گزارش| کار سخت " زنگانه" با وعده‌های زمین مانده دولت‌های قبل در گلستان

به گزارش خبرگزاری تسنیم از گرگان، پس از کشمکش‌های فراوان و حواشی زیادی که پیرامون انتخاب استاندار گلستان ایجاد شد، وزارت کشور هفته گذشته با انتصاب "‌علی محمد زنگانه" به عنوان نخستین استاندار در دولت مردمی و دهمین استاندار گلستان ( با احتساب دوران سرپرستی میرمحمد غراوی) به همه این قائله‌ها پایان داد.

گلستان ایرانی کوچک را در دل خود جای داده و میزبان اقوام و مذاهب مختلفی است که هم می‌توانند به عنوان فرصت بی‌بدیل برای توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی استان به شمار بروند و هم در صورت بی‌توجهی ظرفیت تبدیل شدن به تهدید را هم دارند. حالا که زنگانه به عنوان یکی از معدود استانداران بومی به ساختمان سفید استانداری گلستان خواهد رفت، نیک می‌داند که در زیر برگ‌های سبز جنگل‌های هیرکانی، دردهای بیشمار و زخم‌های کهنه‌ای وجود دارد.

سال‌ها ممنوعیت برای استقرار صنایع، این استان را در رده‌های انتهایی شاخص‌های صنعتی قرار داده است. محرومیت گسترده در برخی از بخش‌های شمالی و شرقی استان، بیکاری جوانان به ویژه بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی، بی بهره بودن از صنایع مادر، فقر اقتصادی گسترده، درآمد سرانه اندک، آمارهای نگران کننده رشد آسیب‌های اجتماعی از جمله حاشیه نشینی، افزایش زنان سرپرست خانوار، افزایش طلاق و مهاجرت و غیره، مشکلات و بحران‌های محیط زیستی از جمله خشک شدن خلیج گرگان، از بین رفتن ذخایر آبزیان دریای خزر به ویژه ماهیان خاویاری، بحران کم آبی، آبرسانی سیار به بیش از 70  روستا، بلاتکلیفی جزیره آشوراده، عدم اجرایی شدن طرح مجتمع پتروشیمی گلستان پس از گذشت یک دهه، معطل ماندن احداث کارخانه فولاد دو میلیون تنی بخشی از موضوعاتی است که زنگانه باید برای رفع یا اجرایی شدن آنها چاره‌جویی کند.

وجود بیش از 60 نقطه حاشیه نشین و سکونتگاه غیررسمی استان با بیش از 200 هزار نفر جمعیت ساکن، یکی دیگر موضوعات جدی است که استاندار جدید گلستان باید فکری برای ارتقای سطح زندگی شهروندان در این مناطق و هم چنین توانمندسازی ساکنان آن داشته باشد.

افزایش تعداد کودکان بازمانده از تحصیل در کنار افزایش شمار بیشتری از کودکان کار در این استان، کاهش سن جرم و جنایت در استان و غیره نیز موضوع مهمی است که با توجه به سابقه زنگانه در سمت قبلی‌اش در قوه قضاییه می‌توان امیدوار بود در این حوزه نسبت به استانداران گذشته عملکرد بهتری داشته باشد.

در حوزه اقتصادی، نبود صنایع سنگین با گردش مالی بالا، خرد بودن صنایع موجود، عدم ظرفیت سازی مناسب در بخش صنایع تبدیلی متناسب با پتانسیل‌های استان از جمله موضوعاتی است که باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد. گلستان در حوزه صنعت در جایگاه نوزدهم تا پانزدهم کشور قرار دارد که البته این جایگاه به علت تسهیل اندک در امر صدور مجوزهاست.

تجربه تلخ پتروشیمی گلستان، مردم این استان را برای مشارکت در امور اقتصادی ناامید کرده است و هرچند استاندارانی مانند مناف هاشمی و هادی حق شناس تلاش زیادی برای حل مشکل این پروژه انجام دادند اما پتروشیمی مانند استخوانی در گلوی این استان مانده است.

احداث کارخانه فولاد دو میلیون تنی، ایجاد شهرک متالورژی، ایجاد شهرک پتروپالایش هم از دیگر موضوعاتی که در طرح منطقه آزاد تجاری اینچه برون دیده شده است. با توجه به تصویب منطقه آزاد در ماه‌های گذشته، مردم گلستان انتظار دارند تا دولت سیزدهم گامی موثر در اجرایی شدن این طرح‌ها بردارد. البته اغلب این موارد جزو وعده‌های دولت تدبیر و امید به مردم این استان بود که هیچ کدام اجرایی نشده است.

رکود حاکم بر صنعت، تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی، انحراف بخشی از تسهیلات پرداختی در طرح رونق تولید، بنگاه‌داری بانک‌ها، تملک واحدهای تولیدی از سوی بانک‌ها و غیره از دیگر مشکلاتی است که در این بخش وجود دارد.

در بخش تجارت خارجی اما استان گلستان با توجه به شرایط جغرافیایی، دروازه ورود ایران به آسیای میانه به شمار می‌رود. با توجه به عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا و تصویب تعرفه‌های ترجیحی برای دادوستد با کشورهای عضو این اتحادیه، گلستان که کوتاه ترین مسیر رسیدن به این کشورها را از مرز اینچه برون در اختیار دارد، می‌تواند نفع زیادی ببرد. هرچند ترکمنستان که در همسایگی استان گلستان قرار دارد، مشکلاتی برای تجارت خارجی بازرگانان ایرانی از جمله تجار گلستانی به وجود می‌آورد اما با اتخاذ دیپلماسی مناسب امکان رفع این موانع و مشکلات هم وجود دارد. ضمن اینکه عضویت ایران در پیمان شانگهای نیز می‌تواند استان گلستان که از طریق مرز ریلی اینچه برون به ترکمنستان و قزاقستان و از آنجا به دیگر کشورهای منطقه دسترسی دارد را منتفع سازد.

