رضا غلامی: برای غلبه بر مخاطرات، به جهانی شدنی تازه با پارادایمی متفاوت نیاز داریم
جهانی شدن جدید با پارادایم تازه که جوهر آن را اخلاق و عدالت تشکیل میدهد با موانع جدیای از سوی نظام سرمایهداری روبروست اما نسبت به سایر رویکردها برتری قابل ملاحظهای دارد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم؛ صبح امروز (22 مهرماه 1400)، "همایش ملی کرونا، دانشجویان و سلامت روانی، اجتماعی و معنوی" به همت دانشکده رفاه دانشگاه تهران برگزار شد.
حجت الاسلام رضا غلامی که برای سخنرانی در کمیسیون تخصصی کرونا، فرهنگ، رسانه و آموزش مجازی به این همایش دعوت شده بود، پس از توصیف مختصری از خسارتهای عظیم ناشی از کرونا و مواجهه کلان ملتهای جهان برای خنثی سازی آن، از ناامیدی دنیا از مکانیزمهای حاکم بر پدیده جهانی شدن صحبت کرد و به برخی جایگزینهایی که عملاً ملتها به سمت آن طی دو سال اخیر گرایشاتی نشان دادهاند پرداخت.
حجت الاسلام غلامی گفت: زنده شدن نظم سیاسی ملت- دولت، تقویت مرزهای فیزیکی و نیز تمایل به ناسیونالیسم پدیدهای است که طی دو سال اخیر قابل مشاهده است.
وی ادامه داد: امروز برخی از نظریهپرداران مانند فوکویاما نگرانی خود را تضعیف دموکراسی و بسط اقتدارگرایی در جهان ابراز میکنند این در حالی است که پررنگ شدن نظم سیاسی ملت- دولت الزاماً به منزله تضعیف دموکراسی و روی کارآمدن اقتدارگرایی نیست.
وی افزود: وقتی مکانیزمهای جهانی شدن کارایی خود را از دست میدهد، طبیعی است که ملتها با عطف نظر به ظرفیتهای درونی، به سمت محافظت از خود در برابر مخاطرات حرکت میکنند و این محافظت هرچند در مواردی با محدود سازی موقت برخی آزادیهای فردی و اجتماعی روبروست اما مولود اقتدارگرایی نیست.
رئیس مرکز پژوهشهای صدرا گفت: متفکران برجستهای همچون نوام چامسکی به درستی معتقدند که در شرایط وخیم فعلی، دنیا باید منتظر پدیدههایی مانند کرونا و حتی به مراتب بدتر و مخربتر از کرونا مانند ویروسهای کشندهتر از کرونا، گرمای زمین، به کارگیری سلاحهای هستهای از سوی برخی کشورها و غیره، باشد که البته شرط مواجهه موفق وجود دموکراسیای است که از آن دلقکی مانند ترامپ روی کار نیاید.
وی ادامه داد: با این وصف، طبیعی است که نخبگان در پی یافتن مکانیزمهای جدیدی باشند که ضمن تعهد به دموکراسی و حقوق عمومی و منزوی سازی اقتدارگرایی، تکرار کننده رفتارهای غیرمسئولانه مجامع جهانی و برخی کشورها در برابر پدیدهای مانند کرونا نباشد.
دکتر غلامی در ادامه و به عنوان نقطه کانونی بحث خود، به رویکردهای چهارگانه برای غلبه بر موقعیت کنونی جهان پرداخت و ضمن شرح هر رویکرد، به معایب و مزایای آنها اشاره کرد؛ این رویکردها عبارت بودند از: اصلاح جهانی شدن با پارادایم فعلی، عینیت بخشی به چند جهانی شدن، تقویت ناسیونالیسم معتدل و روابط بینالملل سنتی و نیز شکلگیری جهانی شدن جدید با پارادایم تازه.
عضو هیات علمی دانشگاه شاهد در پایان با مناسبتر معرفی کردن رویکرد چهارم نسبت به رویکردهای دیگر، تاکید کرد: جهانی شدن جدید با پارادایم تازه که جوهر آن را اخلاق و عدالت تشکیل میدهد با موانع جدیای از سوی نظام سرمایهداری روبروست اما نسبت به سایر رویکردها برای حل معضلات عظیمی که هم اکنون و یا در آینده بشر با آن روبرو خواهد بود برتری قابل ملاحظهای دارد.
دکتر محمدحسین ساعی، رئیس دانشگاه سوره و عضو هیئت علمی دانشگاه صدا و سیما، دیگر سخنران این نشست بود که پیرامون "ارتباطات سلامت در عصر کرونا" سخن گفت.
وی با مهم خواندن توجه به مسائلی غیر از حوزه سلامت جسمانی در ارتباط با کرونا، تصریح کرد: اگر از مدافعان مدرنیته در مورد عمدهترین دستاوردهای مدرنیزاسیون سوال شود، به طور حتم به حوزه بهداشت و درمان و تحولاتی نظیر بالا رفتن امید به زندگی و مهار بیماریهای فراگیر اشاره خواهند کرد اما ظاهر شدن پاندمی کرونا در جهان، رویکرد مدرن به پزشکی را به چالش کشید و انگارههای مدافعان مدرنیته را زیر سوال برد.
ساعی با بیان اینکه در وضعیتهایی شبیه به وضعیت کنونی، عمدتاً 3 رکن اساسی درگیر هستند، یادآور شد: سلامت و دانشهای مرتبط با آن، نظام حکمرانی کشور و مدیریت اجتماعی و سلامت روان جمعی، این 3 رکن اساسی هستند و از همین جاست که اهمیت جدی گرفتن حوزه "ارتباطات سلامت" در کشور خودش را نشان میدهد.
وی افزود: در موضوع "سواد سلامت" مولفههای متعددی دخیل هستند که همین امروز هم در اروپا و آمریکا محل بحث جدی هستند و ضرورت دارد که در کشور ما هم به آنها توجه شود؛ مولفههایی چون قابلیت درک خطر و درک معنی آن و آمادهسازی زیرساختهای حکمرانی و رسانهای از مهمترین آنهاست.
ساعی همچنین خاطرنشان کرد: اگر رسانهها نبودند خدمات و زحمات کادر درمان را هم نمیتوانستیم به جامعه انعکاس دهیم. این رسانهها بودند که توانستند جامعه را نسبت به خطرات و تبعات این بیماری فراگیر آگاه کنند اما به نظر میرسد، نحوه مواجهه آنها با خطر و بازنمایی تصویر آن در رسانهها خالی از اشکال هم نبوده و یکی از مهمترین این اشکالات استفاده گسترده از عامل ترس برای هشدار دادن به مخاطبان باشد که عملاً دیگر به ضدّ خودش تبدیل شده است.
وی در پایان با تأکید بر اینکه ارتباطات سلامت یعنی پیوند میان سلامت و رسانه که در آینده یکی از حوزههایی است که بیشترین تحقیقات و پایان نامهها در این حوزه انجام میشود، گفت: همین امروز هم قریب به یک سوم مقالههای انگلیسی زبان در حوزه ارتباطات به نحوی از انحاء با این موضوع مرتبط است از این رو ضرورت توجه و اهتمام جدیتر به حوزه ارتباطات سلامت در ایران بیشتر از قبل احساس میشود.
انتهای پیام/