غربت تئاتر در شهرستان‌ها/ ماجرای تغییر در سریال «مستوران» چه بود؟


گروه استان‌ها - هنرمند شیرازی که دستیار کارگردان سریال مستوران بود، از تغییرات و جزئیات پخش این سریال سخن گفت.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، سی‌و‌چهارمین دوره از جشنواره فیلم کودک و نوجوان، با شعار "سینما سرزمین خیال" در شهر اصفهان و همزمان در شیراز و چند شهر دیگر برگزار شد، این جشنواره‌ که از سال 1361 تا کنون طی 34 دوره برگزار شده، دو بخش داخلی و بین‌المللی دارد.

در سی و چهارمین دوره، شیراز هم یکی از شهرهای برگزارکننده این جشنواره بود که با داشتن ظرفیت‌های بزرگ ادبی و هنری، امری واضح به‌نظر می‌آید. در این دوره، یکی از هنرمندان شیرازی هم به عنوان انتخاب بازیگر، فیلمی را آماده اکران داشت. با این هنرمند شیرازی گفت‌وگویی داشتیم که در ادامه می‌آید.

حمیده مقدسی که چند سالی است با مجموعه تلویزیونی محکومین، سرزمین کهن و سرگذشت و... در مقام بازیگر، دستیار یک کارگردان و انتخاب بازیگر، مطرح شده، سال‌ها در شیراز از برترین‌های تئاتر بوده است و سرپرستی گروه تئاتر پرسونا را همراه با کارگردانی بیش از بیست اثر نمایشی چون عروسی خون- پدر- ملک خورشید – حسنک کجایی – تعلیم ریتا -‌ بی‌‌تنهایی مسافری در سرزمینی فراموش – زندگی × 3- هاله‌های نامریی یک زندگی را بر‌عهده دارد، کار حرفه‌ای خود را از سال 1375 آغاز کرده است. 

وی سینما را به‌صورت کاملاً جدی با فیلم سینمایی لاک قرمز در سال 93 در سمت بازیگر، طراح و سازنده عروسک شروع کرد و بعد از آن به‌عنوان بازیگر نقش اصلی و همچنین دستیار کارگردان در سریال سرزمین کهن حضور پیدا کرد؛ سریالی که پخش آن همچنان در هاله‌ای از ابهام است. این کارگردان بنام تئاتر شیراز، به سرعت توانست در تهران  به عنوان انتخاب بازیگر، دستیار کارگردان و همچنین بازیگر سریال‌های محکومین و سرگذشت و مستوران، سینمایی بام بالا و... مطرح و توانایی خود را ثابت کند.

مقدسی که نویسندگی و بازنویسی فیلمنامه چند اپیزود از سریال محکومین و سرگذشت و چرخ و فلک... را هم در کارنامه حرفه‌ای خود دارد، این روزها فیلم "بام بالا" را در جشنواره بین‌المللی فیم کودک و نوجوان در مقام برنامه‌ریز و دستیار یک کارگردان  و انتخاب بازیگر در حال اکران دارد که با استقبال بسیار خوب کودکان و نوجوانان  و مخاطبان روبه‌رو شده  است. 

این هنرمند شیرازی در حاشیه جشنواره 34 فیلم کودک و نوجوان در گفت‌وگو با تسنیم گفت: افتخار آن را داشتم که در فیلم سینمایی "بام بالا" به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی برای چندمین بار در خدمت این کارگردان باشم. 

مقدسی با بیان اینکه کار کردن با آقای سیدحاتمی، هر روز و تمام ثانیه‌هایش کلاس درس و تجربه‌ جدید است و در سینمایی "بام بالا"، این حس برای من چند برابر بود، تصریح کرد: کار با کودک، چه در تئاتر و در چه تصویر، یک چالش کاملا روانشناختی، و البته سخت و پیچیده است. 

وی معتقد است که کسانی در حوزه فیلم‌سازی و حتی تئاتر کودک و نوجوان موفق هستند که علاوه بر حوصله و تجربه، عاشق هم باشند. من کودک را به خوبی می‌شناسم؛ چرا که سال‌ها تئاتر کودک برای کودک را روی صحنه بردم. 

این بانوی هنرمند شیرازی در مورد سینمایی بام بالا اذعان کرد، این فیلم مشخصا برای کودک ساخته شده و با دنیای فانتزی‌ درونش مطمئنا همه کودکان را به وجد خواهد آورد و همین لذت‌بخش است آن هم زمانی که در عرصه سینما و تلویزیون و گاها تئاتر کودک و نوجوان به دست فراموشی سپرده شده‌ است.

