خراسان شمالی در رتبه چهارم شاخص فلاکت ؛ مهار تورم پیش زمینه بالابردن کیفیت زندگی مردم

به گزارش خبرگزاری تسنیم از  بجنورد٬ شاخص فلاکت یک نشانگر اقتصادی است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه را نشان می‌دهد. این شاخص به طور معمول از حاصل جمع نرخ بیکاری و نرخ تورم به دست می‌آید. به عنوان مثال اگر نرخ بیکاری در یک سال عدد 10.4 درصد و نرخ تورم 34.7 درصد باشد٬ شاخص فلاکت هم بر همین اساس به 45.1 درصد می‌شود.

اهمیت این شاخص از آنجایی است که وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه یا منطقه را نشان می‌دهد. آرتور اکان که برای اولین بار این شاخص را تبیین کرد، معتقد بود که بالا رفتن نرخ تورم در کنار نرخ بیکاری می‌تواند هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی برای کشورها داشته باشد. 

«اکان» اقتصاددان مشهوری بود که روزگاری ریاست شورای مشاوران اقتصادی رئیس جمهور را در دولت لیندون جانسون- سی و ششمین رئیس‌جمهوری آمریکا- به عهده داشت و برای اولین بار شاخص فلاکت را پایه‌گذاری کرد. از نظر او این شاخص اهمیت بسیاری دارد. علتش هم محاسبه همزمان نرخ بیکاری به عنوان یک شاخص اجتماعی اقتصادی و نرخ تورم به عنوان یک شاخص اصلی در اقتصاد است. یعنی یک نگاه جامع از وضعیت کشور به دست می‌دهد.

 چرا شاخص فلاکت در خراسان شمالی بالاست؟ 

بر اساس آخرین آمار مرکز ملی آمار ایران٬ خراسان شمالی در رتبه چهارم شاخص فلاکت در بین استان‌های کشور قرار گرفته است.

در بررسی های مرکز ملی آمار در پایان سال 1399٬ استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، لرستان، خوزستان، خراسان شمالی، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و هرمزگان در محدوده قرمز بالای 60 درصدی شاخص فلاکت جای گرفته‌اند. در این میان خراسان شمالی پس از هرمزگان٬ کرمانشاه و چهار محال و بختیاری در رتبه چهارم است.

یکی از دلایل اصلی وضع بهتر استان‌های قم، تهران و سمنان از حیث شاخص فلاکت، نرخ تورم پایین‌تر از سایر استان‌ها، در پایان تابستان سال 1400 بوده است. به‌گونه‌ای که نرخ تورم 12 ماه منتهی به شهریور امسال در استان قم 41.3 درصد، تهران 41.8 درصد و سمنان 43.2 درصد بوده است؛ افزون بر این نرخ بیکاری در این 3 استان به‌ترتیب 8.5 درصد، 8.9 درصد و 6.5 درصد برآورد شده است. این در شرایطی است که استان‌های کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان شرقی، زنجان، چهارمحال و بختیاری، کردستان، خراسان شمالی و ایلام در شهریورماه با نرخ تورم بالای 50 درصد مواجه شده‌اند.

تورم خوراکی ها و مسکن در استان خراسان شمالی در سال 1399 و 1400 تا رقم 60 درصد هم رسیده و بر این اساس استان خراسان شمالی رتبه نخست کشور را در بسیاری از شاخص هیا تورمی در کشور دارد. از سوی دیگر رتبه فقر مطلق در استان خراسان شمالی نیز با عدد 2 در کشور است که این رقم در کنار وضعیت تورم٬ شاخص فلاکت استان را به رتبه چهارم کشور رسانده است.

خراسان شمالی در شاخص بیکاری نیز در تابستانی گذشته با عدد 11.4 درصد، یکی از استان های مشکل دار کشور بوده که این عامل نیز بر وضعیت بغرنج فلاکت استان افزوده است.

 وضعیت فلاکت بار تورم در خراسان شمالی 

مدیرکل امور اقتصاد و دارایی خراسان شمالی با بیان اینکه تورم استان خراسان شمالی نسبت به میانگین کشوری بالاتر است٬ اظهار داشت: براساس اعلام مرکز آمار ایران میانگین نرخ تورم سال گذشته در روستاهای کشور حدود 37.7 درصد بود که این تورم در سطح روستاهای استان خراسان شمالی به 41.3 درصد رسید. همچنین در این مدت میانگین نرخ تورم در روستاهای این استان حدود دو درصد از نرخ میانگین استانی که 39.6 درصد  اعلام شد،  بیشتر بود.

