نگاهی به تاریخچه تفکیک جشنواره‌های فجر؛ شوآف با استفاده از فقدان حافظه تاریخی دست‌اندرکاران سینما/ دعواهایی که به اعتبار نام فجر آسیب زد
با نگاهی به تاریخچه برگزاری جشنواره‌های فجر می‌بینیم که چهره‌های مختلفی به سینمای ایران آمدند و همراهان جشنواره جهانی این روزها به‌گونه‌ای از این میهمانان یاد می‌کنند که گویی پیشتر این جشنواره رنگ‌وروی میهمانان بین‌الملل و مهم را به خود ندیده است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سال 93 بود که علیرضا رضاداد به‌عنوان مرد بانفوذ عرصه مدیریت سینمایی که سالها سیاست‌های کلان سینمایی را چیدمان می‌کرد خبر از جدایی بخش ملی و بین‌الملل جشنواره فیلم فجر داد.
در آن دوره کسی هیچ ایده مشخصی درباره بخش بین‌الملل جشنواره فیلم فجر نداشت ازاین‌رو با نگاه آزمون و خطا نخستین دوره جشنواره جهانی فیلم فجر سال 94 برگزار شد؛ دوره‌ای که خیلی تفاوتی با دیگر ادوار بخش بین‌الملل فجر نداشت.
بودجه
در ادامه اما این بخش به‌صورتی جدی‌تر از سوی مدیران پیگیری شد تا جایی که عده‌ای این بخش را به رویدادی مجزا تبدیل کردند و رسماً این جشنواره به‌یک‌باره از جشنواره فیلم فجر که بیش از 3 دهه از سبقه برگزاری آن می‌گذشت جدا شد بدون آنکه کسی این پرسش را مطرح کند که قرار بود جشنواره جهانی فیلم فجر، منفک از سبقه بیش از 3دهه‌ای جشنواره فجر نباشد.
اتفاقی که در این سالها رخ داد این بود که سبقه جشنواره فیلم فجر در قالب جشنواره جهانی به دست فراموشی سپرده شد و جشنواره‌ای با ردیف بودجه‌ای جدید بروز و ظهور کرد، بودجه‌ای که با بخش ملی فجر برابری کرده بدهی بسیاری را روی دست دولت‌های وقت گذاشت.
در این جشنواره چهره‌های مختلفی به سینمای ایران آمدند و همراهان جشنواره جهانی این‌روزها به‌گونه‌ای از این میهمانان یاد می‌کنند که گویی پیشتر جشنواره فیلم فجر رنگ‌وروی میهمانان بین‌الملل و مهم به‌روی خود ندیده است و متأسفانه عده‌ای تلاش می‌کنند با استفاده از فقدان حافظه تاریخی دست‌اندرکاران سینما، شوآف راه بیندازند.
اختلاف بین دست‌اندرکاران ملی و جهانی
طی این 6 سال در چشم‌برهم‌زدنی جشنواره جهانی فیلم فجر ساختار جشنواره ملی فیلم فجر را گرفت و حتی در بخش‌های مختلفی چارت اداری پیشرفته‌تری گرفت و هزینه‌های زیادی روی دست مدیران ماند اما به‌دلیل حمایت‌های گسترده رسانه‌های همراه، صدای منتقدان درباره این رویداد و اشتباه استراتژیک جدایی جشنواره ملی از بین‌الملل شنیده نشد.
این شرایط موجب شد دبیران این رویداد در برگزاری جشنواره دست به دامان شهرداری و اسپانسرهایی شوند که گاه حواشی متعددی را به‌دنبال داشته برای دبیران و دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد شائبه ایجاد کردند.
کار تا جایی پیش رفت که بیش از 8 میلیارد تومان بودجه صرف برگزاری جشنواره جهانی فیلم فجر شد و با توجه به میزان بودجه دودستگی میان برگزارکنندگان بخش ملی و بین‌الملل ایجاد شد! دلیل این مدعا نامه‌های سرگشاده و مصاحبه‌هایی است که مدیران هر بخش علیه یکدیگر می‌کردند و یا در فضای مجازی از خجالت یکدیگر در می‌آمدند و همدیگر را به عملیات تخریبی رسانه‌ای از طریق کانال‌های تلگرامی متهم می‌کردند.