مقدسی با تاکید بر اینکه جریان کلی سینما و تئاتر در تهران متمرکز بوده و هست؛ بازیگری را دغدغه اصلی زندگی‌اش می‌دانست و توانست از سال 75 وارد عرصه تئاتر شود و دو سال بعد، با قدرت و جسارت تمام کارگردانی تئاتر را جدی‌تر از بازیگری آغاز کرد و همه زندگی‌اش را وقف  تئاتر کرد.

وی گفت: همیشه به دنبال فرصتی بودم که برای پیشرفت در عرصه تئاتر و هنر هفتم، بتوانم از شیراز دل بکنم، که این توفیق با قبولی در مقطع کارشناسی‌ارشد کارگردانی در دانشگاه تهران در سال 89 حاصل شد و همین، بهانه‌ای شد که خودم را با جهانی پر تلاطم‌تر به چالش بکشانم و محک بزنم و البته تجربه‌های نو و جریانی تازه ‌تری را شروع کنم.

مقدسی با تاکید بر اینکه عاشق تئاتر و شهر شیراز است، ادامه داد: اگرچه در تهران پیشرفت خوبی داشتم، اما ارتباطم را با شیراز قطع نکردم و از همان سال 89 حداقل یک نمایش و گاها دو نمایش را در شیراز به روی صحنه می‌بردم. آخرین اجرای گروه تئاترم هم حدودا 4 سال پیش به نام "هاله‌های نامریی یک زندگی" در تالار استاد هودی بود.

این هنرمند جوان با اشاره به اینکه چندسالی‌ست شرایط و سیستم تئاتر مطلوب‌مان نیست؛ تصریح کرد: اما در همین شرایط نابسامان، کارگردانی تئاتر تنها چیزیست که دلم برایش تنگ می‌شود و می‌توانم با کارگردانی نمایش خلاء درونم را با آن سیراب کنم. من دو سال پیش نمایشنامه‌ای را شروع کردم که متاسفانه به دلیل شرایط و محدودیت‌های کرونا متوقف شد که امیدوارم در همین نیمه سال  آن را هم در شیراز و هم در تهران، روی صحنه ببرم.

بازیگری یا کارگردانی؟ سئوالی است که مقدسی در پاسخ به آن گفت: هر دو را دنبال می‌کنم. در انتخاب نقش خیلی سختگیرم. سعی می‌کنم به اندازه باشم. نقش‌هایی را هم که بازی کردم، چه  نقش کوتاه و چه نقش اصلی، تلاش کردم در آن نقش اضافه کاری یا کم کاری نکنم؛ اما کارگردانی برایم یک تجربه عجیب ناشناخته‌ای است که من نمی‌توانم از آن بگذرم. قاعدتاً کارگردانی تئاتر در قیاس با بازیگری از من بیشتر انرژی و زمان می‌برد اما دغدغه‌ من است؛ آن هم به واسطه روحیه تجربه‌گرایی که دارم.

وی در ادامه، در پاسخ به این سئوال که به‌نظر می‌رسد که مخاطبان تئاتر در سال‌های اخیر کم شده است؟، گفت: متأسفانه چند سالی‌ست که تئاترها وارد سطح شده و این شامل اکثر اجراهاست. تئاتر نسبت به 10 سال گذشته جذابیت خود را از دست داده است. در بین نمایش‌هایی که روی صحنه می‌روند، تعداد کمی نمایش خوب را می‌توان پیدا کرد. نه تنها سطح کیفی  اکثر کارها پایین آمده، بلکه سلیقه هم در تئاتر، از عمق به سطح رسیده است. به نظرم نه تنها مخاطبین تئاتر، بلکه مخاطب خاص تئاتر هم کاهش پیدا کرده است. 

مقدسی ادامه داد: دیگر آن هیجان و کنجکاوی را نسبت به دیدن تئاتر از دست داده‌ایم. زمانی برای اجرای یک متن، دقت و وسواس زیادی به خرج داده می‌شد، اما الان کیفیت نمایش‌ها آن قدر مهم نیست. وقتی اخبار تئاتر را دنبال می‌کنم و یا شخصا اجرایی را می‌بینم، بسیار افسوس می‌خورم. وضعیت موجود تئاتر چه در تهران و چه در اکثر شهرستان‌ها، تلخ، و به‌شدت ناگوار است. 

این کارگردان حرفه‌ای تئاتر تصریح کرد: اما این را هم می‌دانم که باید حضور داشت و نباید کنار رفت. در این فضای پر تلاطم و آشفته و پریشان، باید ماند و همچون گذشته کیفیت را در اولویت قرار داد، شاید تئاتر دوباره جان تازه بگیرد.

