز به خدمات پزشکی در 20 سال آینده، باید از هم‌اکنون فکری به حال معضل کمبود پزشک کند (این گزارش با عنوان قربانی شدن سلامت توده مردم و سالمندان کشور به پای بحران "کمبود پزشک" + نمودار و جداول آماری را بخوانید).
در پاسخ به این گزارش، ابوالفضل باقری‌فرد، معاون آموزشی وزارت بهداشت، طی مصاحبه‌ای با انکار کمبود پزشک در ایران، ادعا کرد که اظهارات مطروحه مبنی بر کمبود پزشک در ایران صحت ندارد و بر اساس اطلاعات کنونی، در ایران به ازای هر 10 هزار نفر 17.1 (حدود 17 نفر) پزشک داریم.
برنامه ثریا در شبکه یک سیما، با موضوع انحصار و کمبود پزشک با حضور دو تن از کارشناسان حوزه مدیریت سلامت و معاون آموزشی وزارت بهداشت روی آنتن رفت.
ابوالفضل باقری‌فرد در برنامه تلویزیونی ثریا درباره کمبود پزشک اظهار داشت: مقوله تعداد پزشک یک بحث است و دسترسی به پزشک موضوعی دیگر است، یک ملاک بین‌المللی داریم که who مشخص می‌کند، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که کشورهایی که به ازای هر 10 هزار نفر 10 پزشک دارند وضعیتشان مطلوب است و 45 درصد کشورهای جهان، زیر 10 نفر پزشک دارند.
وی افزود: آماری که داریم در سازمان جهانی بهداشت مربوط به سال 2018 است و هنوز به‌روز نشده است. در کشور افغانستان به ازای هر 10 هزار نفر 3 پزشک، پاکستان 9 پزشک، عراق 7 نفر پزشک، سوریه 12 نفر و ایران 15.9 نفر، ترکیه 18 نفر و چین 20 نفر است.
معاون آموزشی وزارت بهداشت با بیان اینکه این آمار اعلام شده خوداظهاری کشورهاست و کسی آن را صحت‌سنجی نمی‌کند، مدعی شد: برخی کشورها بهورزهایی دارند که دو سال درس می‌خوانند و آنها را به عنوان پزشک خود معرفی می‌کنند یا در چین پزشکانی داریم که به آنها اصطلاحاً "پزشکان پابرهنه" می‌گویند و این افراد را نیز جزو پزشکان‌شان به شمار می‌آورند یا کشورهایی هستند که کارورزها را نیز در آمار خود می‌آورند.
وی در ادامه به ارائه آمار و ارقام تعداد پزشک در ایران پرداخت که به فرض صحت این آمار، با اطلاعات قبلی ارائه شده توسط او، در تناقض بود.
وی افزود: تعداد پزشکی که ما اعلام میکنیم بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی است البته آماری که سازمان نظام پزشکی داده شامل تعداد همه پزشکان است و در نظر نگرفته که تعدادی از این پزشکان فوت کرده و یا مهاجرت کرده‌اند یا کار پزشکی انجام نمی‌دهند و از چرخه کار خارج شده‌اند. ما در چند روز اخیر از سازمان نظام پزشکی خواهش کرده‌ایم که آمار دقیق‌تری به ما بدهند.
وی در پاسخ به این سوال مجری که "آیا آمار 17.1 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر که در مصاحبه خود عنوان کرده بودید، مربوط به همین آماری است که سازمان نظام پزشکی ارائه کرده و شامل پزشکان فوت شده نیز می‌شود؟" تصریح کرد: تعدادی که سازمان نظام پزشکی اعلام کرده 145 هزار نفر است اما ما تصور میکنیم در بهترین حالت شاید 110 هزار پزشک داشته باشیم و این تعداد می‌شود که وقتی تقسیم بر تعداد جمعیت میکنیم، عدد 14 یا 15 پزشک به ازای 10 هزار نفر جمعیت درمی‌آید.
معاون آموزشی وزارت بهداشت اذعان کرد: قطعا از نظر افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی باید سیر صعودی داشته باشیم که بر اساس سند آمایش سرزمینی که شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب کرده، توزیع نیروهای انسانی خدمات سلامت تا سال 1408 را پیش‌بینی کرده‌اند که نمودارش سیر صعودی دارد.
باقری‌فرد گفت: در سال 93 ما 5500 دانشجوی پزشکی پذیرش کرده‌ایم، معمولا پزشکی 7 ساله است اما در سال 1400 ظرفیت پذیرش 8500 دانشجوی پزشکی را سنجش به ما داده است که نشانگر افزایش ظرفیت است!
باقری‌فرد گفت: در سال 93 ما 5500 دانشجوی پزشکی پذیرش کرده‌ایم، معمولا پزشکی 7 ساله است اما در سال 1400 ظرفیت پذیرش 8500 دانشجوی پزشکی را سنجش به ما داده است که نشانگر افزایش ظرفیت است!
وی با بیان اینکه مسئله دسترسی مقوله دیگری است که سیستم معایبی دارد که باید برطرف شود، بیان داشت: باید به صورت معقول تعداد پزشکان را افزایش بدهیم و با این شیب مناسبی صورت بگیرد.
معاون آموزشی وزارت بهداشت افزود: سازمان تامین اجتماعی بررسی کرده که از نظر ارائه خدمات اگر به 18 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر برسیم می‌توانیم برای هر نفر در سال، 7 ویزیت داشته باشیم اما در حال حاضر این آمار 3 تا 4 ویزیت برای هر فرد در سال است.
در ادامه این برنامه، داریوش چیوایی دکترای مدیریت سلامت با ارائه آمار 11.7 پزشک به ازای هر 10 هزار نفر جمعیت، اعلام کرد که وضعیت پذیرش پزشک در مقاطع تخصصی به مراتب بدتر است و ظرفیت پذیرش در رشته پزشکی در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی نسبت به 20 سال پیش کاهش نیز یافته است؛ مسئله‌ای که معاون اموزشی وزارت بهداشت آن را صراحتاً نپذیرفت.
نمودار ارائه شده از سوی این کارشناس حوزه سلامت، مطابق تصویر زیر است که وضعیت ایران نسبت به کشورهای دیگر جهان از لحاظ سرانه پزشک را نشان می‌دهد:
