معضل بروز "بادهای نمکی" در سیستان از زبان سازنده مستند "تالاب کجی"

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مستند «تالاب کجی» درباره یکی از تالاب‌های مهم در جنوب شرقی کشورمان است که در سال‌های اخیر شرایط متفاوتی داشته است. برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی و کاهش نزولات آسمانی باعث شده است که این تالاب در وضعیت هشدار قرار بگیرد. نابودی این تالاب می‌تواند صدمات محیط‌زیستی زیادی را به همراه داشته باشد.

فیلم مستند «تالاب کجی» به کارگردانی محمد عبدالهی در بخش مسابقه پنجمین جشنواره تلویزیونی مستند حضور دارد که از شبکه مستند سیما پخش شد. به بهانه پخش این فیلم گفت‌وگویی با کارگردان آن داشتیم.

عبدالهی ضمن معرفی این تالاب در استان خراسان جنوبی گفت: تالاب کجی در شهرستان نهبندان و در 120 کیلومتری شهر بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی واقع شده است. این تالاب در گذشته تحت تأثیر شرایط جوی و محیطی، اکوسیستم بسیار پویایی داشته اما در سالیان اخیر که خشکسالی‌ها بیشتر شده و برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی اطراف افزایش پیدا کرده، این تالاب در خطر بسیار جدی قرار گرفته است. این تهدید به قدری جدی است که در سالیان گذشته این تالاب تا اردیبهشت ماه نیز پرآب بود اما اکنون فقط در زمستان که بارش‌ها وجود دارد، پر آب است و بعد از آن به سمت خشکی می‌رود.

وی با اشاره به مزایای این تالاب برای اهالی اطرافش گفت: در نزدیکی این تالاب 2 روستای کجی علیا و کجی سفلا وجود دارد که اهالی آن عشایرند و شغل اصلی‌شان دامداری است. علاوه بر این، در فصل گرم سال که آب تالاب تبخیر می‌شود، نمک بسیار مرغوبی در آنجا باقی می‌ماند که برداشت آن منبع درآمد قابل توجهی برای اهالی منطقه است. زیبایی تالاب و فضای خوبی که در آنجا ایجاد کرده است، باعث جذب گردشگر به منطقه شده و حتی چند سالی است که جشنواره‌های مجسمه‌های گِلی در این منطقه برگزار می‌شود.

کارگردان مستند «تالاب کجی» بیان داشت: در این فیلم مستند علاوه بر اینکه به خود تالاب، جاذبه‌های گردشگری و سودمندی آن برای اهالی شهر نهبندان می‌پردازیم، وارد فضای آسیب‌شناسی شده و درباره خشک شدن تالاب هشدار می‌دهیم. به عبارت دیگر، در یک سوم پایانی فیلم به بلایی می‌پردازیم که ممکن است تا چند سال آینده گریبانگیر تالاب کجی شود. در این بخش اشاره می‌کنیم که اگر تالاب خشک شده و اکوسیستم منطقه به‌هم بریزد، اتفاقات بسیار ناگواری رخ می‌دهد.

عبدالهی درباره ابعاد این فاجعه محیط‌زیستی گفت: همان‌طور که اشاره شد، به دلیل آنکه آب ورودی به تالاب املاح زیادی دارد، اگر این تالاب خشک شود، املاح و نمک باقیمانده می‌تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. از آنجا که این تالاب در مسیر بادهای 120 روزه سیستان قرار دارد، در صورت خشک شدنش ریزگردهای بسیار زیادی خواهیم داشت. در حقیقت، نمک‌هایی که از آب باقی مانده است، پراکنده شده و زمین‌های اطراف را شور می‌کند که خود زمینه‌ساز آسیب‌های محیط زیستی دیگری است. همان‌طور که می‌دانید 120 روز بادهای شدید سیستان گرد و خاک و ریزگردهای زیادی را با خود می‌آورد. اگر در کنار این گرد و خاک‌ها نمک هم داشته باشید شرایط بسیار بغرنج می‌شود و محیط زیست آسیب جدی می‌بیند.

وی درباره روند تولید این فیلم گفت: حدود 8 ماه درگیر تولید این فیلم بودیم، چرا که لازم بود در فصل‌های مختلف سال وضعیت تالاب را به تصویر بکشیم.

عوامل تولید مستند «تالاب کجی» عبارتند از:

تدوین، پژوهش و کارگردانی: محمد عبدالهی، تصویربرداران: محمد مهربان، محمدامین زراعتکار، علی شریفی و محمد عبدالهی، صدابرداران: امین زارعی و مجتبی والی‌نژاد، دستیار تدوین: فرزانه کرامتی‌نیا

انتهای پیام/