اما سئوالی که همیشه اذهان عام را به خود مشغول می‌دارد، این است که چرا هنرمندان به‌ویژه در حیطه تئاتر، عمدتاً به تهران مهاجرت می‌کنند؟ مقدسی در پاسخ به آن گفت: تئاتر در شهرهای غیر از تهران، به جز چند شهر، عملا یک جریان و هنر مرده است و متاسفانه حیاتش را فقط یک یا دو جشنواره شکل می‌دهد. 

وی ادامه داد: هر زمان سر پروژه‌ای با عنوان انتخاب بازیگر حضور داشتم، به‌واسطه فراخوان‌هایی که در صفحه اینستاگرام می‌گذاشتم، با خیلی از این عزیزان در شهرستان‌های مختلف آشنا شدم و پای دردودل‌های آنان می‌نشستم، اکثر این عزیزان از فضای مسموم و حاکم بر تئاتر در شهرشان گله‌مند بودند و بعضا خسته و درمانده و ناامید. 

مقدسی در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه در تلویزیون شما را بیشتر با انتخاب بازیگر می‌شناسیم، آیا در پروژهایی که حضور داشتید دغدغه انتخاب بازیگر از شهرستان‌ها را داشته‌اید؟، گفت: تلاش من در مقام انتخاب بازیگر، این است که عزیزان توانمند تئاتری و حتی غیرتئاتری مستعد که در شهرستان‌ها هستند را کشف و به پروژه‌ها معرفی کنم. ما در شهرستان‌ها بازیگرانی داریم که به حق می‌توان گفت می‌توانند و حق‌شان هست که جای کسانی قرار بگیرند که نبودشان بهتر از بودنشان است اما این عزیزان فقط و فقط بخاطر مسائلی که همگان به آن آگاهیم شاید هیچوقت فرصت حضور و دیده شدن پیدا نکردند. در سریال محکومین و سرگذشت، به دلیل اپیزودیک بودن، دست مان بسیار باز بود و توانستیم عده ای از بچه های خوب تئاتر و هنرمندان عزیز در شهرستان ها دعوت کنیم. در سریال مستوران نیز برای معرفی چند نقش اصلی فراخوان سراسری گذاشتم که با همان فراخوان، نزدیک به 9000 فایل عکس و فیلم دریافت کردم. پس از بررسی کامل در همان زمان پیش تولید، نزدیک به 500نفر را حضورا به دفتر دعوت کردیم. در میان آنها خیلی‌ها از شهرستان بودند. امید که روزی شاهد حضور و درخشش تک‌تک این عزیزان در عرصه هنر باشیم. 

در ادامه، با توجه به اشاره مقدسی به سریال مستوران و اخبار سابق بر این، از وی در مورد این سریال پرسیدیم که شنیده بودیم در تیم کارگردانی و همچنین انتخاب بازیگر سریال فاخر مستوران به کارگردانی سیدجمال سیدحاتمی حضور دارید؛ اما اخبار جدید چیز دیگری می‌گوید.

مقدسی گفت: بله درست است. من در این پروژه تخصصا به عنوان انتخاب بازیگر و دستیار اول کارگردان دعوت به‌کار شدم. پیش تولید این پروژه حدودا شهریورماه 99 شروع شد. کار حدودا دی ماه کلید خورد. در تولید کار و در طول فیلمبرداری، همزمان فیلمنامه و قصه‌ها به دستمان می‌رسید. کارگردان از پیشرفت قصه‌ها راضی نبودند و در نهایت علی رغم میل باطنی شان در خرداد ماه 1400 به دلیل عدم رضایت از روند فیلمنامه و قصه‌پردازی بعد از اتمام قسمت هفتم رسما از پروژه جدا شدند. بالطبع من هم به دلیل اینکه دستیار ایشان بودم، به همراه دستیارانم از پروژه جدا شدیم و تیم جدید کارگردانی، اعم از کارگردان و دستیاران جایگزین شدند. به همین دلیل است که در خبرهای جدید اسامی تیم کارگردانی هفت قسمت اول اطلاع‌رسانی نشده است. اما در بخش انتخاب بازیگر، زمانی که از پروژه جدا شدیم، تقریبا 90 درصد از بازیگران اصلی و فرعی 26 قسمت فاز اول و همچنین برخی نقش‌های فصل دو که بزرگسالی نقش کودکان فصل یک خواهند بود، بازیگران فاز یک در همان پیش تولید براساس خلاصه فیلمنامه و سیناپس شخصیت‌ها انتخاب و به مرحله قرارداد رسیدند و جلوی دوربین رفتند. همه این‌ها با گروه جدید به کار خود ادامه می‌دهند. سریال مستوران از سریال‌هایی خواهد بود که مورد استقبال مخاطب قرار خواهد گرفت. 

انتهای پیام/424/ ز