جمهوری اسلامی، ایران را منسجم کرده است/ شهید سلیمانی سرداری در طراز نهج‌البلاغه بود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دهمین نشست علمی-تخصصی پژوهشکده قرآن و عترت نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی با همکاری واحد الکترونیک، به صورت مجازی  برگزار شد. 

در این گردهمایی علمی،  بخشعلی قنبری، دانشیار ادیان و عرفان دانشگاه آزاد تهران مرکز(مرکزی)، درباره "مبارزه با استکبار از نگاه نهج البلاغه"  و  فؤاد ایزدی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، درباره "رابطه ایران و آمریکا، چالش‌ها و فرصت‌ها" به ایراد سخنرانی پرداختند.

قنبری در ابتدا  "عُجب" و خودشیفتگی  را سبب "کبر"  و کبر را موجب "استکبار" معرفی کرد که آثار استکبار گریبانگیر جامعه انسانی در جهان  است.

وی "کبر" را از جهت اخلاقی حالتی از اعجاب نفس و احساس خود بزرگ‌بینی  عنوان کرد که در مواجهه با دیگران آشکار می‌شود، درست در نقطه مقابل تواضع که فرد خودش را نسبت به جایگاهش کمتر می‌بیند.

 دانشیار واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی با  اشاره به تعریف "استکبار" از ابن منظور؛ "نپذیرفتن حق از روی عناد و تکبر" و از طرفی "بزرگی طلبی و تسلیم حق نشدن"،  استکبار  را طلب کبر دانست که در آن نقش اراده برجسته است و هراندازه طلب کبر بالاتر رود  تحقیر دیگران هم نزد فرد بیشتر خواهد شد.

وی همچنین عنوان کرد: به تعبیر راغب اصفهانی  استکبار پسندیده  هم داریم که آن  زمانی است که انسان آزادانه و با تحقیق رشد و بزرگی را در موقعیت لازم و در زمان و مکان ضروری بطلبد.

قنبری در ادامه با اشاره به اینکه که بخش عظیمی از کتاب شریف "غرر الحکم"  -که دربرگیرنده عبارات منسوب به امیرمؤمنان علیه اسلام است- شامل تعریف مفاهیم گوناگون اخلاقی است با بیان عبارت "الکبر شرّ العیوب" از این کتاب، "کبر" را از مفاهیم مبنایی و  مادر نسبت به سایر اخلاق‌های ناپسند  دانست (مثل تقوا که رئیس مفاهیم اخلاقی در نهج البلاغه معرفی شده است و مثل چتری است که سایر مفاهیم اخلاقی را در بر دارد) و گفت: این عبارت که کبر از همه عیب‌ها بدتر است و یا کبر بدترین شرور است یعنی اینکه کبر  اگر جلواش گرفته نشود و در نطفه خفه نشود از این مادر، فرزندان ناخلفی زاده خواهند شد که این‌ها به تعبیر امام علیه السلام مانند چنگالی در روح انسان فرو خواهند رفت و روح انسان را مچاله می‌کنند و بر آن خراش وارد می‌کنند.

نویسنده کتاب حکمت و معنویت  در شرح حدیث  علوی "کبر و بزرگی فروختن  خویی است نابود کننده، هرکس خود را با آن بسیار نشان دهد کم (ارزش) می شود"، با اشاره به سخن امام علی علیه السلام در حکمت  147 نهج البلاغه  که بهترین دل‌ها را گشاده‌ترین آن‌ها می‌دانند، گفت: فرد متکبر چون خدا و آفریده‌های خدا  را در درون خود راه نمی‌دهد، دل او خریدار دیگران  نیست و دیگران هم او را نمی‌خواهند و ظرف وجودی‌اش رفته رفته  کاهش می‌یابد و بر عکس تواضع در برابر حق و ورود  خدا به دل انسان،  او  را بزرگ  و خدایی می‌کند.