اما کشاورزی هم مهم‌ترین محور توسعه استان به شمار می‌رود که بیش از 220 هزار بهره بردار در بخش های مرتبط با این حوزه فعالیت دارند. بنابر آمارها قریب به 30 درصد اشتغال استان نیز در بخش کشاورزی است. سالانه بیش از 5 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی در این استان تولید می‌شود که ارزش افزوده بسیاری از آنها در جیب استان‌های دیگر و دلالان می‌رود. از جمله این محصولات استراتژیک، گندم است که در چند سال اخیر تولید تا بیش از یک میلیون و 300 هزار تن افزایش یافته اما به رغم ظرفیت سازی خوبی که در این بخش شده، فقط 250 تا 300 هزار تن از گندم تولیدی در کارخانجات استان تبدیل به آرد شده و بقیه از استان خارج و ارزش افزوده آن نصیب استان‌های دیگر می‌شود. نبود صنایع تبدیلی در برخی از بخش‌ها مانند تولید چیپس سیب زمینی، وجود تنها یک کشتارگاه صنعتی دام، سنتی بودن کشاورزی و پایین بودن ضریب مکانیزاسیون در استان ( هرچند در چندسال اخیر تسهیلات بی سابقه ای به استان اختصاص یافته است) هدر رفت 10 درصدی محصولاتی مانند گندم، جو و کلزا، پایین بودن راندمان آبیاری و غیره از دغدغه‌های جدی در این حوزه به شمار می‌رود. ضمن اینکه گلستان روزگاری سرزمین طلای سفید بود که دولت یازدهم به رغم وعده‌هایی که برای احیاء کشت پنبه در گلستان داده بود، اقدام موثری انجام نداد.

حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری از جمله ظرفیت‌هایی است که در سندآمایش استان هم به عنوان یکی از زیرساخت‌های توسعه مدنظر قرار گرفته است. اما در این حوزه نیز تا رسیدن به اهداف تعیین شده و شرایط مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. به اذعان استاندار سابق سالانه بیش از 15 میلیون مسافر از این استان گذر می‌کنند اما تعداد اندکی از آنان گلستان را به عنوان مقصد سفر بر می‌گزینند. شاید بخشی از این مسئله به عدم معرفی جاذبه‌های استان، بخشی به عدم ایجاد جذابیت برای مسافران و گردشگران و بخشی نیز به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم برای حضور و اقامت گردشگران باشد. طبق گفته مسئولان باید دراین حوزه بیش از 10 هزار شغل ایجاد شود اما زیرساخت های مرتبط با آن فراهم نشده است. باید در این بخش بلاتکلیفی طرح گردشگری آشوراده را هم که دولت تدبیر در سال 93 اجرای آن را مصوب کرده بود، اضافه کرد. ثبت جهانی دیوار دفاعی گرگان، تکمیل برخی پروژه‌های معطل مانند موزه روستایی، موزه بزرگ گلستان در گنبدکاووس و غیره از دیگر موضوعاتی است که باید به آنها توجه شود.

یکی از وعده‌های آیت الله رئیسی در ایام انتخابات، فعال کردن اقتصاد حوزه منابع طبیعی و دریا در استان گلستان بوده است که مدیران این بخش باید متناسب با سیاست‌های دولت برای آن برنامه داشته باشند. اما در حوزه منابع طبیعی و محیط زیست هم استان با چالش‌های عدیده ای روبروست که خشک شدن خلیج گرگان و پسروی آب دریای خزر، بحران کم آبی، شرایط نه چندان مساعد تالاب ها، ورود آلاینده ها به خلیج گرگان و سواحل  دریای خزر، استفاده زیاد از سموم و کودهای شیمیایی، وقوع حریق‌های متعدد در عرصه های جنگلی و مرتعی استان، چرای بیش از حد دام در مراتع و تخریب آن، وقوع سیلاب‌های متعدد در طول یکسال، گسترش بیابان و وقوع پدیده ریزگرد از جمله موضوعات جدی  در این حوزه است.

 سواحل استان گلستان سال هاست از اعتبارات دولتی و سرمایه بخش خصوصی بی بهره بوده است. تنها بندر تجاری خصوصی کشور قرار بود در خواجه نفس ساخته شود اما سال هاست که از آغاز آن می‌گذرد و خبری هم از آن نیست. از سال گذشته هم بحث ایجاد بندر چوب در ساحل گمیشان مطرح شد که مورد موافقت دولت قبل هم قرار گرفت اما از این پروژه هم خبری نیست.

از طرف دیگر موضوع واگذاری‌های عجیب و غریب سواحل استان به برخی از نورچشمی‌ها هم شرایط را سخت کرده و باید فکری به حال بازپس گیری این اراضی که به ثمن بخس به برخی از افراد واگذار شده است کرد.

علی محمد زنگانه، استاندار جدید گلستان برای اینکه بتواند تحولی در بخش‌های مختلف استان ایجاد کند، کار سختی را پیش رو داشته باشد زیرا گپ تاریخی و عقب ماندگی‌ها و محرومیت‌های انباشته شده استان توان زیادی را از تیم مدیریتی استان خواهد گرفت.  وی باید پاشنه کفش‌هایش را وربکشد و برای حل مشکلات و آسیب‌های موجود در استان کمر همت را ببندد. کار زنگانه از استانداران سابق سخت‌تر خواهد بود زیرا که او با حمایت ویژه و پیگیری‌های زیاد، بخشی از نیروهای انقلابی استان به این سمت رسیده است.

انتهای پیام/582/ش