آیا غرب از ترکیه عذرخواهی کرد؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، بسیاری از روزنامه‌های چاپ آنکارا تیتر و عکس صفحه نخست امروز خود را به موضوع بحران دیپلماسی در ترکیه اختصاص دادند و بسیاری از آنها تیتر «عقب نشینی سفرای غربی در برابر ترکیه» را برجسته کردند.

دیروز در کاخ ریاست جمهوری در آنکارا نشست هیئت دولت برگزار شد و مهمترین موضوع نشست، بررسی اخراج سفرای آمریکا کانادا و 8 کشور اروپایی از ترکیه بود.

قبل از آنکه هیئت دولت به جمع بندی نهایی برسد، دولت باغچلی رهبر حزب راست افراطی حرکت ملی گرا که به عنوان شریک اردوغان در ائتلاف جمهور شناخته می‌شود، سریعاً به کاخ ریاست جمهوری رفت و با اردوغان رایزنی کرد. در شرایطی که همه منتظر دستور جنجالی اخراج سفرا بودند، تصمیم نهایی، چیز دیگری از آب درآمد و نتیجه نشست، چیزی شد که نشان داد در آخرین ساعات، مشاورین اردوغان موفق شدند موضع او را نرم و معتدل کنند.

اردوغان پس از پایان نشست کابینه، با سیما و صدایی خسته، خطاب به رسانه ها اعلام کرد که مواضع نهایی سفرا مثبت بوده و ترکیه به دنبال تنش نیست.

تهدید اخراج سفرا، آتش در قلب بازار

در روزهای گذشته مواضع مختلفی در مورد اخراج سفرا اتخاذ شد. برخی از سران احزاب سیاسی نظیر دوغو پرینچک رهبر حزب کمونیستی وطن نیز، در اظهاراتی اغراق آمیز مدعی شدند که موضع گیری اردوغان در مقابل سفرای غربی، یک نقطه عطف تاریخی در تمام ادوار ترکیه است و از این به بعد آنکارا در مسیر سیاسی متفاوتی قرار خواهد گرفت.

اما همچنان که دیدیم هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و ترکیه، به این جمع‌بندی رسید که تحت هیچ شرایطی نمی تواند به شکل جدی در برابر غرب موضع بگیرد. چرا که اخراج 10 سفیر، بدون تردید، بحران را از چیزی که هست بزرگتر می کرد.

تعداد قابل توجهی از سیاستمداران و تحلیلگران سیاسی ترکیه در اظهارات، بیانات و پیام‌های توییتری خود به دولت توصیه کردند دست از غوغاسالاری و ماجراجویی بردارد. آنان توصیه کردند، ترکیه درهای خود را به روی جهان نبندد.

تمام 10 سفیری که اردوغان قصد اخراج آنها را داشت، از کشورهایی آمده‌اند که برای اقتصاد و سیاست ترکیه بسیار مهم هستند. اول اینکه این کشورها مقاصد کالاهای صادراتی ترکیه هستند. دوم این که شمار قابل توجهی از میلیون‌ها شهروند ترک در این کشورها زندگی می‌کنند و سوم این که چنین اقدامی، منجر به انزوای کامل ترکیه می شد.

آیا از ترکیه عذرخواهی کردند؟

رسانه های وابسته به آکپارتی مدعی شدند که آمریکا، کانادا و 8 کشور اروپایی به شکل جدی از ترکیه عذرخواهی کردند، اما واقعیت این است که سفرا، راه میانه‌ای پیدا کردند که نمی‌توان بر آن نام عذرخواهی و پوزش نهاد.

کل آن چیزی که دستگاه دیپلماسی ترکیه، نامش را عقب نشینی سفرای غربی و عذرخواهی آنان گذاشته، عبارت است از ریتوییت یا بازنشر یک پیام کوتاه که در اکانت سفارت آمریکا در آنکارا منتشر شده است.

متن مزبور چنین است:«ایالات متحده آمریکا پس از بیانیه مورخ 18 اکتبر، بر پایبندی خود به ماده 41 کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک تاکید می کند.»