قنبری در ادامه برای تبیین اثر تواضع در پیشگاه عظمت خدا با اشاره به عبارت "عظم الخالق فی انفسهم فصغر ما دونه فی اعینهم" از خطبه 193 نهج البلاغه در توصیف پارسایان، سرادر شهید سلیمانی را نمونه عینی عمل به این عبارت و  سرداری در طراز نهج البلاغه دانست که چون خدا در  دل او به  بزرگی نشست  رقیبان خدا و مستکبران در نظر او ناچیز آمد و در نتیجه  هیمنه چندین ابر قدرت را در سوریه شکست.

مؤلف کتاب درسنامه نهج البلاغه افزود: برای دوری از استکبار  در نهج البلاغه هم مبنای خداشناختی داریم که خدا کبریائیت را فقط برای خودش پسندیده است و هم مبنای انسان شناختی  که مثلا در حکمت 126 نهج البلاغه امیرمؤمنان علیه السلام از متکبران در شگفت است چرا که دیروز نطفه‌ای بیش نبودند و فردا لاشه‌ای بیش نخواهند بود.

قنبری در پایان براساس عبارات نهج البلاغه  به بیان پیامدهای استکبار (در رابطه با خدا، در رابطه با خود و در رابطه با دیگران و ابتلای جامعه به این خوی ویرانگر)، عوامل استکبار ( تلقی غیر واقعی از خود داشتن، دچار جهل مرکب بودن، عجب و خود پسندی، تبعیت از شیطان و غره شدن به دارایی‌های خود و ظواهر دنیوی) و راه‌های مبارزه با استکبار (نهیب بیداری، یاد کردن عظمت خدا، دوری از فضاهای استکبار آلود، عبادت با معرفت، یادآوری مرگ و حوادث عالم آخرت)  پرداخت. 

در ادامه این نشست علمی دکتر فؤاد ایزدی دانشیار گروه مطالعات آمریکا دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران به مناسبت روز ملی مبارزه با استکبار جهانی، به تبیین  رابطه ایران و آمریکا پرداخت و گفت: از ابتدای انقلاب یک تفکر برجسته در میان عده بسیاری از دانشوران و نخبگان کشور وجود داشت که روش صحیح سیاست خارجی این است که سعی کنیم با آمریکایی‌ها خیلی درگیر نشویم چون آمریکا کشور بزرگی است و آمریکایی‌ها از تکنولوژی‌های نوین برخورادرند و خیلی از استادان ما آنجا تحصیل کرده‌اند.

ایزدی با اشاره به برخی اقدامات دولت‌های هاشمی، خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی برای ایجاد رابطه ایران با آمریکا در جهت رفع تحریم‌ها و یا کمتر کردن آن‌ها و حتی فرصت‌سازی در زمان خاتمی با استفاده از همکاری با آمریکایی‌ها در مواجهه با افغانستان به دلیل منافع مشترک، گفت: واقعیت امر این است که در 30 سال گذشته بعد از جنگ ایران و عراق مقامات ایرانی خیلی سعی کردند و از ابزارهای مختلفی استفاده کردند هم مذاکره زیاد شد و هم امتیاز زیاد داده شد و تعداد ساعت مذاکره دکتر ظریف با جان کری وزیر امورخارجه آمریکا رکورد زد ولی با این حال تحریم‌هایی که الان داریم بیشتر از قبل از برجام است و فروش نفت ما کمتر از قبل از برجام است این یعنی در عمل این تلاش‌ها خیلی جواب نداد.

وی افزود باور بنده این است که درست هم نمی‌شود زیرا کشورها دو نوع توانمندی و ظرفیت دارند؛ یک نوع توانمندی اکتسابی است (برای ایران مثل انرژی هسته‌ای، ساخت موشک و پهپاد و نفوذ در منطقه) و نوع دیگر ذاتی است (برای ایران مثل مساحت کشور، جمعیت آن، جمعیت جوان تحصیلکرده خوب آن، منابع طبیعی در حوزه نفت و گاز و ملی‌گرایی و وطن دوستی) مشکل آمریکا با ایران این است که در کنار ظرفیت‌های اکتسابی با ظرفیت‌های ذاتی هم خیلی راحت نیستند.