وی بدون اشاره به دلایل بالا بودن نرخ تورم در روستاهای استان خراسان شمالی اظهارداشت:  در مجموع نرخ تورم خانوارهای شهری استان نیز در سال گذشته طبق بررسی مرکز آمار ایران حدود 2.6 در صد از میانگین شهرهای ایران نیز بالا تر بود و این آمار بیانگر بالا بودن هزینه خانوارهای شهری و روستایی در این استان نسبت به سایر استان های کشور است.

درخشانی بیشترین نرخ تورم  درگروه کالاهای غیر خوراکی را شامل ذخانیات و حمل و نقل به ترتیب با حدود 60 و 58.2 درصد اعلام کرد و اظهارداشت: این در حالی است که بیشترین نرخ تورم در گروه کالاهای خوراکی و آشامیدنی با 65.6 درصد مربوط به روغن و چربی و پس از آن نیز خوراکی و آشامیدنی با 41.5 درصد اختصاص یافت.

مدیرکل اقتصاد و دارایی استان گفت: نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیرماه برای خانوارهای کشور 45.2 درصد بوده است که در بررسی نرخ تورم گروه اصلی کالاها و خدمات در نظر گرفته می‌شود که شامل خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها، دخانیات، پوشاک و کفش، مسکن، آب، برق و سایر سوخت‌ها، مبلمان و لوازم خانگی، بهداشت و درمان، حمل و نقل، ارتباطات، تفریح و فرهنگ، آموزش، هتل و رستوران، کالاها و خدمات متفرقه است.  

وی افزود: در توضیح نرخ تورم از سه مفهوم، تورم سالانه، تورم ماهانه و تورم نقطه به نقطه استفاده می‌شود که بر این اساس منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه قبل از آن است.  

 راهکار دولت سیزدهم چیست؟ 

با توجه به آنچه گفته شد٬ تورم در کنار شاخص فقر و بیکاری٬ رتبه فلاکت استان خراسان شمالی تا حد زیادی ارتقاد داده است. حال بادی دید دولت سیزدهم برای ارتقا وضعیت تولید استان که نقش مهمی در کنترل تورم و کار در خراسان شمالی دارد٬ چه برنامه‌ای را اندیشیده است؟

احمد گرایلو کارشناس اقتصاد در این زمینه اظهار داشت:تورم یک موضوع اقتصادی بسیار مهم است. اکنون تورم درکشور بالای 40 درصد است و در حال به هم ریختن بنیان خانواده، سرمایه‌گذاری و تولید است. متاسفانه بخشی از این معضل به بودجه‌نویسی برمی‌گردد، به این شکل که بودجه جاری در سال گذشته 485 هزارمیلیارد تومان بود، امسال به هزار و 375 هزار میلیارد تومان تبدیل شد که اثر ابتدایی آن دریافت 55 هزارمیلیارد تومان تنخواه در سه ماهه اول از بانک مرکزی و نزدیک به 400 هزار میلیارد تومان تولید نقدینگی بوده است.

این کارشناس امور اقتصادی با بیان اینکه در خراسان شمالی شاهد تورم دو رقمی بسیار وحشتناکی هسیتم٬ گفت: حتی درصورت فرض این نکته که بخشی از این نقدینگی از طریق ورود به بازار جمع شده باشد، اما باید این نکته را مورد توجه قرار داد که رشد تولیدی وجود ندارد که در برابر آن قرار گیرد، بنابراین اولویت اول استان٬ تورم است و تمام دولمتردان جدید باید به این نکته توجه داشته باشند و برای آن راهکار پیدا کنند.

وی ابراز کرد: راه رفع تورم کاملا مشخص است. حذف اضافات بی‌مصرف در بودجه در این زمینه کفایت می‌کند و بخش‌هایی که توان ایجاد درآمد وجود دارد مانند فرارمالیاتی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد، سپس به دنبال جبران کسری از بازار سرمایه یا پولی رفت و به شکلی هم این کارصورت گیرد که منجر به تورم بیشتر نشود.

گرایلو درخصوص برنامه دولت برای ثبات اقتصادی کشور گفت: دولت در دراز مدت باید همین مبنا که برای کوتاه مدت مورد توجه قرار گرفت را در نظر گیرد؛ البته در ده فرمان مورد اشاره توجهاتی در همین زمینه شده است که می‌توان کمک به دهک‌ها را مورد اشاره قرار داد.

انتهای پیام/311/ ع