البته پایان این دعوای زرگری، بودجه‌ای بود که به افراد ذی‌نفع هر دو جشنواره می‌رسید. این دعواها منفعتی برای سینما دربرنداشت و تنها در لقای این شرایط، نام جشنواره فیلم فجر آسیب می‌خورد.
محملی برای نمایش فیلم‌های توقیفی
در ادامه و با برگزاری چند دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر این رویداد به محملی برای نمایش فیلم‌های توقیفی جشنواره و یا آثاری که در جشنواره ملی اجازه نمایش پیدا نکرده بودند تبدیل شد، این شرایط تا جایی پیش رفت که حتی در دوره‌ای دبیر جشنواره جهانی برای نمایش یک فیلم مقابل رییس سازمان سینمایی وقت ایستاد و دعواهای داخلی شکلی گسترده‌تر به خود گرفت.
همچنین عده‌ای از فیلم‌سازان که آثارشان در جشنواره ملی پذیرفته نشده بود در جشنواره جهانی پذیرفته می‌شدند تا این‌گونه جایگاه داوری‌ها در جشنواره فیلم فجر زیر سؤال برود و این‌گونه استنباط شود که جشنواره جهانی رویدادی به‌حق و مقابل جشنواره ملی فیلم فجر است.
این تقابل در نهایت به صدور نامه‌های سرگشاده به مدیران وقت سینمایی منجر می‌شد و سینمای ایران در لقای تفکیک جشنواره جهانی از ملی در امان نبود.
تاریخ برگزاری بهانه است
سال 1400 بود که دست‌اندرکاران جشنواره جهانی فیلم فجر اعلام کردند این رویداد در فیاپ به‌عنوان یکی از رویدادهای الف جهانی ثبت شده است و بسیاری با مطرح کردن ایراد زمان برگزاری جشنواره فیلم فجر و همزمانی با برخی جشنواره‌ها، تغییر زمان این رویداد را مانع از ماندگاری دوباره در فیاپ به‌عنوان رویدادی الف عنوان کرده‌اند.
این در حالی است که سبقه جشنواره فیلم فجر به خودی خود بیش از سه دهه است و برخی با ارائه آدرس‌های اشتباهی تلاش می‌کنند این مهم را القا کنند که بخش بین‌الملل سینمای ایران قرار است از بین برود.
تلاش دست‌اندرکاران و مدیریت سینما این است که با ادغام دوباره جشنواره فیلم فجر در بخش ملی و بین‌الملل، بار دیگر اعتبار این رویداد سینمایی را پس از 4 دهه بازگردانند و می‌توان با کیفیت بهتر و در دوره‌ای فشرده‌تر شاهد برگزاری جشنواره فیلم فجر در بخش بین‌الملل بود.
آدرس اشتباهی
این تصور که قرار است جشنواره فیلم فجر در بخش بین‌الملل یک تفریح و سرگرمی باشد و یا آنکه با حذف بخش بین‌الملل، شاهد خوشحالی رژیم صهیونیستی و عربستان باشیم چراکه این دو کشور می‌خواهند جشنواره بین‌المللی راه بیندازند آدرس اشتباهی است. جشنواره فیلم فجر در ریل‌گذاری جدید قرار است بار دیگر اعتبار جشنواره فیلم فجر را به‌رخ بکشد و عنوان این رویداد را برای کسانی که سالها پیش میهمان این رویداد مهم آسیایی بودند زنده کند.
آنچه در این سالها اتفاق افتاده از بین رفتن اعتبار بین‌الملل جشنواره فیلم فجر و ابداع چرخ از اول است، این ابداع از سوی دست‌اندرکاران جشنواره جهانی و مدیران وقت رخ داد و حال قرار است برای یک بار دیگر سینما و جشنواره فیلم فجر به ریل اصلی خود بازگردد.
نکته اصلی آنکه؛ جابه‌جایی این جشنواره به‌دلیل کرونا چگونه به اعتبار آن ضربه نزد اما امروز با ادغام و یکی شدن بسیاری از هزینه‌ها از جمله ستاد برگزاری، تشریفات، امور رسانه‌ای و کتاب و... به‌یک‌باره بخش بین‌الملل سینمای ایران از بین می‌رود؟
این پرسشی است که باید برخی منتقدان به آن پاسخ بدهند؛ منتقدانی که با جدایی بخش بین‌الملل از ملی، تیشه به ریشه جشنواره فیلم فجر زدند.
انتهای پیام/+