کسانی که نمی‌گذارند رابطه ایران با آمریکا درست شود علاوه بر دشمنان، کسانی هستند که ایران را رقیب می‌دانند. یک کارشناس اسرائیلی به کسانی که همچون ترامپ در پی سرنگونی جمهوری اسلامی ایران بودند گفته بود که سرنگونی جمهوری اسلامی شاید برای ما چندان فرقی نداشته باشد. چون از نظر آنان تا زمانی که ایران ظرفیت ذاتی دارد  درست نمی‌شود و لذا  دشمنان رقیب برآنند که ایران باید کوچک و تجزیه شود.

ایزدی  با اشاره به اینکه  این جمهوری اسلامی است که ایران را منسجم کرده است و خیلی‌ها می‌خواهند ایران سرنگون شود تا تجربه تلخ گذشته تکرار شود که حدود 200 سال گذشته حدود نیمی از ایران از آن جدا شد، افزود: با توجه به آنچه گفتم تنها راهی که برای آمریکایی‌ها  وجود دارد تا ایران از کشورهای همسایه و منطقه به ویژه از رقیب اصلی خود اسرائیل با داشتن مساحت، جمعیت و منابع بیشتر ازآن،  جلو نزند این است که تحریم شود و زمان شاه هم با اینکه تحریم نداشتیم محدودیت داشتیم و آزادی برای مدیریت تمام پروژه­ها و پیشرفت کشور نبود.

وی اضافه کرد در حوزه سیاست خارجی باید با آنها که دوست دارند با ایران کار کنند کارکنیم و در این ماه‌های اخیر پیوستن ایران به کشورهای ائتلاف شانگهای که علاقه‌مند شدند با ما کار کنند، اتفاق خوبی بود. خبر خوب این است که آمریکا در حال افول از ابر قدرت بودن است و جایگاهش را از دست خواهد داد چنان که درقرن 16 پرتقالی‌ها ابرقدرت بودند و در قرن 17 اسپانیا (که الان راحت با ایران رابطه کاری دارند) و در قرن 18 فرانسوی‌ها و در قرن 19 انگلیسی‌ها و در قرن  20آمریکایی‌ها. قدرت‌های بزرگ افول پیدا کردند و کشورهای عادی شدند. از سویی اکثر کارشناسان می‌گویند دنیا چند قطبی می‌شود. آمریکا هم یکی از این قطب‌ها خواهد بود. چین  و  اتحادیه اروپا دو قطب دیگر خواهند بود.  امید ما این است که جهان اسلام هم یک قطب شود.

وی افزود:  اگر کشور بتواند در برابر تحریم‌ها مقاومت کند به تدریج که کشور آمریکا از ابرقدرت بودن خارج شود رابطه با آن عادی خواهد شد. برخی مشکلات کشور مثل اختلاس‌ها ربطی به سیاست خارجی ندارد.

ایزدی در پایان در پاسخ به پرسش یکی از استادان در مورد استفاده از فرصتها برای رابطه با آمریکا گفت: کشورهای رقیب به ویژه اسرائیل فرصت‌سوز هستند و چین و روسیه به نظرم خیلی کمتر فرصت سوزند  زیرا اگر ایران با رفع تحریم‌ها و یا کاهش آن راحت تر در بازار جهانی حضور یابد دست چین و روسیه را برای ارتباط تجاری با ایران بازتر می‌کند. یکی از فرصت‌ها  این است که جمعیت قابل توجه ایرانی  در آمریکا داریم که علاقه‌مند به ایران هستند و مسلمانانی هم داریم که به ایران علاقه‌مندند و اقلیت‌های زخم خورده‌ای هم داریم که به دلیل درگیری با آمریکا با ایران خوب هستند از این افراد که فرصت و ظرفیت خوبی است برای خنثی کردن تبلیغات ضد ایرانی در آمریکا استفاده نشده است. ما روی مردم آمریکا کار نکرده‌ایم  لذا در  سنای آمریکا طرح ضد ایرانی 98 درصد رای می آورد.

انتهای پیام/