سفارتخانه‌های کشورهای کانادا، فنلاند، دانمارک، هلند، سوئد، نروژ، آلمان، فرانسه و نیوزلند در آنکارا که پیشتر بیانیه ضرورت آزادی عثمان کاوالا را امضا کرده بودند، بیانیه آمریکا را در توییتر خود بازنشر کردند.

گفتنی است که ماده 41 کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک، دیپلماتهای کشورهای مختلف را ملزم به رعایت قوانین و مقررات کشور محل اقامت می‌کند و از دخالت در امور کشور محل اقامت منع می‌کند.

ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که موضع 10 سفیر در آنکارا در مورد عثمان کاوالا، مصداق مداخله نیست و آمریکا، دفاع از حقوق بشر را یک اصل مهم می داند. استفان زیبرت سخنگوی دولت آلمان نیز گفته است:«در مورد برخی تحولات در ترکیه نگرانی هایی داریم. ترکیه برای ما یک شریک دیپلماتیک مهم است. اما فهم برخی از مواضع اخیر برای ما دشوار است. در مورد بیانیه سفرا، مواضعی اتخاذ کردند که نمی توانیم درک کنیم چه مبنایی دارد.»

هیاهوی بسیار برای هیچ

ویلیام شکسپیر شاعر و نمایشنامه‌نویس مشهور انگلیسی 420 سال پیش نمایش نامه ای به نام هیاهوی بسیار برای هیچ نوشته که عنوان جذاب آن، عملاً به یک ضرب المثل سیاسی و اجتماعی تبدیل شده است.

وقتی که برای یک مسئله کوچک و بی اهمیت، غوغایی بزرگ در می‌گیرد، از این عبارت استفاده می‌شود.

با تحلیل شرایط عینی و مواضع اخیر و همچنین تبعات سنگین تصمیم اردوغان، باید گفت تصمیم اولیه او مبنی بر اخراج 10 سفیر، چیزیجز هیاهوی بسیار برای هیچ، نبوده است. دولت ترکیه بدون آن که امتیاز خاصی به دست بیاورد، تنها با یک بیان تهدیدگرانه نشان داد که رییس جمهور، توجهی به سخنان وزیر امور خارجه و مشاورین حوزه دیپلماسی ندارد و می‌تواند با ایده ها و افکار حماسی، هیجانی و شتابزده، کشور را دچار بحران کند.

احمد داود اوغلو رهبر حزب آینده گفته است: «اگر 10 سفیر دور هم جمع شوند و بیانیه ای بدهند به چنین چیزی می گویند ننگ دیپلماتیک. قطعاً بیانیه مزبور برخلاف آداب دیپلماتیک بود. اما در شرایط عادی، پاسخ لازم داده می شود و نیازی نیست که روابط دیپلماتیک قطع شود. بحرانی که اردوغان آن را به سطح بالا رساند، با یک جمله نرم شد. همین حالا هم، سفرا کار خاصی نکرده اند.  توافقی را که باید به آن پایبند باشند تأیید کرده اند. الان چه اتفاقی افتاد؟ گفتند پشیمان و متاسفیم؟ خیر.»

مصرف داخلی، هزینه خارجی

تصمیم جنجالی رئیس جمهور ترکیه برای اخراج سفرای آمریکا، کانادا و 8 کشور اروپایی موجب آن شد که بازار پر تب و تاب و بحران زده دلار یک بار دیگر دچار تشنج شود.

 پس از اظهارات اردوغان در مورد اخراج سفرا، دلار به یکباره به 9 لیره و 88 قروش رسید که نرخ بسیار خطرناک و نگران کننده است و تاکنون در تاریخ ترکیه سابقه نداشته است. اما دیروز و پس از پایان بحران، دلار به یکباره پایین آمد و به 9 لیره و 62 قروش رسید.

در شرایطی که اقتصاد ترکیه دچار بحران شده و دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان، به ناکارآمدی اقتصادی متهم شده و مخالفین بر طبل برگزاری انتخابات پیش از موعد می کوبند، یک موضوع هیجانی و تبلیغاتی برای مصرف داخلی حزب حاکم دست و پا شد. اما واقعیت این است که این مشی حکومت داری، هزینه های خارجی سنگینی بر ترکیه تحمیل می کند.

انتهای پیام/